Pages

Friday, February 22, 2008

no eyes please

Πολλές φορές είναι ευχάριστο να ξεκινάς μια σκέψη με μια ερώτηση. Άλλωστε η ερώτηση πάντα ελλοχεύει μέσα σου και άμα επιμένει με τη παρουσία της, κάποτε ίσως αξιωθείς να ασχοληθείς μαζί της.


Πάντα με ενδιέφεραν τα μάτια, όπως είναι λογικό και όπως απασχολούν πολλούς άλλους. Είναι ίσως το πιο σύνθετο όργανο της εξωτερικής μας φυσιολογίας, έτσι ερωτικά όπως είναι σχηματισμένο και με την ποικιλομορφία με την οποία απαντάται. Διεγείρει την ίσως λιγότερη ευκρινή αίσθησή μας, η οποία όμως συγχρόνως, παρά τους περιορισμούς της, είναι και η πιο δεσπόζουσα με την ανοσία της στον όποιο λευκό θόρυβο μπορεί να προσλαμβάνει. Συμβατικά, αξιοποιούμε την όρασή μας ως τη άρχουσα αίσθηση στη λογοτεχνία, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη φωτογραφία, το κινηματογράφο, το θέατρο. Ακόμα και στη μουσική, αναζητούμε καλές θέσεις και σημεία για να 'δούμε' μια συναυλία. Έχουν την ικανότητα να χορτάσουν απύθμενες κοιλάδες, άγρια ποτάμια, πυκνόφυλλα δάση, έναστρους ουρανούς, ένα υπέροχο και γεμάτο ερωτήσεις σώμα. Και πως να μη σκεφθείς τις στιγμές που μέχρι και οι σκέψεις σου σωπαίνουν, και τα αυτιά σου μονάχα μουντή υπόκρουση ακούν, αλλά τα μάτια σου, σαν μυρμήγκια χωρίς αντίλογο, καταγράφουν κάθε ασήμαντη εικόνα, σφραγίδες άδικες αυτών που δεν έκανες. Όμως το πιο ενδιαφέρον ίσως σε σχέση με τα υπόλοιπα όργανά μας, είναι πως τα μάτια μας δεν είναι μονάχα οι πρωταγωνιστές στη παρατήρηση αυτών που μας περιβάλλουν και μας περικλείουν, αλλά είναι και τα μόνα τα οποία, χάρη στη ευαισθησία τους, μπορούν και προδίδουν συναισθήματα και διαθέσεις.


Είναι λένε τα παράθυρα στης ψυχή μας. Μπορεί. Σίγουρα συμμετέχουν στην έκφρασή μας και στα βλέμματά μας, φωλιάζουν στις εσοχές τους όταν μας καταλαμβάνει η θλίψη, και εκρηκτικά αναζητούν να απαγκιστρωθούν σε στιγμές χαράς και έκστασης. Κάποιοι υποστηρίζουν πως μπορούν να πουν περισσότερα από όσα μπορεί να γράψει ανθρώπου χέρι, αλλά ποιος ξέρει; Πως εκπέμπουν συναισθήματα εντονότερα από αυτά που συνήθως προσλαμβάνουν. Θα ήταν πράγματι υπέροχο αν τα μάτια μπορούσαν να έχουν αυτή τη δυνατότητα, να συνεννοούνται αυτόματα στη σιωπή, αναιρώντας τις φράσεις, τις λέξεις, λόγια που θα ελπίζαμε να 'ναι περιττά. Μα δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ έτσι, γιατί πρέπει πάντα να κοιτάς και να σε κοιτούν. Ένα ζευγάρι μάτια μοναχό του είναι μια έρημος. Κι ακόμα κι έτσι, η αμφίδρομη αυτή λεωφόρος δεν είναι ποτέ ίση, αλλιώς μιλούν τα μάτια, αλλιώς ακούν.


Οι περισσότερες μας αναμνήσεις είναι εικονικές, προϊόντα των ματιών μας, ενώ και στα όνειρα μας, οι εικόνες, τα σχήματα και οι σκιές αποτυπώνονται πολύ πιο έντονα από τα υπόλοιπα ερεθίσματά μας. Άλλωστε, χάρη στην επιστήμη, γνωρίζουμε πως ονειρευόμαστε όταν στον ύπνο μας τα μάτια μας κινούνται έντονα, το γνωστό REM. Βέβαια, όλα αυτά είναι φευγαλέα, αδύνατον να θυμηθείς ακριβώς, να ονειρευτείς ακριβώς. Πως να ανακαλέσεις αυτά που ήδη έγιναν, πως να ανασκευάσεις με το νου κάτι μοναδικό και ανεξάρτητο; Η όραση μας, όπως και οι υπόλοιπες αισθήσεις μας, είναι τέλειες για μια στιγμή μονάχα, για τη κάθε μοναδική στιγμή, την συνήθως αδιάφορη. Μετά, όλες μαζί γίνονται ένα κουβάρι του θυμικού, μια θάλασσα που ανασηκώνει την άμμο από το βυθό των σκέψεων. Αυτή η αβεβαιότητα, δίνει την ευκαιρία, φαντάσου, οι αναμνήσεις να αλλάζουν, να προσαρμόζονται στις ανάγκες, να γίνονται ένα νεφελώδες ψέμα όποτε μας εξυπηρετεί. Υπάρχουν βλέπεις οι μετάνοιες, τα λάθη, τα σκοτεινά μυστικά, οι επιθυμίες, οι ανεκπλήρωτες προσδοκίες. Το μεσημέρι γίνεται απόγευμα, το κόκκινο πράσινο, το μπλουζάκι πουλόβερ, το χαμόγελο δάκρυ, το σκοτάδι φως. Οι αισθήσεις γίνονται ψευδαισθήσεις. Αλλά αρκετά με το καταφύγιο των ονείρων.


Κάποια βάση θα υπάρχει στις παραπάνω σκόρπιες σκέψεις. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο που πολύς κόσμος ντρέπεται για τα μάτια του, σαν να 'ναι λες μέρος των σεξουαλικών του οργάνων. Δεν ξέρω ακριβώς τι φοβούνται. Τα μάτια με όλη τη πολυπλοκότητά τους, είναι ευαίσθητα σε πληγές, τον καπνό, τη σκόνη, ακόμα και τον αέρα. Συγχρόνως όμως, ίσως και για πολλούς, τα μάτια να τους εκθέτουν, να ξεχνούν πως τα μάτια όχι μόνο κοιτάζουν, μα κοιτιούνται κιόλας. Φοβούνται άραγε μήπως σε κάποια μυστήρια στιγμή, κάτι θα τους προδώσει, μήπως πως μυστικά που κρύβονται στη αέναη κίνησή τους θα φανερωθούν σε μια παγωμένη λήψη; Μπορεί κιόλας να είναι πως μια φωτογραφία είναι σαν μια κατάθεση, μια υλική μεταφορά της στιγμής, μια αποτύπωση εσωτερική. Μια δέσμευση πως κάποιος, γνωστός ή μη, θα μπορεί να σε κοιτά στα μάτια, χωρίς εσύ να μπορείς να ανταποδώσεις. Ίσως η απώλεια ελέγχου σε μια τέτοια μονομερής συναισθηματική ανταλλαγή να φοβίζει μερικούς, να τους ταράζει. Είναι δύσκολο να καταλάβεις κάτι τέτοιο όμως, τελικά ίσως δεν τους ξέρεις τόσο καλά, ποτέ δεν το περιμένεις.


Δεν μπορώ να δώσω απαντήσεις σε τέτοιες διαδρομές.


Βέβαια, υπάρχει και η ακόη, η μουσική, τα λόγια.

Tuesday, February 19, 2008

Monday, February 18, 2008

Το χιόνι

Σκόνη βγαλμένη από παιδικά παραμύθια.



Το μοναδικό λευκό της φύσης, όπου κι να ψάξεις, μονάχα εκεί θα το βρεις.




Σύνθετο, ομογενές, κυριαρχικό και αφοπλιστικό.




Αποκλειστικό.




Ρομαντικό και εφήμερο.




Ελαφρύ και παιχνιδιάρικο.





Αποκαλυπτικό.




Βουβό.


Αναπάντεχο.





Απροσδιόριστο.




Επίμονο.




Ειρωνικό.




Αρχοντικό.




Ενίοτε μοναχικό.





Το χιόνι.




'... σ' ένα όνειρο από χιόνι...΄
ΠΡ


Sunday, February 17, 2008

Λευκά και τέλεια

Ετοίμαζα ένα κείμενο για τα μάτια εδώ και μέρες. Φλύαρο κυρίως. Με προλάβαν όμως τα χιόνια. Ευτυχώς. Είναι δυόμιση το πρωί της Κυριακής και έχει λίγο κοπάσει η χιονόπτωση. Όλα είναι λευκά χαμηλά και μια ελαφρά, κρύα και μαζί θερμή απόχρωση της ώχρας από ψηλά, από τα φώτα και τα καυσαέρια. Η φωτογραφική μου μηχανή είναι βρεγμένη και το auto-focus της έχει τρελλαθεί με την ομίχλη. Μια απίστευτη και αφοπλιστική ομορφιά εισαγόμενη από την ανατολή. Πρόλαβα και έπαιξα χιονοπόλεμο, γέλασα μετά από καιρό, τα δάκτυλα μου καίνε. Μιλώ με μια φίλη μου στη Αγγλία μέσω msn, στέλνω μηνύματα σε φίλους. Κοιτώ έξω, το χιόνι ξανάρχισε παχύ. Όλα έχουν καλυφθεί από λευκό, ένα ποιητικό αστείο, κάτι απίστευο. Απλά τέλεια. Θα είναι μια όμορφη Κυριακή.

Wednesday, February 13, 2008

Αγαπητέ ανώνυμε πολιτικέ

Δεν θέλω να σας κοροϊδέψω, μήτε να σας κολακέψω, κάτι τέτοιο άλλωστε θα ήταν υποκριτικό εκ μέρους και των δυο μας. Αντιθέτως, θα ήθελα να σας προτρέψω να πάρετε ένα διάλλειμα 20 λεπτών, να πείτε στη γραμματέα σας να μη σας δώσει κανένα τηλεφώνημα και να κλείσετε την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο. Άμα καπνίζετε κιόλας, βγάλτε ένα και καπνίστε το όση ώρα πίνετε το καφεδάκι ή το ουϊσκάκι σας, ανάλογα με την ώρα της ημέρας. Σας προτρέπω να κάτσετε αναπαυτικά στη καρέκλα σας ή ακόμα καλύτερα στο καναπέ σας, και απλά να ξεκουραστείτε για λίγο.

Βέβαια επειδή η σκέψη πάντα τρέχει, σας συνιστώ να αναλογισθείτε τι έχει μεγαλύτερη σημασία για εσάς. Φυσικά δεν εννοώ για εκείνη τη στιγμή, την ημέρα, την εβδομάδα ή ακόμη και για το χρόνο. Δεν σας ζητώ να σκεφθείτε για το καλό του τόπου ή όποιου άλλου συμφέροντος προτιμάτε. Θα έχετε άλλωστε άφθονο χρόνο για αυτά μετά τα είκοσι λεπτά. Αντίθετα, χωρίς κανένα άγχος ή φόβο, αναλογισθείτε τι έχει μεγαλύτερη σημασία για εσάς, για τη ζωή σας ολόκληρη.
Εύχομαι, ελπίζω και πιστεύω πως άμα ηρεμήσετε για λίγο θα σκεφθείτε πάνω κάτω ότι σκέφτεται και ο υπόλοιπος κόσμος. Δεν χρειάζεται να σας πω τι είναι, σίγουρα τα έχετε σκεφθεί αυτά πολλές φορές, πιθανών και πιο έντονα όταν ξεκινήσατε την ενασχόλησή σας με τα κοινά, όταν πνευματικά χαράζατε τη πορεία σας ή και πιο πριν ακόμα. Βέβαια, άμα έχετε και λίγο σεβασμό στον εαυτό σας, θα βρείτε πολλά λάθη σε αυτή τη πορεία, πολλές αδικίες και δύσκολες αποφάσεις, προσωπικές θυσίες και αναποδιές. Το ερώτημα δεν είναι αυτό. Το ερώτημα είναι άμα θυμάστε που θέλετε να πάτε και γιατί.
Άμα θυμάστε, είστε τυχερός και δεν χρειάζεται να σπαταλάτε άλλο το χρόνο σας με αυτή την επιστολή. Αν όχι, σας συμβουλεύω να αρχίσετε να βγαίνετε από το γραφείο σας, τις συνεδριάσεις, τις συναντήσεις και να αρχίσετε να βρίσκεται σε ειλικρινή επικοινωνία με αυτούς που σας έχουν εμπιστευθεί με την εκπροσώπησή τους. Να βγείτε και να νιώσετε πως είναι να μην είστε εσείς, αλλά πως είναι να είστε ένας από τους υπολοίπους. Να βρεθείτε αντιμέτωπος με τη πραγματικότητα, να δείτε την ουσία. Βλέπετε, η ευθύνη που φέρετε πάνω σας είναι βαριά και σημαντική, αλλά πιστέψτε με, έχετε πολλά περισσότερα να μάθετε από αυτούς, από το καθένα μας, από όσα μπορείτε πιθανών να φανταστείτε για να βελτιώσετε τη ζωή τους. Βλέπετε, όποια κι αν είναι η πολιτική σας κατεύθυνση, η ιδεολογική σας βάση, οι επιτυχίες και τα λάθη σας, τα προτερήματα και οι αδυναμίες, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάτε πως το ισχυρότερο εφόδιο που έχει μια κοινωνία για την ευημερία της δεν είναι η τεχνολογία, η οικονομία, το φυσικό περιβάλλον, η ιστορία, ο πολιτισμός ή ακόμα η παιδεία. Είναι η ικανότητά να ενσωματώνει σε όλες τις δραστηριότητες και τις βαθμίδες δίκαια όλα τα στελέχη της, να συσπειρώνει τις δυνάμεις της, να γίνετε πολλαπλάσια του αθροίσματος των μερών της. Είναι η δημοκρατία. Μην σας φαίνεται χαζό ή αφελές αγαπητέ ανώνυμε πολιτικέ. Είναι ανθρώπινο, και είναι ότι καλύτερο γνωρίζουμε. Είναι η μόνη οδός.
Τώρα βέβαια αν όλα τα παραπάνω δεν σας απασχολούν, αλλά ενασχολείστε στον πολιτικό στίβο για εξυπηρέτηση του εγώ σας, τότε δεν έχω να σας συμβουλέψω τίποτα με τη κουτή μου λογική. Μονάχα να σας διαβεβαιώσω πως χάρη στις δικές σας ενέργειες, η ανοχή και η υπομονή στερεύει με ρυθμούς πολύ ταχύτερους από αυτούς που θα ελπίζατε, και σύντομα θα μετανιώνετε για το χαρακτήρα σας. Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας.

Tuesday, February 05, 2008

What ever happened to all the heroes?

Λένε πως οι ήρωες, οι πραγματικοί, στέκονται στα σιωπηλά. Πως έχουν την αξιοπρέπεια να μιλούν όταν πρέπει, και να σιωπούν ακόμη πιο πολύ όταν χρειάζεται. Πως έχουν ριζωμένη μέσα τους μια δύναμη ανεξήγητη, ώστε αγνώριστοι να θυσιάζονται για τους άλλους. Πως μπορούν και υπομένουν πολλά, και βρίσκουν τρόπους μόνοι τους να επωλούσουν τις πληγές τους. Πως ανεξήγητα και ανέλπιστα θα είναι εκεί όταν τους χρειάζονται, και απόντες όταν περιτεύουν. Πως η ανιδιοτέλειά τους είναι τόσο βαθειά που κανείς ποτέ δεν προκείται να τη μάθει σε όλη της την έκταση. Πως κάνουν μονάχα το σωστό, κι ας μη τους το ζητήσει κανείς. Λένε κιόλας πως τα κίνητρα τους, στην ουσία είναι ανύπαρκτα, ανθρώπινα κι απλά. Πως δεν τους νοιάζει η γνώμη των πολλών, μα των λίγων, αυτών που εμπιστεύονται μα ποτέ δεν θα ζητήσουν τη βοήθεια τους. Πως μερικές φορές δεν απαντάνε, μα στο τέλος έχουν βρει την απάντηση χωρίς όμως ποτέ να τη ξεστομίζουν. Πως βρίσκουν παρηγοριά σε ανθρώπους ξένους και σκοπούς παραγνωρισμένους. Πως τα μυαλά τους είναι πλυμμηρισμένα με ιδέες και όνειρα, αλλά τα λόγια τους μετρημένα και πεζά. Πως στη ζωή τους έχουν δικαίωμα να κάνουν ένα μόνο λάθος, το τελευταίο τους. Πως συχνά κοιτάνε έξω από παράθυρα για ώρες. Πως μερικά πράματα δεν χρειάζεται να τους τα πεις. Πως έχουν επαναλαμβανόμενα όνειρα. Πως πιστεύουν το ψέμα σαν αλήθεια, και αρνούνται την αλήθεια μέχρι αυτή να αλλλάξει. Λένε κιόλας, πως παρεξηγούνται εύκολα, και πως όταν σπάνια τους κυριεύει η οργή μπορούν να φθάσουν μέχρι και το φόνο. Πως όταν φεύγουν, φεύγουν διακριτικά και απαρατήρητοι, και μονάχα πολύ αργότερα κάποιος τους θυμάται, όταν είναι πλέον πολύ αργά.
Αλήθεια, που χαθήκαν αυτές οι ψυχές;

in your face pretender

Εχθές έγινε κάτι απλό, και ουσιαστικό, το οποίο όμως πέρασε απαρατήρητο ειδικά στον απόηχο των οργανομένων επεισοδίων του Σαββάτου. Μέλη της Πρωτοβουλίας Κατοίκων των Εξαρχείων πήγαν ειρηνικά, χωρίς κουκούλες, χωρίς κράνη, χωρίς καμία διάθεση για βίαια αντιπαράθεση να διαμαρτυρηθούν στα γραφεία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη Χαριλάου Τρικούπη για το καθεστώς αστυνομοκρατίας που επικρατεί στα Εξάρχεια. Με άλλα λόγια πήγαν να αποδείξουν πως η υποβαθμισμένη από εξωτερικούς παράγοντες μικροαστική γειτονιά των Εξαρχείων, που απαρτίζεται κυρίως από ιδιωτικούς υπαλλήλους, συνταξιούχους, φοιτητές και εργάτες, έχει αρχίσει να κουράζεται τόσο με την μετατροπή της περιοχής τους σε ρινγκ για τις ορέξεις άλλων, όσο και με τη πυκνή παρουσία ειδικών μονάδων της αστυνομίας με αυτόματα. Πήγαν να αποδείξουν πως το περίφημο 'κράτος των Εξαρχείων' είναι κατασκεύασμα φοβικών δημοσιογράφων και κατασταλτικών μηχανισμών. Πήγαν να αποδείξουν πως οι κάτοικοι των Εξαρχείων δεν έχουν καμία σχέση με βίαιες ενέργειες και συγκρούσεις. Πήγαν να ζητήσουν την αποχώρηση των αναρίθμητων διμοιριών που άσκοπα έχουν περικυκλώσει τη γειτονιά τους. Πήγαν να ζητήσουν το αυτονόητο.
Πήγαν να αποδείξουν πως δεν είναι ελάφαντες.
Βέβαια, επειδή ακριβώς η διαμαρτυρία ήταν ειρηνική, ειλικρινής και πολιτισμένη, δεν απασχόλησε κανέναν απολύτως. Δεν πειράζει. Όσοι δεν είναι μαλάκες, ξέρουν.

Sunday, February 03, 2008

(Κάποιοι από εμάς)

Πότε γίναμε τόσο έξυπνοι άραγε; Πότε γίναμε τόσο κυνικοί; Τόσο άνετοι;Πλέον είμαστε τόσο φοβεροί και τόσο ανέγγιχτοι από τη πραγματικότητα, που θεωρούμε το σαρκασμό και τα αστεία μας ανώτερα ακόμη και από τη συμπάθεια.

Είμαστε εξοπλισμένοι με τόσες γνώσεις και απόψεις για τα πάντα, εμείς με τον εξατομικευμένο ελιτισμό μας, τις ιστορίες μας, τα ψαγμένα γούστα μας, το ύφος μας, τα φτηνά ή όχι τόσο φθηνά μα πάντα καλαίσθητα ρούχα μας, την εξυπνάδα μας, το χιούμορ μας, που στο τέλος το υπέροχο μαυσωλείο -μιας φανταστικής ύπαρξης- που έχουμε οικοδομήσει στα πιο γερά θεμέλια απλά γκρεμίζει όποιες λίγες γέφυρες είχαμε. Η εικόνα μας είναι εκθαμβωτική, που ακόμα και ο εγωισμός έχει καταντήσει να είναι υπερφίαλος. Μάλιστα, η εικόνα μας είναι τόσο εκκωφαντικά υπέροχη, που δεν θυμόμαστε πότε ήταν η τελευταία φορά που εξηγήσαμε σε κάποιον τι σημαίνει ειλικρίνεια. Αυτή η εικόνα είναι πιθανόν τόσο στημένη, στυλαρισμένη, ποζαρισμένη που άμα είμαστε τυχεροί κάποτε θα την κοιτάμε και θα γελάμε με την αφέλειά μας. Αλλά μάλλον δεν θα γίνει έτσι. Όχι για κάποιους από εμάς.
Όλα αυτά που κάποτε τα βρίσκαμε επιφανειακά, ανούσια, απογοητευτικά στο χαρακτήρα άλλων, συνήθως μεγαλύτερων μας, όλα αυτά τα έχουμε ενστερνιστεί και τα έχουμε ενσωματώσει στιγμή με τη στιγμή, στην αγωνιώδη μας απόπειρα να επιβεβαιώσουμε κάτι το οποίο δεν είναι εκεί. Έχουμε γίνει όλα αυτά που απεχθανόμασταν, όλα αυτά που δεν θέλαμε να γίνουμε, κι από την αντίπερα όχθη έχουμε παρατήσει όλα αυτά που μας συγκινούσανε, που μας αμφισβητούσανε, που μας πετούσαν στο πάτωμα, μόνο και μόνο για να σηκωθούμε και να τα κυνηγήσουμε ξανά.
Όλα αυτά που σε όλη την αθωότητά και τη γελοιότητα τους κρατούσαν το σύμπαν μας κρεμασμένο από μια λεπτή κλωστή. Έχουμε σταματήσει να αγαπάμε τις μικρές μας αδυναμίες και ατέλειες που μας ξεχώριζαν και μας όριζαν. Τώρα, μονάχα κακότεχνα χτίζουμε τοπία που δεν μας ανήκουν. Δεχόμαστε μικρές ήττες τις οποίες δεν καταλαβαίνουμε, μα τις πανηγυρίζουμε και τις απολαμβάνουμε.
Άμα αναρωτηθούμε τι έχει σημασία, δεν θα μπορέσουμε να βρούμε απάντηση. Είμαστε τόσο τυχεροί στη επίπλαστη ευτυχία μας, που δεν έχουμε καν το κουράγιο να διεκδικήσουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε.
Κάποιοι από εμάς. Μακάρι να γίνουμε πάλι χαζοί και γεμάτοι ερωτήσεις, ευκολόπιστοι σε ότι ακούμε και ειλικρινείς σε ότι λέμε.
Έρχονται απόκριες.
Όλα καλά.