με αφορμή μια ανακοίνωση

Δύσκολα μπορεί να βρει κανείς κάτι πιο σουρεαλιστικό από απεργούς την Κυριακή, εκεί έχουμε φτάσει όμως, στο σημείο που το τραγικό γίνεται κωμικό και απίστευτο. Την τελευταία Κυριακή του έτους τα βιβλιοπωλεία ήταν ανοιχτά, μεταξύ αυτών και ο περίφημος IANOS που ουκ ολίγες φορές έχει εκτεθεί για τις εργασιακές του συνθήκες. Ακόμα χειρότερα όμως, ο IANOS σε συνεργασία με τον ραδιοφωνικό σταθμό του ΣΥΡΙΖΑ 'Στο Κόκκινο' συνδιοργάνωναν εκδήλωση με συνδρομή καλλιτεχνών για την 'Κιβωτό του Κόσμου'. Μέχρις εδώ τίποτα καλά. Αντιθέτως εδώ ο σουρεαλισμός πιάνει κυριολεκτικά 'κόκκινο'. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή ήταν η 7η Κυριακή του χρόνου με ανοιχτά τα καταστήματα και η 3η συνεχόμενη.

Φυσιολογικά λοιπόν ο Σύλλογος Υπαλλήλων ΒιβλίουΧάρτου Αττικής προκήρυξε απεργία για την Κυριακή 28/12, με συγκέντρωση στην πλατεία Κοραή και απεργιακή περιφρούρηση έξω από τον ΙΑΝΟ (όπως και στον Παπασωτηρίου), εγκαλώντας παράλληλα τον ρ/σ 'Στο Κόκκινο' για την απαράδεκτη και υποκριτική του στάση. Κατόπιν μιας ώρας περίπου, τουλάχιστον τέσσερις διμοιρίες ΥΑΤ και ΥΜΕΤ βρέθηκαν στα πεζοδρόμια έξω και γύρω από τον Ιανό, οι οποίες εν τέλει επιτέθηκαν στους απεργούς, ενώ προχώρησαν σε πέντε προσαγωγές, εκ των οποίων οι τέσσερις μετατράπηκαν σε συλλήψεις με τις συνήθεις αστείες κατηγορίες. Αργότερα έγινε πορεία διαμαρτυρίας η οποία πέρασε από το Α/Τ Ακρόπολης όπου συνελήφθησαν άλλοι τρεις αλληλέγγυοι στους πρώτους συλληφθέντες διότι μερικές φορές και η αστυνομία έχει χιούμορ. Και όλα αυτά φυσικά με 'το 'σεις και το 'σας', δηλαδή με χριστουγεννιάτικους διακοσμητικούς μώλωπες και κακώσεις.

Κατόπιν των παραπάνω ο ρ/σ 'Στο Κόκκινο' έβγαλε ανακοίνωση με την οποία διέκοπτε οποιαδήποτε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο IANOS, χωρίς καν όμως να ζητά μια απλή συγνώμη για την εμπλοκή του στην καθιέρωση της κυριακάτικής εργασίας. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που πρέπει να υπομένουμε τις αντιφάσεις του εν λόγω σταθμού και της ηγεσίας του, αλλά αυτό είναι μάλλον μια ξέχωρη κουβέντα. Παρεμπιπτόντως, λίγες μέρες αργότερα σε μια τελείως αντιεμπορική κίνηση, οι Εκδόσεις των Συναδέλφων απέσυραν τα βιβλία τους από το εν λόγω βιβλιοπωλείο.

Το κερασάκι όμως στη σάπια πρωτοχρονιάτικη τούρτα του ΙΑΝΟΥ όμως είναι η θρασύτατη σχετική ανακοίνωσή του για τα περιστατικά. Μεταξύ άλλων διαβάζουμε πως "η κυβέρνηση απόφασισε να παραμείνουν ανοιχτά τα καταστήματα για τρίτη συνεχόμενη Κυριακή μέσα στο Δεκέμβριο. Δεν ρώτησε κανέναν και προφανώς δεν ρώτησε τη διοίκηση ή τους εργαζόμενους του ΙΑΝΟΥ." Ανακαλύπτουμε λοιπόν πως όχι μόνο ο IANOS είναι ενάντια στην κυριακάτική λειτουργία του, αλλά είναι και κολλεκτίβα εργασίας όπου η διοίκηση και οι εργαζόμενοι είναι το ίδιο και το αυτό. Επίσης ανακαλύπτουμε πως ο καλύτερος τρόπος για να εκφράσει την αντίθεσή του στην κυριακάτική λειτουργία του είναι ... να λειτουργήσει την Κυριακή. Η διοίκηση του Ιανού στόχευε προφανώς στην έκπληξη που θα προκαλούσε μια τέτοια ενέργεια, διότι ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τη στρατηγική του στρατηγού Μέλτσετ;

Κατόπιν διαβάζουμε πως "Ο ΣΥΒΧΑ επίσης αποφάσισε μονομερώς να κηρύξει απεργία ειδικά και μόνον στα βιβλιοπωλεία την 28η Δεκεμβρίου, χωρίς να ρωτήσει ούτε ο ίδιος κανέναν και από όλα τα βιβλιοπωλεία αποφάσισε για πολλοστή φορά να εμποδίσει την λειτουργία του ΙΑΝΟΥ." Σε δύο μόλις σειρούλες ανακαλύπτουμε πως όχι μόνο ο ΣΥΒΧΑ είναι ισότιμος της κυβέρνησης, αλλά οφείλει να ρωτάει τα βιβλιοπωλεία πριν αποφασίσει να απεργήσει. Ας φανταστούμε λοιπόν τον εξής κατά τον Ιανό ευκταίο διάλογο:

Αναρχοκουμουνισταράς μέλος του ΣΥΒΧΑ: <<Αφεντικούλη λέμε, να μωρέ, λέμε να κάνουμε μια απεργιούλα την Κυριακή, καθότι και χριστιανοί άλλωστε, τι λες κι εσύ;>>

Καρατζάς, ιδιοκτήτης ΙΑΝΟΥ, καταδικασθέντας για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος σε έξι χρόνια κάθειρξη με αναστολή: <<Παλικάρια μου, σας περίμενα πως και πως να μου το προτείνετε! Ελάτε μέσα να ετοιμάσουμε τα πανό να σας κεράσω και ρακούλα.>>

Κι αφού ζητήσει την άδεια της εργοδοσίας για να απεργήσει, πρέπει να λάβει από αυτήν και τις παραμέτρους της εν λόγω απεργίας, ποια βιβλιοπωλεία θα περιφρουρηθούν και ποια θα αφεθούν να λειτουργούν παρόλο που έχει ήδη προκηρυχθεί η γαμημένη η απεργία. Για το ιστορικό, αξίζει να ειπωθεί πως και τουλάχιστον ένα υποκατάστημα του Παπασωτηρίου είχε απεργιακή περιφρούρηση (ο μόνος από τους ανταγωνιστές του ΙΑΝΟΥ που δεν αναφέρονται στην ανακοίνωσή του), ενώ φυσικά ο ΣΥΒΧΑ είχε προειδοποιήσει μέρες πριν πως θα περιφρουρήσει τον ΙΑΝΟ ακριβώς λόγω της υποκριτικής στάσης του ρ/σ 'Στο Κόκκινο'.

Αναρωτιέται λοιπόν κανείς προς τι τόσο θράσος; Είναι λογικό φυσικά εργοδοσία και εργαζόμενοι να έχουν μεταξύ άλλων και πληθώρα συμφερόντων ενάντια το ένα στο άλλο, όπως άλλωστε έχουν και μερικά παράλληλα αν όχι και ταυτόσημα σε άλλες λιγότερες περιπτώσεις. Είναι επίσης λογικό αυτά τα αντικρουόμενα συμφέροντα να προκαλούν τριβές, ακόμα και συγκρούσεις. Αυτό όμως που δεν είναι λογικό, είναι το ραδιόφωνο του ΣΥΡΙΖΑ να συνδιοργανώνει εκδηλώσεις σε μαγαζί της εκάστοτε εργοδοσίας Κυριακή, όταν μάλιστα έχει προκηρυχθεί σχετική απεργία. Δεν είναι λογικό να ποινικοποιείται το δικαίωμα στην απεργία ασχέτως που η απέρχουσα κυβερνητική πλειοψηφία θα το επιθυμούσε αυτό. Δεν είναι λογικό ο IANOS να βγάζει μια επαίσχυντη ανακοίνωση που ακυρώνει οποιαδήποτε πιθανότητα σχηματισμού πεδίου αντιπαράθεσης. Ακόμα περισσότερο, δεν είναι καθόλου λογικό, ο ένας εκ των δύο πόλων αυτής της αντιπαράθεσης που πρωτίστως είναι ηθικής φύσης, να διεκδικεί το ίδιο το βάθρο της λογικής.

Η εισαγωγή της έννοιας της λογικής στο πεδίο αντιπαράθεσης ιδεολογιών, τάξεων και πολιτικών δεν είναι κάτι καινούριο φυσικά, ήταν ένα γνώριμο χαρακτηριστικό των εκάστοτε κρατικών ολοκληρωτισμών – η επίφαση της λογικής όχι μόνο αυτόματα δημιουργεί μερικούς ιδεολογικούς αποκλεισμούς, αλλά αποσκοπεί στην κυριαρχία της μιας και μόνο ιδέας, χωρίς καμμία αμφισβήτηση. Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τη λογική;

Στα νεότερά μας χρόνια, ήταν ο Θάνος Τζήμερος που ξεκίνησε με το σύνθημα της 'κοινής λογικής' – μια κοινή λογική που οδήγησε στην πρόταση μετατροπής των στρατοπέδων συγκέντρωσης παράτυπων μεταναστών σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, πρόταση που δεν είχαν καν φανταστεί οι συμμορίτες της Χρυσής Αυγής. Ευτυχώς η πλειοψηφία του κόσμου σύντομα αντιλήφθηκε τη φασίζουσα κοινή λογική του Τζήμερου, και γρήγορα η δημοτικότητα και απήχησή του πήρε την επικοινωνιακή κατηφόρα. Έτσι ένεκα και των αναγκών του ομίλου Μπόμπολα γεννήθηκε το Ποτάμι, του οποίου ο ηγέτης σαν άλλος Φρανκεστάιν προσπαθεί να συγκεράσει την κεντροαριστερά εκλογική βάση με τον νεοφιλελευθερισμό, το οποίο εν τέλει δεν είναι και τόσο απίθανο στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα. Το πακέτο προτάσεων -αν κάποιος μπορεί να το πει πακέτο φυσικά- του Σταύρου Θεοδωράκη δεν είναι παρά κοινότυπες τεχνικές προτάσεις προερχόμενες από τη θεωρία διοίκησης επιχειρήσεων που φυσικά στερούνται οποιουδήποτε πολιτικού βάθους. Το παράλογο της υπόθεσης βέβαια είναι πως τέτοιες απόψεις ευλόγως βρίσκουν απήχηση στην εκλογική βάση επειδή ακριβώς το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι τόσο ρηχό ώστε οι αρχές διοίκησης του δημοσίου να παραμένουν ένα από τα πιο έντονα πεδία πολιτικής αντιπαράθεσης.

Εδώ όμως είναι και το ζητούμενο – η περίφημη λογική δεν είναι παρά η αυτονόητη και αναγκαία προϋπόθεση για να υπάρχει οποιαδήποτε αντιπαράθεση. Όση απόσταση κι αν υπάρχει μεταξύ των αντικρουόμενων πλευρών η λογική, όπως και ο σεβασμός, μπορεί να προσφέρει εκείνη την κοινή ελάχιστη γλώσσα με την οποία οι δύο πλευρές μπορούν να επικοινωνήσουν και να αντιπαρατεθούν. Όταν λοιπόν μια από τις πλευρές κάνει επίκληση στη λογική, τότε είτε όντως η απέναντι πλευρά στερείται λογικής ή – και αυτό είναι το πιο πιθανό – η επίφαση της λογικής δεν είναι παρά μια τακτική διαφυγής από την σύγκρουση, ή ακόμα χειρότερα μια προσπάθεια επιβολής της μιας πλευράς στην άλλη πέραν του πλαισίου του σεβασμού και του πολιτισμού.

Αυτό το τελευταίο είναι που παρατηρεί κανείς όχι μονάχα στην τουλάχιστον αστεία ανακοίνωση του βιβλιοπωλείου IANOS, αλλά και στην βίαια επέμβαση της αστυνομίας, όπως και στην υποκριτική στάση του ρ/σ 'Στο Κόκκινο' και του ΣΥΡΙΖΑ κατ' επέκταση. Η 'λογική' δεν είναι λογική, αλλά η ηθική του νικητή, η ηθική του εξουσιαστή, η ηθική του μνησίκακου ισχυρού. Σκοπός δεν είναι η λογική αντιπαράθεση, η αυτοκριτική, η επικοινωνία, η αμοιβαία υποχώρηση, αλλά η επιβολή, τόσο πνευματική όσο ακόμα και φυσική με τη μορφή της αστυνομικής βίας. Ίσως εν τέλει όντως να ζούμε σε ένα παράλογο περιβάλλον, και το μόνο λογικό, και με το οποίο όλοι θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε με την ανακοίνωση του βιβλιοπωλείου, είναι πως όντως "Όσα συνέβησαν έξω από το βιβλιοπωλείο IANOS σήμερα, ξεπερνούν κάθε όριο λογικής και κοινωνικής σύμβασης."