- Τα λεφτά μου. Τη σύνταξή μου, το μισθό μου, τα έσοδά μου. Αυτά που μου μείωσαν κι ακόμα παραπάνω.
- Και που θα τα βρει το κράτος να στα δώσει;
- Μα εγώ δεν είμαι του δημοσίου. Είχα συλλογική σύμβαση και τώρα το αφεντικό θέλει να μου κόψει το 40% και με ατομική σύμβαση ή το παίζω εγώ αφεντικό με ένα καταχρεωμένο μαγαζί.
- Ναι ρε παιδί μου, εντάξει. Για τις δαπάνες του δημοσίου πες μου.
- Κοίτα, οικονομολόγος δεν είμαι, αλλά αυτό που ξέρω είναι πως τόσο καιρό έχουμε με δανεικά το υψηλότερο ποσοστό του ΑΕΠ εντός της ευρωζώνης σε αμυντικές δαπάνες και σε προμήθειες ανταλλακτικών για 'δωρεές' αμυντικού εξοπλισμού από τους συμμάχους μας. Αυτό που ξέρω είναι πως ένα σημαντικό κομμάτι των δαπανών οφείλεται στο πελατειακό κομματισμό - βλέπε προμήθειες νοσοκομείων, φωτογραφικούς διαγωνισμούς, δαπάνες διευθυντικών θέσεων, επιτροπές. Αυτό που ξέρω είναι πως πως δεν υπάρχει κράτος δικαίου, και μονάχα προεκλογικά έγιναν κινήσεις εντυπωσιασμού. Αυτό που θέλω να πω είναι πως υπάρχουν πολλές πτυχές της οικονομίας όπου μπορούν να γίνουν τομές μηδενικού δημοσιονομικού κόστους αρκεί να υπάρχει ένας χώρος έτοιμος να αναλάβει το πολιτικό κόστος.
- Αυτά δε πουλάνε, πες κάτι άλλο. Όλο για τη διαφθορά μιλάμε και για τη διαφθορά δε κάνουμε τίποτα, οπότε σταματάμε να μιλάμε για τη διαφθορά. Τα λεφτά πες μας που θα βρεθούνε.
- Το πρωτογενές έλλειμα της χώρας αυτή τη στιγμή είναι κάτι λιγότερο από το 1% του ΑΕΠ χάρη σε μισθωτούς, συνταξιούχους που φορολογούνται στη πηγή και κορόιδα που γράφουν τις αλήθειες στη δήλωσή τους. Από συστήματα κι νομοθεσίες άλλο τίποτα η Ελλάδα, αλλά όταν ο Σπινέλλης χαρτογράφησε την φοροδιαφυγή και την διαφθορά στο ΥΠΟΙΚ μόνο που δεν τον απελάσανε. Η διαφθορά, η συντεχνιακή συνδιαλλαγή και η δημόσια διοίκηση είναι πολιτικό ζήτημα, και σίγουρα δεν είναι ελληνικές πατέντες. Πατέντα είναι ο τρόπος με την οποία την αντιμετωπίζουμε, εμπιστεύοντας τα ίδια κόμματα και τα ίδια πρόσωπα στις ίδιες θέσεις.
- Δεν πουλάνε αυτά λέμε. Έλα να κάνουμε λίγο σκοταδιστικό χιούμορ.
- Καλά. Να μαζέψουν φόρους.
- Κι άλλους;
- Όχι απαραίτητα, αλλά τους ίδιους και λιγότερους μη σου πω, ή τέλος πάντων διαφορετικούς. Συνεχώς ακούω για έναν κρατικό μηχανισμό που αδρανεί στην προεκλογική περίοδο, αλλά εγώ δουλεύω για να επιβιώσω κι άμα 'αδρανήσω' θα χάσω τη δουλειά μου ή θα κλείσει το μαγαζί μου. Άλλωστε, οι νεοκεϋνσιανές πρακτικές της λιτότητας οδηγούν σταθερά στην ύφεση κι άρα στην σταθερή μείωση των εσόδων. Ότι ποσοστά φορολόγησης κι αν βάλεις, τα έσοδα θα μειώνονται, αυξάνοντας ταυτόχρονα την ανεργία, μειώνοντας τις ασφαλιστικές εισφορές, αυξάνοντας την έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε νέα μέτρα λιτότητας και ούτω καθεξής. Αυτός ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει, και για αυτό χρειάζεται μια διαφορετική κατεύθυνση, μια στρατηγική που θα είναι δημοσιονομικά εύρυθμη αλλά ταυτόχρονα να απελευθερώνει και την μετριοπαθής ανάπτυξη της παραγωγής και όχι του χρηματιστηρίου. Δεν είναι ουτοπία, απλά είναι δύσκολο και απαιτεί πολιτικές τομές και επαναδιαπραγμάτευση των διεθνών οικονομικών πρακτικών στα πλαίσια της ΕΕ.
- Δε πουλάει λέμε.
- Ένταξει. Ναι, να πάρουν κι άλλους φόρους, από εκείνους που τα έχουν.
- Μα εκείνοι που τα έχουν έφυγαν.
- Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου, η Ενωμένη Ευρώπη είναι ενωμένη για το κεφάλαιο και όχι για τους λαούς, και η νομισματική ένωση χωρίς ενιαία δημοσιονομική πολιτική και ενιαίο ευρωμόλογο εξυπηρετεί τα ισχυρά τμήματα των ευρωπαϊκών κεφαλαίων. Οι καταθέσεις όμως αντανακλούν το βαθμό εμπιστοσύνης μιας αγοράς, και όχι απαραίτητα τις ικανότητες ανάπτυξής της.
- Ε;
- Μην αγχώνεσαι, δε σου είπα δα και για την πρωταρχική συσσώρευση του κεφαλαίου ή για την αυτολοκλήρωση των αγορών. Ισχύει πως κεφάλαια, ακόμη και μικροκαταθέσεις έχουν κάνει φτερά για το εξωτερικό χάρη στο κλίμα των Μαζικών Μέσων Τρομοκράτησης απαξιώνοντας κι άλλο τον ελληνικό οικονομικό κύκλο. Όμως η αναδιάρθωση του φορολογικού συστήματος με άξονες την κοινωνική δικαιοσύνη, την απλοποίηση του κώδικα, την απεξάρτηση από τους έμμεσους φόρους, την αρχή της αναλογικότητας και την φορολόγηση στη πηγή μπορούν να εξορθολογήσουν το οικονομικό τοπίο ως ένα ένα βαθμό. Αντίθετα, μέτρα όπως η οριζόντια φορολόγηση γαιών ή η αύξηση του ΦΠΑ οδηγούν σε ύφεση και καταστροφικό ανταγωνισμό. Θες να σου πω και για τις τράπεζες;
- Ναι. Πες μου και για τις τράπεζες, μπράβο. Αυτές έχουν ζημιές.
- Θα προτιμούσα να σου πω για τους ανθρώπους που πάντα έχουν 'ζημιές', αλλά θα σου πω και τις τις τράπεζες. Παλαιότερα είχαν κέρδη, τώρα έχουν περιοδικά ζημιές λόγω του PSI, οι οποίες όμως θα αναπληρωθούν από το πρόγραμμα ανακεφαλαιοποιήσης. Τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις όμως που βαράνε λουκέτα δεν τις ανακεφαλοποιεί κανείς, ούτε φυσικά υπάρχει PSI για τους ανέργους. Υποτίθεται πως στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς οι τράπεζες θα αναλάμβαν αυτό το ρόλο με χορήγηση επενδυτικών δανείων και δανείων κίνησης, αλλά αδυνατούν να το αναλάβουν αυτό λόγω της διασποράς του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Σε περίοδο παχιών αγελάδων οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές ήταν εφικτές αν και στοίχιζαν. Και γιατί θα μου πεις να εξορθολογιστεί το τραπεζικό τοπίο όταν η κεντρική τράπεζα είναι ιδιωτική, όταν υπήρχαν κορόιδα που δανείζονταν με 18% και ο παράδεισος των μικτών χρηματοοικονομικών προϊόντων ανθούσε με κέρδη; Τώρα σε περίοδο ύφεσης, το εθνικό κεφάλαιο προσπαθεί με την τρομοκρατία να προστατεύει τις λογιστικά απαξιωμένες τράπεζές του, πόσο μάλλον όταν με το PSI η μετατροπή ιδιωτικού χρέους σε δημόσιο ολοκληρώθηκε πανηγυρικά.
- Δηλαδή να αναδιαμορφωθεί το ττραπεζικό σύστημα δια της βίας από το κράτος; Οι κρατικοποιήσεις δεν είναι σταλινισμός; Δε θα αυξηθεί το έλλειμα φορτώνοντας τις ζημιές στο κράτος;
- Όσο σταλινισμός είναι και τα bailouts που έκαναν οι ΗΠΑ και η Αγγλία με τις δικές τους τράπεζες, όσο σταλινισμός είναι και οι εγγυήσεις του κράτους. Όταν εν τέλει κάποιες τράπεζες χρεωκοπήσουν, τις ζημιές τότε ποιός θα τις αναλάβει; Η ΕΚΤ ή η Τράπεζα της Ελλάδος; Δεν έμαθες τίποτα από την περίπτωση της Proton; Σου υπενθυμίζω πως το μεγαλύτερο ύψος των ζημιών οφείλεται στα ελληνικά ομόλογα, άρα η συνολική ζημιά θα είναι μικρότερη. Προφανώς μια γενικευμένη 'κοινωνικοποίηση' του τραπεζικού συστήματος θα ήταν ατόπημα, αλλά καλύτερα να παρέμβει το κράτος νωρίτερα παρά αργότερα.
- Ρε φίλε, κόψε τα κουφά. Στο ευρώ θες να μείνεις;
- Ρε φίλε, ότι γουστάρω θέλω αρκεί να ξέρω και το κόστος, και στη παρούσα φάση το κόστος εξόδου από το Ευρώ είναι ιδιαίτερα υψηλό.
- Άρα θες Ευρώ;
- Ναι.
- Δηλαδή θες να μείνεις στο ευρώ αλλά χωρίς Μνημόνιο
- Ακριβώς!
- Δηλαδή θες να μείνεις στο ευρώ και στην Ευρωζώνη αλλά με τους δικούς σου όρους
- Όχι βέβαια! Τέτοιες βλάχικες νοοτροπίες μας οδήγησαν εδώ. Είτε εντός, είτε εκτός ευρωζώνης, η χώρα έχει βαθιά συστημικά προβλήματα, ακόμη και πολιτισμικά, και απατείται σύνθεση μεταρρυθμίσεων κατάλληλων για την ελληνική πραγματικότητα και όχι ξεπερασμένα συνταγολόγια από το καρμπόν της φιλελεύθερης σκέψης και του ΔΝΤ. Αυτό που θέλω είναι να σταματήσει το 'πείραμα της Ελλάδας' και να αντιμετωπίσει ενωμένη η Ευρώπη τη διεθνή κρίση χρέους ενισχύοντας τη δημοκρατία και τη συνδιαμόρφωση πολιτικής. Δε γίνεται στα εύκολα να είμαστε ενωμένοι και στα δύσκολα να έχουμε το 'Spiegel' και 'Τα Νέα' να εκτοξεύουν εθνικές κορώνες. Άμα είναι να διαλυθεί η ευρωζώνη δε θα πρέπει να διαλυθεί λόγω της Ελλάδας (το 2% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ) αλλά με όρους πολιτικούς των λαών και όχι του κεφαλαίου. Αντίστροφα, άμα είναι να ενισχυθεί το όραμα του ενιαίου νομίσματος, δε θα πρέπει να γίνει με ένα ακόμη bailout της Ελλάδας, διότι κάτι τέτοιο απλά θα γιγάντωνε και θα επέτεινε το πρόβλημα.
- Δηλαδή δε θες δραχμή; Η μόχλευση της υποτίμησης κι όλα αυτά;
- Σου ξαναλέω, το κόστος επιστροφής στη δραχμή τόσο για την Ευρώπη όσο και για την Ελλάδα είναι ιδιαίτερα υψηλό, και συνεπώς είναι η λάθος οικονομική επιλογή, άσε που το δίλλημα αυτό προέκυψε αυθαίρετα μετά τις εκλογές χωρίς να έχει αλλάξει κάτι στα 'νούμερα', άμα εξαιρέσεις φυσικά την αδικαιολόγητη περικοπή της δόσης από το EFSF. Λάβε υπόψη σου όμως πως είναι αδύνατο να υπάρχει ενιαίο νόμισμα χωρίς ενιαία δημοσιονομική πολιτική, και χωρίς ενιαίο ομόλογο. Αυτή η μπάσταρδη μορφή του ευρώ που επιτρέπει εθνικά χρέη αλλά όχι εθνικό νόμισμα έχει μεταφέρει τη σπέκουλα από το συναλλαγματικό πεδίο σε εκείνο της δευτερογενούς αγοράς ομολόγων και των παραγώγων τους κάνοντας ακόμη πιο αδύναμα τα κράτη που είχαν αδύναμο νόμισμα (θυμίσου το πέσος, τη λιρέτα). Αντιλαμβάνεσαι φυσικά πως αυτή η μορφή εντείνει τον ανταγωνισμό των κρατών εντός της ευρωζώνης ευνοώντας το κέντρο έναντι της περιφέρειας.
- Άστα αυτά. Το πρόβλημα είναι δικό μας, εμείς φταίμε.
- Σίγουρα εμείς φταίμε για την οικονομία μας, την επιχειρηματικότητά μας, και το πολιτικό μας σύστημα, αλλά τώρα που δίνεται η εκλογική δυνατότητα να αλλάξουμε κάποια από αυτά -έστω και στο ελάχιστο- και να ορίσουμε ένα εθνικό πλαίσιο διαπραγμάτευσης μέσω της δυναμικής των αποτελεσμάτων, ξαφνικά ο δημόσιος διάλογος έχει μετατραπεί σε ζούγκλα υστερικών κραυγών. Δε λέω, η οποία συγκυβέρνηση προκύψει θα πρέπει να έχει συγκροτημένη και ενιαία πρόταση απαγκριστρωμένη από λαϊκισμούς και ευφυολογήματα -αρκετά δύσκολο όταν βλέπεις τον Σαμαρά δίπλα στον Ανατολάκη ή τον Στρατούλη να νομίζει πως είναι ο σαμάνος της αριστεράς- αλλά αρκετά με την τρομοκρατία.
- Εγώ ήθελα απλά να αποτυπώσω το βαθύ προβληματισμό του μέσου Έλληνα και τον μετεωρισμό που τον χαρακτηρίζει.
- Μέσος δεν είναι κανείς, και προβληματισμός χωρίς δεδομένα, ανάλυση και εμβάθυνση είναι αδύνατο να γίνει, ειδάλλως αναπόφευκτα θα οδηγηθούμε πάλι σε λάθος απαντήσεις ακόμη και εν μέσω 'νικών' και 'πανηγυρισμών'. Το μόνο σίγουρο όμως είναι πως η αυτοδιάθεση των λαών δεν είναι μια φράση στα βιβλία της ιστορίας, αλλά μια αρχή για τα οποία πρέπει να παλεύουμε καθημερινά και υπεύθυνα. Όλες οι επιλογές είναι θεμιτές αρκεί να είναι συνειδητές, εν πλήρη γνώση των συνεπειών και κοινά αποδεκτές, και νομίζω συμφωνείς μαζί μου.
- Αει παράτα μας. Δεν ξέρεις τι λες. Πως να γίνουν όλα αυτά στη χώρα του μπουζουκιού, των χούλιγκαν, των πάμπερς, της ξενοφοβίας, του νομιμοποιημένου φασισμού, του ραγιαδισμού και του ωχαδερφισμού;
- Καλά λες. Ξεχάστηκα. Ζήτω η αστική δημοκρατία.
