Λίγες ώρες πριν τις κάλπες: μερικές πολιτικές αναγνώσεις χαμηλού επιπέδου

Η πατατιά της φιλελεύθερης πτέρυγας

Όσο κι αν διαφωνεί κανείς με τις σχεδόν ανεπίκαιρες νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες της φιλελέυθερης πτέρυγας, η αποτυχία των αντίστοιχων κομμάτων (Δημορατική Συμμαχία, ΔΡΑΣΗ, και το design κόμμα Δημιουργία Ξανά) να συνεργαστούν προεκλογικά αποτελεί όχι μονάχα μια ανάδειξη του σκληρού προκρίματος του 3% του εκλογικού νόμου, αλλά κυριότερα ένα σοβαρό παράδειγμα προς αποφυγή τόσο για τη διχασμένη αριστερά όσο και για το ευρύτερο κοινοβουλετικό φάσμα. 

Η δημοκρατία δεν εφαρμόζεται από νόμους και ποσοστά εδρών αλλά από ανθρώπους από τους οποίους απαιτείται η κατάλληλη καλλιέργεια και αγωνία ταυτόχρονα ώστε να επιτύγχουν τις απαραίτητες τομές και συμφωνίες. Αν οι φιλελεύθεροι δεν μπορούν να το επιτύχουν μεταξύ τους εκτός βουλής, πως περιμένουν από το εκλογικό σώμα να τους εμπιστευτεί σε μια πιθανή συγκυβέρνηση; Πόσο μάλλον τώρα που η Ντόρα Μπακογιάννη της Δη.Συ. επέστρεψε κακήν κακώς να ηγηθεί του ψηφοδελτίου επικρατείας της ΝΔ για τις επόμενες εκλογές, κλειδώνοντας έτσι τη δική της συμμετοχή και η συνεργασία των υπολοίπων θυμίζει περισσότερο δείπνο συμπέθερων παρά πολιτική πρόταση.

Ο δικομματισμός είναι ακόμη εδώ

Μπορεί τα ποσοστά του δικομματισμού να βρέθηκαν σε ιστορικά χαμηλά στις εκλοηές της 6ης Μαΐου και να μην είχαν καν τη δυνατότητα συγκρότησης αυτοδύναμης κυβέρνησης μεταξύ τους, αλλά δεν εξαλείφθηκαν. Ένα εξ' αυτών βγήκε πρώτο, και το άλλο βγήκε τρίτο, καθιστώντας σχεδόν σίγουρα τουλάχιστον ένα από τα δύο αναπόσπαστο τμήμα όποιας πιθανής συγκυβέρνησης προκύψει - μια πραγματικότητα με την οποία πρέπει να συμβιβαστεί άμεσα η αριστερά. Οι μηχανισμοί των δύο κεντρώων κομμάτων δούλεψαν στο ακέραιο στην περιφέρεια καταφέρνοντας έναν επιπλέον διχασμό, ενώ ο κρατικός μηχανισμός δεν μπορεί να καθαρίσει εν μια νυκτί από το μεταπολιτευτικό παζάρι εξουσίας.

Επιπλέον  χάρη στην τρομοκρατικού επιπέδου προεκλογικής περιόδου, η έννοια του κομματικού διπόλου μετασχηματίσει στην έννοια του παραταξιακού διπόλου το οποίο καθίσταται ακόμη πιο συγκρουσιακό και αιχμηρό. 

Η ταπεινωτική ήττα του ΚΚΕ

Το ΚΚΕ πρωτοτύπησε ιστορικά για μια ακόμη φορά αφού κατάφερε να αποτύχει αυξάνοντας τα ποσοστά του. Στις ιστορικές συγκυρίες που βιώνουμε, το ΚΚΕ απέτυχε να ενισχύσει την εκλογική του βάση, τόσο διότι οι αμαρτίες του δρόμου πληρώνονται και στην κάλπη, αλλά και επειδή αντιμετώπισε τους ετερόκλητους ψηφοφόρους σαν ενισχυτές του δικού του υπαρξιακού προβλήματος κι όχι σαν μέρος του πληθυσμού που απαιτεί την λαϊκή εξουσία και την ανατροπή των κοινωνικών σχέσεων. Η αλαζονική αποστροφή της ΓΓ του κόμματος για την πρώτη θέση τιμωρήθηκε με τον καλύτερο τρόπο και τα παρακαλητά της μετά τα αποτελέσματα προς την εργατική τάξη που ψηφίζει ΝΔ και ΠΑΣΟΚ αποτελούν απελπιστική κίνηση άνευ προηγουμένου. 

Το ΚΚΕ απέδειξε περίτρανα πως αποτέλει τόσο ένα αποτυχημένο επαναστατικό κίνημα, όσο και αποτυχημένο αστικό κόμμα. Αναπόφευκτα τα ποσοστά του θα μειωθούν ακόμη περισσότερο στις επόμενες εκλογές, μεταθέτοντας το από ρυθμιστικό κόμμα έκφρασης και ιδεολογικό χωροφύλακα της εργατικής τάξης σε γραφική μειοψηφία αντίστοιχη των υπολοίπων ΚΚ των ευρωπαϊκών χωρών, αποκαλύπτοντας τον ιστορικό και επαίσχυντό του ρόλο ως ανάχωμα της αριστερής παράταξης.

Ο θρίαμβος της αποχής και η απότομη μεταστροφή

Στο εκλογικό αποτέλεσμα η αποχή έφτασε το ιστορικό ρεκόρ του 35%, σημειώνοντας αύξηση 5 μονάδων από τις εκλογές του 2009. Το εν λόγω νούμερο προκαλεί κάποιο προβληματισμό, αφού ναι μεν κυριαρχεί η ψυχολογική απόρριψη του πολιτικού συστήματος, από την άλλη όμως ταυτόχρονα υπήρξε η δημιουργία-ανάδειξη νέων πολιτικών σχηματισμών έτοιμων να απορροφήσουν το κενό του ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, αλλά τελικά επικράτησε οριακά η πρώτη τάση υποδηλώνοντας μετακίνηση ψήφων και όχι 'δημιουργία' νέων.

Μια τάση όμως, η οποία ανατράπηκε άμεσα με τα πρώτα κιόλας εκλογικά αποτελέσματα. Το εκλογικό σώμα βρέθηκε να παρακολουθεί από τους τηλεοπτικούς του δέκτες την υποτιθέμενη πανωλεθρία του δικομματισμού και την υποτιθέμενη νίκη της αριστεράς - για πρώτη φορά το σενάριο άλλαξε, και όχι η κατανομή των εδρών, κάνοντας την πολιτική ξανά ενδιαφέρουσα και ρευστή.

Σύσσωμο το εκλογικό σώμα - χάρη και στα ΜΜΕ και στην ανάγκη των κομμάτων για συσπείρωση - βρίσκεται σε έναν διαρκή (κυρίαρχα άγονο) πολιτικό διάλογο, ενώ έχει κυριαρχήσει και η διάθεση για συμμετοχή στις επόμενες εκλογές. Για μια μεγάλη μερίδα του κόσμου, ο δράκος του παραμυθιού πληγώθηκε ή ακόμη και πέθανε, και νοιώθει, έστω και αδικαιολόγητα, την αυξημένη ισχύ της ψήφου του. Το μόνο που μένει είναι να διαπιστωθεί αν αυτή η τάση επαληθευθεί στις εκλογές της 17ης Ιουνίου.

Ο διχασμός περιφέρειας και αστικών κέντρων

Ο δήθεν θρίαμβος της αριστεράς ξεγυμώνεται γρήγορα όχι μονάχα από το αντικειμενικό αποτέλεσμα της επικράτειας, αλλά και από τον οξύ διχασμό που παρατηρείται πρώτον μεταξύ της περιφέρειας και των αστικών κέντρων, και δεύτερον εντός των ίδιων των αστικών κέντρων.

Στην πρώτη περίπτωση παρατηρούμε την καθολική επικράτηση των συντηρητικών δυνάμεων (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΑΝ.ΕΛ.) έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜΑΡ, αλλά λιγότερο έναντι του ΚΚΕ που διατήρησε τις όποιες δυνάμεις του εκεί υπενθυμίζοντας τον δογματικό χαρακτήρα της κουμουνιστικής ψήφου. Καθιστάται σαφές από αυτή τη στατιστική παρατήρηση, πως μεγάλη σημασία στη διαμόρφωση του αποτελέσματος στην περιφέρεια εξαρτάται από τα πρόσωπα και την κομματική οργάνωση που υπάρχει εκεί - η οποία δε πρέπει να αμελούμε πως τόσα χρόνια πήγαινε χέρι-χέρι με το ζεστό χρήμα των επιχορηγήσεων. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει επειγόντως η αριστερά να παραδεχτεί την σχεδόν εμμονική αστυφιλία της και να την αποβάλλει το συντομότερο δυνατό, ώστε να έχει πραγματική διεκδίκηση της εξουσίας και πραγματικό πολιτικό αντικείμενο.

Στη δεύτερη περίπτωση, δηλαδή στον διχασμό εντός των αστικών κέντρων, παρατηρούμε την έντονη επιρροή από τα κινήματα των πλατειών και τις αστικές συγκρούσεις. Έντονη αύξηση των αριστερών δυνάμεων (ακόμη και των μικρότερων εξ' αυτών), εξευτελιστικά ποσοστά για τον δικομματισμό και ειδικότερα για το ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο γενικότερο πλαίσιο αποδόμησης των εξουσιών και των τυπικών εκφραστών τους, ενώ από την άλλη έχουμε φυσικά τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής που φλερτάρουν με τα διψήφια νούμερα, αναδεικνύοντας σαφέστατα την προέλευση της ψήφου διαμαρτυρίας που κινήθηκε στην φασίζουσα έκφραση.

Η αξιοπρέπεια Κουβέλη

Πολλοί από εμάς περιμέναμε τον σχηματισμό κυβερνητικής τριπλέτας του κέντρου με ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ. Μια τέτοια κυβέρνηση 168 βουλευτών είχε την απαραίτητη αυτοδυναμία και το αριστερό άλλοθι, θα μπορούσε κάλλιστα να αντέξει μια ψήφο εμπιστοσύνης (όχι δυσπιστίας) με ανοχή από ΔΗΜΑΡ και ΣΥΡΙΖΑ, ενώ διατηρούσε και τη ΝΔ σε κάποιο επίπεδο ηθικής - λέμε τώρα και κανά αστείο να περνάει η ώρα. Κι όμως, κατά τη διάρκεια των διερευνητικών εντολών αποδείχθηκε πως όχι μόνο η ΔΗΜΑΡ έκανε ταχύτατη ανάγνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων (ειδικότερα σε αντιπαραβολή με τα εντυπωσιακά προεκλογικά γκάλοπ) αλλά ταύτοχρονα αναγνώρισε και τη συγγενικότητα των πολιτικών χώρων όπως εκφράστηκε από τη κάλπη, καθώς και την νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στον αριστερό χώρο.

Ο ... υπνωτικός Φώτης Κουβέλης θα κατηγορηθεί ιστορικά πως οδήγησε τις χώρες σε εκλογές (το ότι κατηγορείται το ΣΥΡΙΖΑ τώρα πέρα από αστείο είναι και προεκλογικά σκόπιμο για τους αντιπάλους του), αλλά στη πραγματικότητα τήρησε απόλυτα τις προεκλογικές του δεσμεύσεις (δεχόταν ΠΑΣΟΚ αλλά όχι ΝΔ). Επιπλέον συντάχθηκε, παρόλο τις αρκετές διαφορές, σταθερά με το ΣΥΡΙΖΑ για τον σκοπό της κυβερνώσας αριστεράς (αρνούμενος συμμετοχή στην πρώτη εντολή), έναν σκοπό που πρώτος ο ίδιος εξέφρασε ενώνοντας τον αριστερό χώρο και επιτρέποντάς του να εκφραστεί εσωτερικά είτε υπερ της πιο ριζοσπαστικής πρότασης (ΣΥΡΙΖΑ), είτε υπερ της πιο συντηρητικής (ΔΗΜΑΡ). Έτσι λοιπόν, ούτε κωλοτούμπας υπήρξε, ούτε εκλογική πουτάνα, αλλά αντίθετα διατήρησε μια αξιοπρεπής στάση σε έναν πολιτικό κυκεώνα που εν τέλει οδήγησε στις εκλογές. Μια στάση, που πολύ πιθανόν η ιστορία να μη του την συγχωρέσει.

Ιστορική συγκυβέρνηση και η εξάλειψη του κέντρου

Δεν είναι τόσο ο δικομματισμός που διαλύεται αυτή τη στιγμή, όσο περισσότερο ο πολιτικός χώρος του κέντρου, που διεκδικεί άλλοτε την εξουσία καπιλεύοντας τα αριστερά κοινωνικά αισθήματα και άλλοτε με το πρόταγμα του εξορθολογισμού και της ανάπτυξης. Συνθήματα υπάρχουν ή καλύτερα, υπήρχαν. Ο πρόσκαιρος διαχωρισμός μνημονιακών και αντιμνημονιακών γρήγορα μεταλλάχθηκε σε αντίθεση αριστεράς-δεξιάς, μια μετάλλαξη που εξυπηρετεί και τους δύο μνηστήρες της εξουσίας (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ) λόγω της αναγκαίας συσπείρωσης αλλά και το υπόλοιπο πολιτικό φάσμα με την αποδυνάμωση ακραίων σχηματισμών (Αν.Ελ., Χ.Α., Κ.Κ.Ε.).

Δυστυχώς όμως, τόσο χάρη στα ΜΜΕ όσο και στην πολιτική επιλογή της πόλωσης, επιχειρείται η εδραίωση ως πραγματικού του ψευτοδιλλήματος 'ευρώ ή δραχμή', διαγράφοντας έτσι μια πιθανή ιστορική συγκυβέρνηση πολλαπλού σκοπού μεταξύ αριστεράς και δεξιάς, η οποία δεν είναι τόσο ανίερη όσο φαντάζει - πόσο μάλλον όταν όλοι οι αστικοί εκφραστές των δύο πλευρών ζητούν επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου και κυριότερα του Σύμφωνου Σταθερότητας.Κυρίαρχο αγκάθι σε αυτή την προοπτική είναι το γεγονός πως η ΝΔ του Α. Σαμαρά ανήκει στο λάθος ... ευρωπαϊκό κόμμα, του οποίο οι εκφραστές ακόμη αντιστέκονται στην αλλαγή της ευρωπαϊκής σκέψης που προκύπτει.

Το πραγματικό ιδεολογικό στοίχημα της αριστεράς και η απαραίτητη υπέρβαση

Ο αριστερός χώρος κατάφερε να απαγκιστρωθεί από το στίγμα της 'στείρας αντίδρασης' και μπήκε υπεύθυνα στο πεδίο διεκδίκησης της εξουσίας έστω και με λάθη κατά τη διάρκεια των διερευνητικών εντολών. Πλέον οι ιδεολογικές επιταγές δεν αποτελούν ευφυολογήματα, αλλά προτάσεις που απαιτούν σθένος, αλλά κυριότερα και κατανόηση των απαιτήσεων του συνόλου του εκλογικού σώματος. Η αριστερά καλείται σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να κάνει άλματα και υπερβάσεις που τα πρώην δύο μεγάλα κόμματα απέτυχαν σε βάθος δεκαετιών.

Η αριστερά έχει ανάγκη να αναγνωρίσει το διχασμό που υπάρχει στο εκλογικό σώμα και να τον αντιμετωπίσει δημοκρατικά, κι όχι στενόμυαλα και μικροκομματικά. Έχει την ιστορική, αλλά κυριότερα την ηθική, υποχρέωση να μην πνιγεί στις δικές της ιδεοληψίες αλλά στο πνεύμα της αναλογικότητας να αφυπνίσει συνειδήσεις και να συνδιαμορφώσει την εθνική στρατηγική αναλαμβάνοντας τον ηγετικό ρόλο. Ηγεσία όμως δεν σημαίνει ηγεμονία, κι αν το φάντασμα του δικομματισμού ακόμη αιωρείται, σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού ακόμη το στηρίζει, και είναι αυτό το ένα τρίτο με το οποίο πρέπει να συνδιαλλεγεί η αριστερά ώστε να επικρατήσει η πολιτική νόρμα του τόπου. Το ΣΥΡΙΖΑ πρέπει τάχυστα να αντιληφθεί πως από κόμμα άποψης ή ιδεολογίας, επιβάλλεται να γίνει κόμμα εξουσίας και διαχείρισης, ρόλος ο οποίος είναι αδύνατον να είναι καθαρός, και σε αυτό το πλαίσιο έχει πια τις ίδες ευθύνες τόσο με τη ΝΔ όσο και με το ΠΑΣΟΚ. 

Η οργανωμένη τρομοκρατία των ΜΜΕ

Από τις 7 Μαΐου και μετά διαδραματίζεται, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στο εξωτερικό, ένας αδυσώπητος πληροφοριακός πόλεμος άνευ προηγουμένου παρόλο που η χώρα δεν έμεινε μέρα χωρίς κυβέρνηση, και τόσο η εκλογική διαδικασία, όσο και οι μετεκλογικές της εντολές τηρήθηκαν στο ακέραιο όπως το Σύνταγμα προέβλεπε. Ότι έχει συμβεί μέχρι στιγμής προβλέπεται, είναι σύννομο, και το κυριότερο είναι εντός των πλαισίων της λαϊκής βούλησης όπως αυτή αποτυπώθηκε στις εκλογές της 6ης Μαΐου, μια αποτύπωση αρκετά πιστή σε σχέση με τις πραγματικές κοινωνικές απαιτήσεις και αντιθέσεις, σίγουρα από τις πιο πιστές της μεταπολίτευσης.

Παρόλα αυτά, η τέταρτη εξουσία της πληροφόρησης, εκτελεί ένα κρεσέντο σπέκουλας, επιλεκτικής απομόνωσης δηλώσεων, ασύμμετρης αντιμετώπισης, εξευτελισμού προσωπικοτήτων, αποπροσανατολισμού και φετιχιστικού τρόπου προσέγγισης της ανόδου του φασισμού, όλα στο όνομα της κοινωνίας του θεάματος και της κοινωνικής τρομοκρατίας σε συνδιασμό πάντα με τους τοκογλυφικούς εκβιασμούς του ευρωπαϊκού κέντρου ('κουρεμένη' δόση του EFSF, οι διεργασίες του TARGET2 της ΕΚΤ, υποβαθμίσεις από τη Fitch, αναστολλή του ΔΝΤ μέχρι τις επόμενες εκλογές). Ο σκοπός σαφής: από τη μια η τρομοκράτιση και η συμμόρφωση του ατίθασου λαού που έκανε το ατόπημα να εκφαστεί, κι από την άλλη η τροφοδότηση της αυτοεκπλήρωσης της αγοράς - βλέπε για παράδειγμα απόσυρση καταθέσεων ενόψει κινδύνου του τραπεζικού συστήματος ενόψει απόσυρσης καταθέσεων.

Αποκορύφωμα αυτών των επιθέσεων είναι και το ανυπόστατο δίλλημα 'ευρώ ή δραχμή', όταν δεν υπάρχει σχεδόν ούτε ένα εκλεγμένο στη βουλή κόμμα (πλην ίσως του ΚΚΕ) που να τάσσεται υπέρ της δραχμής, κι όταν οι ορίζοντες επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου και του Συμφώνου Σταθερότητας έχουν ανοίξει (ίσως όχι διάπλατα...) μετά τις πολιτικές ήττες των εκφραστών της λιτότητας στη Γαλλία και τη Γερμανία. Κι όμως, τις πρώτες ημέρες μετά το εκλογικό αποτέλεσμα κάποιοι βιάστηκαν να πετάξουν το φτωχομπινεδιάρη συγγενή από την οικογενειακή εστία και να αποσιωπήσουν την καθολική εδραίωση της κρίσης χρέους στο σύνολο ευρωζώνης επιτείνοντας την περίοδο κερδοσκοπίας εις βάρος της.

Η ευρωπαϊκή προοπτική και η χρονική συγκυρία

Η ελληνική αριστερά (ή aristera για κάποιους παλαιότερους) μεσουρανεί στο χώρο που ενταφιάζει το αριστερό άλλοθι μεγάλου μέρους της μικροαστικής τάξης, την επαναστατικη άπαίτηση του προλεταριάτου, τους ιδεολογικούς φάρους του ουμανισμού και του διεθνισμού όπως και την πρακτική της απεμπλοκής και των καθαρών συνειδήσεων. Με βάση την εκλογική κατανομή της 6ης Μαΐου όμως, τα χαρακτηριστικά της υπό διαμόρφωσης 'αριστερής' παράταξης δεν αφήνουν κανένα περιθώριο στρέβλωσης και παρεξήγησης. Το ερώτημα της επανάστασης είναι ιστορικό κι όχι πολιτικό και ο αστικός τρόπος διεκδίκησης της εξουσίας είναι ενδεικτικός του απαραίτητου προοδευτισμού ενάντια στα νοσήματα της μεταπολίτευσης και του καθεστώτος κοινωνικής ιδιοτέλειας. Μπορεί η αριστερά τόσο στις ρίζες της όσο και στον ορίζοντά της να είναι αντι-καπιταλιστική αλλά οποιαδήποτε καταστιακή εξαθλίωση του κοινωνικού γίγνεσθαι στα πρότυπα του ΚΚΕ είναι κοινωνική προδοσία και όχι υπεύθυνη στάση, χωρίς αυτό να αίρει τα όποια ριζοσπαστικά στοιχήματά της.

Ταυτόχρονα όμως, πέρα από το εκλογικό σώμα, η αριστερά οφείλει άμεσα να ξεδιαλύνει άμεσα τον εθνικό της και αντίστοιχα τον ευρωπαϊκό της ρόλο και να αποτινάξει κάποια ταμπού της. Οι μετεκλογικές-προεκλογικές της κινήσεις, ακόμη και στα πλαίσια του εντυπωσιασμού, θέτουν μια σειρά από σημαντικά ερωτήματα στην ευρωπαϊκή συγκυρία τα οποία σχετίζονται άμεσα με την ταυτότητα της ΕΕ, τους δημοκρατικούς μηχανισμούς της, την ευρωζώνη και τα χαρακτηριστικά του ενιαίου νομίσματος. Το ευρωπαϊκό όνειρο που έγινε απάτη του ευρωπαϊκού κέντρου έχει αποκαλυφθεί σε μεγάλο βαθμό και στην ιστορική κουβέντα που διαδραματίζεται αυτή τη στιγμ η ελληνική αριστερά έχει πράματα να πει, και ναι, κατά τρόπο ειρωνικό άμα αναλογιστεί κανείς τις πειραματικές διαστάσεις του ελληνικού ζητήματος, να διαδραματίσει και ζωτικό ρόλο.

Άλλο το 2009, άλλο το 2012

Εν συνεχεία των προηγούμενων, είναι εντυπωσιακό να αναλογιστεί κανείς τις δυνατότητες που είχε η Ελλάδα το 2009 και δεν τις εκμεταλλεύθηκε. Λίγοι είναι αυτοί που άμα είχαν τη μηχανή του χρόνου και επέστρεφαν στο 2009 θα επέλεγαν τις ίδιες επιλογές που μας οδήγησαν εδώ. Τα όπλα της μονομερούς καταγγελίας, της συντεταγμένης χρεωκοπίας και της εξόδου από την ευρωζώνη θα προκαλούσαν τους κυριότερους ιστορικούς τριγμούς εντός του μπλοκ των ανεπτυγμένων χωρών μετά τη κατάρρευση του σοβιέτ, και θα σμπαράλιαζαν την ελληνική οικονομία - η οποία όμως θα ήταν σίγουρα σε καλύτερη κατάσταση από ότι είναι τώρα με διαφορετικές προοπτικές ανασυγκρότησης. Τα 3 αυτά χρόνια οικονομικής εξαθλίωσης και αποδόμησης στο όνομα του ευρωπαϊκού πειραματισμού και της διατήρησης των οικονομικών σχέσεων στο ακέραιο θα είχαν αποφευχθεί εάν οι αιρετικές φωνές είχαν εισακουσθεί..

Όμως, άλλο το 2009, κι άλλο το 2012. Οι παλαιότερες εκείνες σκέψεις (μέσα στις οποίες ήταν και η έδκοση ευρω-ομολόγου) οφείλουν να αποκτήσουν την νομιμοποίηση που τους αξίζει, αλλά όχι την αυτούσια υιοθέτησή τους. Η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ επί της παρούσης είναι μια τεχνική αναγκαιότητα με τα αντίστοιχα οφέλη και κόστη - μια αναγκαιότητα που συμβιβαδίζει πολύ περισσότερο με την βιωσιμότητα της ευρωζώνης από ότι το 2009.

Το Μνημόνιο Ι ήταν το καλύτερο

Όποια κυβέρνηση κι αν προκύψει από τις εκλογές της 16ης Ιουνίου (και θα προκύψει κυβέρνηση, αυτό είναι το μόνο σίγουρο) θα έχει ένα πάρα πολύ εύκολο έργο, και το πιθανότερο είναι να κερδίσει και τις όποιες επόμενες εκλογές προκύψουν. Ο λόγος; Στα πλαίσια της ύφεσης και των απάνθρωπων μέτρων, τα νούμερα πηγαίνουν σχετικά καλά. Μείωση του ελλείματος ισοσυζίου τρεχούσων συναλλαγών, αποπληθωρισμός, κρατικός προϋπολογισμός στα όρια του πρωτογενούς πλεονάσματος (πανίσχυρο όπλο στα χέρια μιας πιθανής αριστερή κυβέρνησης), παρουσία του ΟΔΔΗΧ στις αγορές (έστω και στα 6μηνα γραμμάτια), ευνοϊκή κατανομή ληξιπρόθεσμων οφειλών στα έτη 2014-2016. Με άλλα λόγια όποια κυβέρνηση προκύψει θα παραλάβει ένα κράτος 'καλύτερο' από εκείνο του 2009 κι ας έχει καταρρεύσει ο τομέας της πρόνοιας. Ενδεικτική η στάση του ΣΥΡΙΖΑ που επιθυμεί αναίρεση των μέτρων του 2ου μνημονίου, αλλά όχι για παράδειγμα του μεσοπρόθεσμου ή του πρώτου μνημονίου. Επιστροφή δηλαδή στο 2011 κι όχι στο 2009.

Επιπλέον, υπάρχει έτοιμη μια δέσμη κοινωνικών και δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων μηδενικού δημοσιονομικού κόστους (δικαιοσύνη, ναρκωτικά, ευθύνη υπουργών, πτωχευτικό δίκαιο κλπ.,) που μπορεί να υιοθετήσει μια κυβέρνηση για να χαιδέψει τα αυτιά του εκλογικού σώματος όσο το όραμα της περίφημης επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου θα ισοπεδώνεται σε κάποια απλά χαριστικά μέτρα και επιμηκύνσεις.

Κουτσοί, στραβοί, όλοι στη Συγγρού

Όσο κι αν προσπάθησε ο 'αμετανόητος' φέρελπις πρωθυπουργός της χώρας Α. Σαμαράς να επιβάλλει  μια ηγεμονική ποιότητα στο κόμμα του, τα διασκορπισμένα ψηφαλάκια της δεξιάς παράταξης δε συμφωνούν με το νέο προφίλ και έτσι βρέθηκε μετεκλογικά να κάνει τη μια κωλοτούμπα μετά την άλλη, κατρακυλώντας στον πολιτικό του οχετό. Μόνο τον Καρατζαφέρη δεν έφερε από το ΛΑΟΣ ο Αντώνης, ο οποίος επιστράτευσε ακόμη και την ΟΝΝΕΔ με τη γνωστή της αισθητική για να χτυπήσει το ΣΥΡΙΖΑ. Άμα όμως κερδίσει, αυτό θα το οφείλει σίγουρα στον υπόδικο Ψωμιάδη, τον ήρωα της δεξιάς που έχει οργώσει κυριολεκτικά την περιφέρεια για την αναδιοργάνωση του κομματικού μηχανισμού στην πιο αισχρή του μορφή. Την Ντόρα την έφερε περισσότερο για αντίβαρο στη προφορά των λέξεων στα αγγλικά, ενώ κάποιοι σκεφθήκαν να ξυπνήσουν ακόμη και το νέο τοτέμ της παράταξης και γνωστό συνδαιτημόνα σουβλατζίδικων Κ. Καραμανλή, αλλά φαίνεται επικράτησε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης τελικά.

Τουλάχιστον ο Μπένι, ως γνήσιος Ναπολέοντας, τα διέλυσε όλα στην Ιπποκράτους -ποιά όργανα και μαλακίες- και περιμένει τον συγκυβερνήτη της επόμενης μέρας...

Εν τη απουσία Σειρηνάκη, έχουμε το Σηφάκη

Όταν το 2009 ο Γ. Παπανδρέου από το σημειολογικό Καστελόριζο ανακοίνωνε την εποχή ΔΝΤ, ο Σειρηνάκης και η Τζούλια Αλεξανδράτου κάνανε τα αδύνατα δυνατά (καλά, σιγά το δύσκολο) για να ξεχαστεί ο ελληνικός λαός. Τώρα, εν έτει 2012 η Sirina Productions δε προλαβαίνει τα μνημόνια, τα χαράτσια και τα μεσοπρόθεσμα ενώ η τελευταία παραγωγή κρίθηκε από τους ειδήμωνες φτωχότερη και από τη συγκομιδή 'πουά' της Ελλάδας στη Eurovision. Ευτυχώς, στο κορεσμένο από τρομοκρατία, αναλύσεις επιπέδου δημοτικού και καταγρεούργησης της γλώσσας πεδίο του χώρου του θεάματος, ήρθε τη κατάλληλη στιγμή το Euro του απρόσεκτου Santos να μας γλυτώσει από περίπλοκες σκέψεις. Το κενό διάστημα μεταξύ 6ης Μαΐου και 17ης Ιουνίου αποδείχθηκε πολύ και δύσκολο για τους επικοινωνιολόγους και προπαγανδιστές όλων των πλευρών, και έτσι το προεκλογικό μέτωπο μεταφέρθηκε σε πιο παραδοσιακές και υπόγειες διαδρομές.

Μάθε παιδί μου οικονομικά

Κάποτε και ο μπακάλης της γειτονιάς έχτιζε ένα δίπατο με ... 'άπιαστες' γνώσεις μηχανικής. Τώρα στα χρόνια των μνημονίων και η κυρία Δέσποινα που προσέχει τη γιαγιά μπορεί να ρουμπώσει κάθε golden boy στα οικονομικά μνημονεύοντας Krugman και Βαρουφάκη. Έννοιες όπως spreads, κουπόνια, ευνοϊκός πληθωρισμός, πρωτογενές πλεόνασμα, κεντρική και διευρημένη κυβέρνηση, ρευστότητα, ανακεφαλαιοπήση, συνθήκες ανάπτυξης, υπεραξία, junk bonds και παράγωγα είναι πια απομυθοποιημένες και μέρος του καθημερινού μας διαλόγου όπως και τα πλεονεκτήματα του 3-5-2 έναντι του 4-4-2. Τρόπο τινά, άμα το σύνδρομο της κατοχής ήταν η κατανάλωση και του ... πιάτου πριν σπάσει σε κάποιο σκυλάδικο, το σύνδρομο των μνημονίων θα εμπεριέχει μια πλατιά (κι όχι απαραίτητα τεκμηριωμένη) εξοικείωση των οικονομικών.

Τουλάχιστον, διαθέτουμε την κοψιά του κουρασμένου πολεμιστή που κοιτάει τα ισπανικά ψάρια να ξεκινούν τη δική τους παλινωδία στον οικονομικό σίφουνα που λέγεται 'δημόσιο χρέος'...