Η Villa Amalias είναι όλοι μας

Όταν αυτοαναιρείται η αστική νομιμότητα από τα ίδια τα εκτελεστικά της όργανα, τότε πρέπει να προβληματιστούν και οι πιο ένθερμοι των υπερασπιστών της.

Το πρωί της 20/12 αστυνομικές δυνάμεις, παρουσία εισαγγελέα, εισβάλλουν στην κατάληψη της Βίλλα Αμαλία κατόπιν ανώνυμης καταγγελίας περί ναρκωτικών. Το μεγαλύτερο σχετικό εύρημα ήταν η ποσότητα των 1,5 γραμμαρίων ινδικής κάνναβης, ποσότητα που δε συνιστά καν πλημμέλημα. Λίγο μετά, την ίδια ημέρα, ο Υπ. Προ.Πο. και κάτοχος πτυχίου νομικής Δένδιας Ν. δήλωσε τα ακόλουθα (από την Ημερησία):

«Το μήνυμα μας είναι σαφές: Η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι ξέφραγο αμπέλι. Δεν μπορεί να είναι χώρος ανομίας. Και τα χιλιάδες μπουκάλια για την παρασκευή βομβών 'μολότοφ' και τα άλλα υλικά που βρέθηκαν στη 'Βίλα Αμαλία' αποδεικνύουν ότι ο χώρος αυτός υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια ένα εργαστήρι ανομίας.»

Σε ερώτηση για το εάν θα συνεχιστούν σε άλλες καταλήψεις ανάλογες επιχειρήσεις, ο υπουργός απάντησε:

«Η ΕΛ.ΑΣ. έχει μία υποχρέωση από το Σύνταγμα και τους νόμους. Και το ξαναλέω, έχει την εντολή του Πρωθυπουργού να αποκαταστήσει το αυτονόητο. Να αποκαταστήσει τη νομιμότητα οπουδήποτε και εάν αυτή παραβιάζεται. Δεν λέω ότι έχει ένα εύκολο έργο, δεν λέω ότι αύριο θα γίνουν θαύματα. Αλλά αυτή είναι η εντολή, αυτό είναι το πλαίσιο και αυτό είναι το έργο που θα πραγματοποιηθεί.»

Αυτή είναι λοιπόν η ομολογία απιστίας ενός εκτελεστικού οργάνου της πολιτείας. Χωρίς να κρατήσει κανένα πρόσχημα, ο υπουργός άδραξε άμεσα της ευκαιρίας να κλείσει -για μια ακόμη φορά μετά τον σχιζοφρενικό Ξένιο Δία- το μάτι στην ακροδεξιά εκλογική βάση που γκρέμισε τα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας, αναβιώνοντας το βασικό συνθηματικό άξονα 'ησυχία, τάξη και ασφάλεια' ενώ ταυτόχρονα, απεκάλυψε πως ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας ήταν ο ανώνυμος καταγγέλλων. Μα δυστυχώς για τον ίδιο, τόσο οι διαρροές όσο και τα επίσημα στοιχεία της Ε.Α. τον γελοιοποιούν. 

Η 'ανώνυμη καταγγελία' περί ναρκωτικών δεν αποτελεί παρά ένα χυδαίο προσχηματικό ψεύδος που ξεφτιλίζει νόμους και θεσμούς, καταβαραθρώνει την αξιοπιστία της εκτελεστικής εξουσίας και των οργάνων της, μια πρακτική που θυμίζει ολοκληρωτικά και άνομα καθεστώτα. Είναι εγκληματικό σε μια δημοκρατική πολιτεία, να γίνεται εισαγγελική έρευνα χωρίς να υπάρχουν σαφείς και τεκμηριωμένες ενδείξεις που να την δικαιολογούν, κι είναι αδιανόητο, στην περίπτωση που αυτές όντως υπάρχουν, να εφευρίσκεται μια ανύπαρκτη καταγγελία για την εκτέλεση της έρευνας. Δανειζόμενοι τις ρήσεις του υπουργού, εάν ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να προκαλέσει εισαγγελική έρευνα με μια ανώνυμη καταγγελία, τότε όντως θα ήμαστε 'ξέφραγο αμπέλι'. Στη πραγματικότητα, τον μεροληπτικά πολιτικό και κατασταλτικό χαρακτήρα της επιχείρησης τον αναδεικνύουν τα ίδια τα  φωτογραφικά και εικονοληπτικά ντοκουμέντα της αστυνομίας.

Ηχεία και σκηνή, μπροσούρες, φυλλάδια, περιοδικά, βιβλία, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, πιεστήριο, τραπεζοκαθίσματα και ναι, περί τα 1200 μπουκάλια μπύρας, ότι δηλαδή θα περίμενε κανείς από έναν αυτοδιαχειριζόμενο, κοινωνικό χώρο όπου πραγματοποιούνται μουσικές συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, διακίνηση ιδεών, διαλέξεις και πολιτικές προσυγκεντρώσεις. Στην σχετική ανακοίνωση, υπάρχει μια ελευθεριακή αποδελτίωση των αποδεικτικών στοιχείων, με το πετρέλαιο θέρμανσης να βαφτίζεται εύφλεκτο υλικό, μέσα αυτοπροστασίας (μάσκες και σπρέι πιπεριού) να ανάγονται σε όπλα, φωτοβολίδες και κροτίδες σε εκρηκτικούς μηχανισμούς και σαν ειρωνεία, δύο σκασμένα 'όπλα' της Ε.Α. (μια κρότου λάμψης και μια χημική χειροβομβίδα), ενθύμια από την δρομική κρατική καταστολή όπου δεκάδες και εκατοντάδες εξ' αυτών χρησιμοποιούνται με αποτέλεσμα ατιμώρητους τραυματισμούς πολιτών, να στοιχειοθετούν ενοχοποιητικό στοιχείο. Επιπλέον βρέθηκαν, ένα πτυσσόμενο γκλομπ, ένα μαχαίρι,  σφεντόνες και μεταλλικά παξιμάδια και σφαιρίδια. 

Είναι σαφές πως ουδείς δεν οφείλει να υπερασπισθεί ή να αιτιολογήσει την κατοχή υλικών που μπορούν όντως υπό συνθήκες λίγων εξ' αυτών δύναται να προκαλέσουν σωματικές βλάβες, όμως το κυρίαρχο ζητούμενο είναι πως είναι πολλαπλώς αδύνατο να υπερασπισθεί κανείς την αυθαίρετη κατασκευή κατηγοριών που αποβλέπουν σε επικοινωνιακές εντυπώσεις. Άλλωστε τέτοιο υλικό, σε μεγαλύτερες ποσότητες και με πολύ πιο επικίνδυνα χαρακτηριστικά βρίσκεται σε μόνιμη βάση σε νεολαίες και τοπικές οργανώσεις αστικών κομμάτων, σε οπαδικούς συνδέσμους, σε λέσχες απόστρατων και γυμναστήρια, και φυσικά είδει διακόσμησης στα πραγματικά οπλοστάσια της Χρυσής Αυγής. Αν μη τι άλλο, λαμβάνοντας υπόψη τη συχνότητα και την ένταση των φασιστικών επιθέσεων ενάντια στη Βίλα, ένας ψύχραιμος παρατηρητής θα εντυπωσιαζόταν από την ολιγαριθμία και ισχνότητα των ευρημάτων, ενώ φυσικά το περίφημο 'παρασκευαστήριο βομβών μολότοφ' αναζητείται πέραν της φαντασίας του κατόχου πτυχίου Νομικής κ. Δένδια, και σε όλα τα μπαρ, θέατρα και σινεμά της ημεδαπής.

Σε αντιδιαστολή με την πολιτική της ηγεσία, η ΕΑ επέδειξε την ελάχιστη αυτοσυγκράτηση και δεν ακολούθησε την γνωστή και παράνομη πρακτική της δημοσιοποίησης προσωπικών στοιχείων των προσαχθέντων (κατά το 'θα βγάλουμε τις κουκούλες' του πρωθυπουργού) προμηνύοντας το επακόλουθο δικαστικό άδειασμα -και οι οχτώ προσαχθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς καμία εγγύηση με μόνη απαίτηση την ευτελιστική παρουσία πέντε εξ' αυτών σε αστυνομικό τμήμα μια φορά το μήνα, όπως παλαιότερα απαιτούσε η χούντα από τους ΕΑΜίτες. Λογικό βεβαίως, αφού τα ευρήματα δεν μπορούν να στοιχειοθετήσουν κάποιο σοβαρό νομικό έρεισμα, αλλά ούτως ή άλλως ουδέποτε υπήρξε αυτός ο σκοπός. Στόχος εξ' αρχής υπήρξε η κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική, αντιρατσιστική και αντιφασιστική δράση της κατάληψης, η φίμωση των ενοχλητικών φωνών, οι υγιείς αντιστάσεις στην συστηματική κρατική καταπίεση. Πραγματικό έγκλημα των προσαχθέντων, η διαφορετικότητα, όπλο τους η αντιπληροφόρηση.

Όπως ο ίδιος ο υπουργός απλόχερα αποκαλύπτει με τις δηλώσεις του, η κρατική επιθετικότητα εναντίον των καταλήψεων και των αυτοδιαχειριζόμενων χώρων (με πιο πρόσφατη την αποξήλωση του 98FM από το υπόγειο της ΑΣΟΕΕ με πρόσχημα τη παρουσία μικροπωλητών έξω από τον ακαδημαϊκό χώρο) είναι ξεκάθαρα πολιτική κατεύθυνση, αντανάκλαση των ακροδεξιών και ανελεύθερων ιδεολογημάτων, τα οποία θα μπορούσαν, εν δυνάμει, στην κομματική ανανέωση της ΝΔ (αντίστοιχη των ευρωπαϊκών χριστιανοδημοκρατικών κομμάτων), να ενισχύσουν τον εκλογικό της ανένδοτο απέναντι στην αριστερά. Ελεύθεροι κοινωνικοί χώροι και σχηματισμοί, χωρίς βραχεία μνήμη, ενοχλούν με την διαρκή τους επίθεση ενάντια ακριβώς σε αυτή την εκλογική πίτα, βάζουν αναχώματα στην κοινωνική συνείδηση με την διαρκής υπενθύμιση του νεοναζιστικού κινδύνου, εν τέλει δεν επιτρέπουν το εύκολο πάντρεμα του μεταχουντικού μικροαστισμού και του σύγχρονου φασισμού. Το κράτος-προστάτης δεν διαφυλάσσει τους νόμους, τους ήσυχους πολίτες και το πολίτευμα ούτε κυνηγάει κουκουλοφόρους, αλλά διαμεσολαβεί ψηφοφόρους για την επιβίωση των κύριων εκφραστών του, αναιρώντας τα ίδια τα δομικά του στοιχεία. Όμως υπάρχει και μια επιπλέον διάσταση, έξω από το πλαίσιο των πραγματικών διακυβευμάτων αλλά στο παράλογο χώρο των πολιτικών παιγνίων. Σε κάθε τέτοια επίθεση, ο τρικομματικός κυβερνητικός σχηματισμός προσπαθεί να παγιδέψει την κοινοβουλευτική αριστερά ώστε να αναλάβει υπερασπιστική γραμμή, εντείνοντας έτσι τον επικοινωνιακό μύθο ταύτισης του ΣΥΡΙΖΑ με τον αναρχικό και αντιεξουσιαστικό χώρο και την σχιζοφρενική λογική των δύο άκρων. Θύματα αυτού του παιγνίου οι θεσμοί, οι νόμοι, η πολιτεία, οι άνθρωποι.

Τέτοιες πολιτικές αποφάσεις και πράξεις όμως είναι γνωστές και αναρίθμητες στη διαδρομή του μεταπολιτευτικού ελληνικού κράτους, από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, άλλοτε πιο οξυμένες κι άλλοτε πιο αναιμικές στα πλαίσια της εκ των άνω επιβληθείσας κοινωνικής ειρήνης. Πλέον όμως, αυτή η πολιτική πόλωση και κοινωνική καταστολή που επιχειρείται, έχει ήδη δηλητηριαστεί και αλλοτριωθεί από το κοινό που επιθυμεί να προσεγγίσει πολιτικά. Ο κάτοχος πτυχίου νομικής υπουργός Προ. Πο. ψεύδεται και εμπαίζει ευθέως την κοινή γνώμη, ακυρώνοντας σαν πολιτική ηγεσία οποιαδήποτε αξίωση ισονομίας και αξιοπιστίας ενός σώματος, το οποίο με δική του έκθεση από το 2004 έχει αναδείξει τη διάβρωση του από έκνομα φασιστικά στοιχεία. Ο ίδιος, έχει επιτύχει, ακόμη και στα στενά πλαίσια της αστικής νομιμοποίησης, να θέσει εαυτόν εκτός νόμου, να καταστεί ο ίδιος άνομος και καταχραστής, κι αυτό χωρίς καμία αιδώ ή αίσθηση καθήκοντος. Φυσικά, όπως και όλοι οι προκάτοχοί του, ούτε καν διανοείται εκκαθάριση των σωμάτων ασφαλείας από τα παρακρατικά στοιχεία της ΧΑ, ενώ η Διεύθυνση Εσωτερικών Υπηρεσιών της Ε.Α. έχει σταματήσει να εκδίδει απολογιστικές εκθέσεις από το 2010, αφού προφανώς τα στοιχεία δεν ευνοούν τον εσωτερικό έλεγχο. Στην εξωφρενική λογική των δύο άκρων, ο Υπ. Προ. Πο. συνειδητά συγκαλύπτει και προσφέρει πολιτικό άσυλο σε φασίστες, ρατσιστές, τραμπούκους, δουλεμπόρους, και απροκάλυπτα αντιδημοκρατικούς μαχαιροβγάλτες, οπλίζοντας τα χέρια τους σε κάθε έγκλημα που διαπράττουν. 

Πέρα λοιπόν από οποιεσδήποτε πολιτικές, ιδεολογικές, ακόμη και ταξικές διαφορές και αντιπαλότητες, οφείλει ο οποιοσδήποτε να ανησυχήσει και να αφυπνιστεί, να προβληματιστεί έστω, με την εκ των έσω ανεξέλεγκτη παραβίαση νόμων και συνταγματικών αρχών με στόχο την πολιτική ενσωμάτωση αντιδημοκρατικών στοιχείων και την εντατικότερη κοινωνική αυτοματοποίηση. Ακόμη και ο συντηρητικότερος της δεξιάς πτέρυγας οφείλει να αναγνωρίσει πως αυτή η κατεύθυνση κατάλυσης του νομικού πολιτισμού, οδηγεί σε έναν διαρκώς ελαστικό και διευρυμένο ορισμό της ανομίας, τον οποίο αναπόφευκτα θα τον συναντήσει μπροστά του όσο συντεταγμένος και φιλήσυχος κι αν είναι. Πρώτα ήταν το ακαδημαϊκό άσυλο, τώρα είναι οι καταλήψεις, τα μέσα επικοινωνίας (πιεστήρια, ραδιόφωνο, σε λίγο οι ιστότοποι), πολύ σύντομα όλοι οι κοινωνικοί χώροι, τα graffiti, οι συνελεύσεις, ο συνδικαλισμός, η ελευθερία λόγου στα ψηφιακά και αναλογικά μέσα, οι συγκεντρώσεις, οι πορείες, ακόμη και το ιδιωτικό άσυλο θα αλλοιωθούν ή θα καταργηθούν πλήρως  σε μια αργή αλλά μεθοδική πολιτειακή παραμόρφωση, παράλληλα πάντα με την διαρκή ληστρική τρομοκρατία για να διατηρηθεί στη ζωή το σάβανο της κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης που η ιστορία ταχύτατα εγκαταλείπει. Επ' ουδενί κι από κανένα δεν επιτρέπεται η σιωπή απέναντι στη βάρβαρη αυτή επίθεση που υφίσταται η κοινωνία από τους φιλοξενούμενους βάρβαρους διαμεσολαβητές της εξουσίας, διότι το πρόσφατο παράδειγμα της Villa Amalias δεν είναι παρά προάγγελος και σύμπτωμα του τι έπεται απέναντι σε όλους μας.

Σε αυτή τη διαδικασία λοιπόν, δε παύει να είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που ενώ η πολιτική κάστα έχει ήδη απολέσει της λαϊκής και κοινωνικής νομιμοποίησης εδώ και αρκετά έτη, επιδιώκει πια, με τρόπο ίσως αυτοκαταστροφικό, και την απώλεια της συστημικής της νομιμοποίησης. Το ερώτημα είναι για πόσο καιρό ακόμα εκείνοι που έχουν τις δυνατότητες και τα μέσα να προσφέρουν τις τελευταίες ανάσες σε αυτή τη πραγματικότητα θα συνεχίζουν να στηρίζουν τα πρόσωπα εκείνα που ξεδιάντροπα αισχύνουν πάνω στις αξίες και ιδέες που υποτίθεται πρεσβεύουν και διαφεντεύουν. Διότι όλοι οι υπόλοιποι έχουν ήδη αποχωρήσει.

Υ.Γ.1 Η τελευταία φωτογραφία είναι μια κρότου-λάμψης για να μου υπενθυμίζει διαρκώς το πιθανό τίμημα του να εξασκεί κανείς τις ελευθερίες του. 

Υ.Γ.2 Ο κάτοχος πτυχίου νομικής και Υπ.Προ.Πο. Δένδιας δεν χρωστάει μια ΕΔΕ και μια μήνυση στη Guardian για τα βασανιστήρια της ΓΑΔΑ στους συλληφθήντες της αντιφασιστικής πορείας της 30ης Σεπτεμβρίου;

σκότωσε τον φασίστα μέσα σου

...και όχι αντίκρυ σου

Σκότωσε τον φασίστα μέσα σου, πνίξε τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις που κάνεις καθημερινά, τις μικρές και τις μεγαλύτερες, τις δήθεν αθώες και τις πραγματικά επικίνδυνες, ξέρεις για ποιες σου λέω. Πρόσφερε τον εαυτό σου αδιαμαρτύρητα ψυχή και σώματι σε ένα τρομοκρατικό στρατό, πότισε τις ιδέες με αίμα για τσέπες αδειανές και τσάκισε τον αντίπαλό σου θριαμβευτικά με πάθος και έπαρση. Tράβα το ζιζάνιο από τη ρίζα του και πριν το σκίσεις στη μέση και ξεραθεί για πάντα, μελέτα το καλά, κοίταξε το προσεκτικά, σφίξ' το στα χέρια σου και θυμήσου τότε που ρίζωσε μέσα σου, από μικρό παιδί κιόλας. Θυμάσαι;

Λίντσαρε το ρατσιστή μέσα σου, αυτόν που καταπιέζεις με τη λογική σου καθημερινά μα είναι αληθινός, είναι εκεί, μέσα σου, το ξέρεις, φωλιάζει στα ένστικτά σου, στις πρώτες αντιδράσεις στα μαθήματα που σου μάθανε μικρός. Διώξε το ρατσιστή μέσα σου, αυτόν που βαφτίζει τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως κέντρα υποδοχής και τη μετανάστευση έγκλημα, αυτόν που κοροϊδεύει τους ευρωπαίους μα στην πρώτη ευκαιρία γλύφει τους τουρίστες για να τους κλέψει πεντοδίφραγκα, αυτόν που γουστάρει το μαύρο να καρφώνει τα τρίποντα και τα γκολάκια, αλλά όχι για να κάνει τις δουλειές που ποτέ εσύ δεν θα σκεφτόσουν να κάνεις. Σκότωσέ τον λοιπόν, τι περιμένεις, κάψε εκείνα τα ποταπά ένστικτά σου που χαράζουν γραμμές στα μάτια σου. Μπορείς ρε μαλάκα;

Βίασε το σεξιστή μέσα σου, εκείνο το αρχίδι που φοβάται να κοιτάξει μια γυναίκα στα μάτια και να σφίξει τα χέρια με έναν ομοφυλόφιλο, τον άντρα που γουστάρει πουτάνες τελειωμένες από τη πρέζα αλλά η μάνα του είναι άγια αρκεί να 'ναι στη κουζίνα φυσικά. Γδύσε τον φαλλοκράτη μέσα σου, πέτα τον στον ασβέστι και κόλλα τον στα πλαστικά είδωλα του σήμερα, για το κατάλληλο αντίτιμο πάντα. Χτύπα τον αλύπητα όπως γουστάρει, όπως ακριβώς του αρέσει να κάνει και στις γκόμενες, όπως σου αρέσει κι εσένα να κάνεις.

Αποκήρυξε τον αθεόφοβο σκοταδιστή θεομπαίχτη μέσα σου, τον αμόρφωτο που θα πιστέψει στο καθετί, που θα ακολουθήσει το είδωλο της παραδοπιστίας σε πολέμους φανταστικούς με θύματα αληθινά. Κάψε τον αγιογδύτη που περιφέρει λείψανα τρελών και πουλάει πίστη σε τιμή ευκαιρίας. Ρίξε στη πυρά θεούς , δόγματα, αγίους και ηθικές και κράτα την αναπνοή σου για την εποχή των νέων θαυμάτων άπιστε.

Σάπισε στο ξύλο τον τραμπούκο μέσα σου, εκείνον το θρασύδειλο που χτυπάει εκείνον που μπορεί επειδή μπορεί και επειδή δε μπορεί να αντιπαρατεθεί απέναντι σε αυτόν που τον καταπιέζει. Αυτόν που διψάει για αίμα, που φοβάται τη βία, και είναι ενάντια της από όπου κι αν προέρχεται, αλλά μέσα του βαθιά την αποζητά στην πιο ωμή της έκφραση που και που, μόνο όταν θυμώνει, μερικές φορές που λένε.

Σκότωσε τον υποκριτή μέσα σου, αυτό το γελοίο, τον γκρίζο γελωτοποιό που σε θάβει, ψέμα με το ψέμα, μέρα με τη μέρα, που σε ταΐζει με όνειρα και φιλοδοξίες δανεικές, που νομίζει πως όλα τα ξέρει, που θα σου πει τι θα κάνεις, τι θα σκεφτείς.

Σκότωσε το φασίστα μέσα σου και όχι αντίκρυ σου.

Το ξέχεσες Πάγκαλε

Όταν κάποτε -όπως και τώρα- ο λαός διψούσε για αίμα, αυτό δεν ήταν εγκληματικό. Άλλωστε, όπως λέει και η ρήση, 'φωνή λαού, οργή Θεού' και 'θρύλε θεέ μου, Ολυμπιακέ μου', και τέλος πάντων το να ζητάς τη θανατική ποινή κάποιου για ένα αδίκημα δεν είναι το ίδιο με το να επιθυμείς το θανατό του. Εν προκειμένω στη δεύτερη περίπτωση είσαι μνησίκακος, ενώ στη πρώτη προτάσσεις το φυσικό δίκαιο ή ακόμη και το θυμικό στα πλαίσια μιας κοινωνικής εναρμόνισης. Όταν λοιπόν το 1922, αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και ενώ η Ελλάδα κατακλυζόταν από πλήθος μεταναστών -'τουρκόσπορους' τους έλεγαν οι τότε πατριώτες- ο παππούς σου Θεόδωρε, ο συνονόματος σου Πάγκαλος μαζί με τους Γονατά, Πλαστήρα και Φωκά, έστειλε στο θάνατο έξι μέλη του πολιτικού και στρατιωτικού προσωπικού της εποχής, αποδιοπομπαίους τράγους του ελληνικού ιμπεριαλισμού προς κατευνασμό του πλήθους. Η κατηγορία 'εσχάτη προδοσία' αν και δύσκολα μπορεί να φαντασθεί κανείς πως συνειδητά και οικειοθελώς προκάλεσαν οι συγκεκριμένοι έξι την Μικρασιατική Καταστροφή (κάτι το οποίο παραδέχθηκε και ο ίδιος ο παππούς σου αργότερα), εν αντιθέσει ίσως ιστορικά με την οικονομική καταστροφή που βιώνουμε τα τελευταία τρία χρόνια.

Ανάξιε Θεόδωρε, έχοντας αντιληφθεί φαίνεται το κενό σου -πνευματικό, συνειδησιακό, ψυχολογικό, υπαρξιακό- εκτός από το να παίζεις τη ζωή σου κορώνα-γράμματα με την αρτηριοσκλήρωση, επιπλέεις στην επιφάνεια της παρακμάζουσας ελληνικής κοινωνίας του θεάματος χάρη στη πρόκληση και τίποτε άλλο, κάτι σαν τα πουτανάκια στις ΗΠΑ που πλακώνονται σαν τα σκυλιά ή ανεβάζουν στο twitter φωτογραφία του συφιλιακού τους μουνιού μπας και τους θυμηθούν οι άρρωστοι ηδονοβλεψίες τους. Κάπως έτσι κι εσύ.

Μήνες μετά το ισοπεδωτικό 'μαζί τα φάγαμε' και αφού είδες και απόειδες με τις εσωκομματικές σου γνωματεύσεις σαν ιδρυτικό μέλος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. -τρομάρα σου- αποφάσισες να προσελκύσεις τους πιο αντιδραστικούς εξ' ημών, τους μισητούς γιουτούμπερς και μπλόγκερς, τους τριάντα-κάτι μαλάκες που δεν έχουν κάτι καλύτερο να κάνουν από το να βαυκαλίζονται αυξάνοντας τη μυωπία τους ταυτόχρονα. Έφτιαξες λοιπόν ένα site ζητώντας από τους θαυμαστές σου, τα ανθρωπάκια που ακόμα ασχολούνται περισσότερο με εσένα περισσότερο από ότι εσύ με την υγεία σου, τους πελάτες σου που αντί να έχουν το θάρρος της γνώμης τους και να ασκήσουν κοινωνικό έλεγχο παθαίνουν διαδικτυακή καταγγελτική παράκρουση, από αυτούς λοιπόν, να καταθέσουν καθημερινές ιστορίες που να υποστηρίζουν την απαξιωτική σου εκείνη ρήση. Τους καλείς να σε συνδράμουν στην ανυπόστατη κενολογία σου με τρομακτικές εξιστορήσεις νεοελληνικής δημόσιας διαφθοράς και τεμπελιάς, απλές καθημερινές ιστορίες ανεκδοτολογικού περιεχομένου που πιστοποιούν την υπεξαίρεση που διαπράξαμε ενάντια στις ευρωπαίες εταίρες μας, που επαληθεύουν μια αυθαίρετη αξίωση συλλογικής ευθύνης. Αυτές τις ιστορίες, λες, θα τις συγκεντρώσεις και θα τις κάνεις βιβλίο, για να 'κονομήσεις δηλαδή στη πλάτη του κάθε μαλάκα που γράφει τη παπαριά του στην ιστοσελίδα σου, διαπράττοντας ακόμα και την ύστατη στιγμή το έγκλημα της λογοκλοπής και της απάτης αναζητώντας φθηνά λαϊκίστικα άλλοθι για τις αυθαίρετες και προσβλητικές σου κατηγορίες.

Ε λοιπόν, τώρα το παράκανες κατάπτυστε Θεόδωρε.

Το παράκανες γιατί γνωρίζεις πολύ καλά πως διατηρώντας το αίσθημα δικαίου και την αρχή της αναλογικότητας δε φάγαμε απολύτως τίποτα μαζί, γιατί έχεις πλήρη επίγνωση πως για κάθε ένα αρχιδάκι που εσύ Θεόδωρε διόρισες στο δημόσιο για να εξασφαλίσεις 5 ψηφαλάκια, υπάρχουν τέσσερις άνεργοι και άλλοι τέσσερις ανασφάλιστοι που το μόνο που φάγανε είναι μια μούντζα, διότι σαν ιδρυτικό μέλος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. γνωρίζεις άριστα ποιοι 'σύντροφοί' σου φάγανε και σε ποιους δώσανε τις χρυσές δουλειές του δημοσίου. Το παράκανες Θεόδωρε, διότι στον βάρβαρο πληθυντικό πρώτου προσώπου είσαι κι εσύ μέσα, παρόλο που ποτέ δεν μας είπες τι ακριβώς ήταν αυτό που έφαγες εσύ. Το ξέχεσες που λέει ο λαουτζίκος που αναίμακτα προσβάλλεις, γιατί ανέβασες το ψηφιακό σου πορνείο την ίδια μέρα που ο οικονομικός εισαγγελέας Πεπόνης εγκαλεί τον Ρουμελιώτη για τις δηλώσεις του σε σχέση με την προσφυγή στο ΔΝΤ, και λίγες μέρες μετά αφότου ο Σάλλας έφαγε την Αγροτική. Το παράκανες διότι εμμένεις στο 'μαζί τα φάγαμε', αντί να περάσεις στο 'αυτοί φάγανε αυτά τότε'. Το τράβηξες το σκοινί γιατί το βιβλιαράκι σου δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια αρπαχτή και όχι μια σοβαρή μελέτη για τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, γιατί ο 'τυφλός' της Ζακύνθου δεν είναι το ίδιο με τους κατά την εφορία επαίτες που φυγαδεύουν εκατομμύρια στην Ελβετία, διότι υπάρχει ποιοτική και ποσοτική διαφορά μεταξύ της μικροπαραβατικότητας και της συστηματικής εγκληματικής δραστηριότητας. Το τράβηξες το σχοινί, γιατί όταν ο σύντροφος Τσοβόλας 'τα 'δινε όλα', όταν ο σύντροφος Τσουκάτος έκανε εκλογική νοθεία, όταν ο σύντροφος Παπαντωνίου φούσκωνε το χρηματιστήριο και όταν ο σύντροφος Άκης τα έπαιρνε από τους Γερμανούς εσύ ήσουνα δίπλα και πετούσες τη σημαία των Ιμίων στον αέρα και παρέδιδες στους τουρκικές μυστικές υπηρεσίες τον Οτσαλάν. Το παράκανες διότι ακόμη κι αν τα φάγατε ένα εκατομμύριο Έλληνες, σας περισσεύουν 9 εκατομμύρια από τους οποίους τα φάγατε – εμάς δηλαδή. Το παράκανες, διότι δεν είσαι τίποτα πια παρά μια τραγική μεταμοντέρνα εκδοχή του βρωμερού εαυτού σου, περιφερόμενος θίασος πρόκλησης και μένους, μικροπωλητής της έριδας, διότι είσαι χειρότερος και από το Ζητιάνο του Καρκαβίτσα.

Ευτυχώς -ή δυστυχώς σύμφωνα με πολλούς- δεν έχουμε την ίδια πολιτειακή δυναμική που θα οδηγούσε σε ένα νέο κίνημα του Γουδή. Άμα την είχαμε όμως θλιβερέ Θεόδωρε, πιστεύεις πραγματικά πως θα τη γλίτωνες, πιστεύεις όντως πως δε θα γινόσουν ένα υπέροχο εξιλαστήριο θύμα στο μένος του λαού, μια θυσία νέων κινηματικών σωτήρων; Μπορεί αντικειμενικά να μη το άξιζες, παρόλο τη βρωμιά που σε κατατρέχει από τότε που φόραγες σανδάλια και δούλευες στο 'Αντί', αλλά είπαμε, 'φωνή λαού, οργή Θεού' – μια ρήση η οποία δεν αντιβαίνει το αίσθημα δικαίου τόσο όσο οι δικές σου ομολογειακές κορώνες. Το ειρωνικό βέβαια σε όλον αυτόν τον ιστορικό παραλληλισμό φυσικά είναι πως ουδέποτε ο παππούς σου είπε 'μαζί εισβάλαμε στα βάθη της ανατολής'.

Μην ανησυχείς βέβαια, από φυσικά αίτια θα πας μικρέ Θεόδωρε, όσο φυσική μπορεί να κριθεί η καθημερινή σου διατροφική αυτοκτονία. Μακάρι όμως η κηδεία σου να γίνει δημοσία δαπάνη, ώστε να μπορούμε να λέμε όλοι μας πως 'μαζί σε θάψαμε'.

Πειραιώς - ΑΤΕ: Ο Κοσκωτάς ωχριά...

Η πιο κομβική στιγμή της μεταπολίτευσης πριν το Δεκέμβρη του 2008 ήταν εκείνη του σκανδάλου Κοσκωτά, του Ειδικού Δικαστηρίου και των κυβερνήσεων που προέκυψαν από το λεγόμενο 'βρώμικο '89', το οποίο όμως πια ωχριά μπροστά στο 'ξεπλυμμένο 2012'.

Την Παρασκευή 27/7, λίγες ώρες πριν την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, κι αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε μόλις εγκρίνει την πρώτη φάση ανακεφαλαιοποιήσης των τραπεζών μέσω του EFSF, με μια αινιγματική ανακοίνωση της ΤτΕ, το ελληνικό κοινό ενημερώθηκε πως 'απορροφήθηκε' το 'υγιές' κομμάτι της Αγροτικής Τράπεζας από την Τράπεζα Πειραιώς με τις ευχές του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Κι αυτό μάλιστα, λίγες μόνο μέρες μετά αφότου αποκαλύφθηκε η χρυσή τεχνική του εικονικού δανεισμού για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τελευταίας, τεχνική με την οποία (και τις παραλλαγές της σε τρίγωνα και πολύγωνα) κατέστη δυνατή η φούσκα του ελληνικού χρηματιστηρίου στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Όλα αυτά χωρίς καμμία αναφορά στο αντίτιμο (95 εκ. ευρώ, όλες οι λεπτομέρειες εδώ), στην τύχη του κακού χαρτοφυλακίου της ΑΤΕ πέραν της αόριστης μελλοντικής νομικής ρύθμισης (ουσιαστικά περί εκκαθάρισης), την τύχη των μικρομετόχων (οριστική διαγραφή και απώλεια) και τις εργασιακές σχέσεις (απόλυση και επαναπρόσληψη μέσω ατομικών συμβάσεων, μεταφορά των σχέσεων εργασίας και των αξιώσεων των εργαζομένων στην 'κακή' ΑΤΕ).

Ας πάρουμε όμως τα πράματα από την αρχή ... ή περίπου.

Η Αγροτική Τράπεζα, η τελευταία υπό τον κυρίαρχο έλεγχο του ελληνικού κράτους, ήταν πάντοτε το 'μακρύ χέρι' της εκάστοστε αγροτικής πολιτικής και πάντοτε εξίσου προβληματική υπό τη στενή έννοια λόγω της παράπλευρης κοινωνικής της χρησιμότητας παρόλο που το τελευταίο διάστημα οι ζημιές της οφείλονταν αποκλειστικό στο PSI και όχι σε λειτουργικές ζημιές - ομολογουμένως κουβαλούσε και παλαιότερα προβλήματα όπως διογκωμένο παθητικό και ανεπάρκεια καταθετικών  εγγυήσεων. Επίσης, το κακό αυτό παιδί του κρατικού παρεμβατισμού, ήταν υψηλά στη λίστα των απαραίτητων ιδιωτικοποιήσεων για τον εξευμενισμό της τρόικα στα πλαίσια της διαιώνισης της δανειακής εξάρτησης. Ήταν θα μπορούσαμε να πούμε, μια ειδική περίπτωση στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο, ο οποίος με τη σειρά του, από την εποχή της μετάγγισης του διεθνούς σκανδάλου των αμερικάνικων στεγαστικών και των τοξικών σύνθετων παραγώγων, είχε καταστεί ξεκάθαρο πως ήταν εξαιρετικά κατακερματισμένος και είχε ανάγκη από μια εσωτερική λειτουργία εξαγορών και συγχωνεύσεων και όχι από περαίτερω ενέσεις ξένων επενδυτικών κεφαλαίων ή εικονικών ΑΜΚ.

Η μεγαλύτερη κίνηση προς αυτή τη κατεύθυνση ήταν ο γάμος Eurobank-Alpha ο οποίος όμως ακυρώθηκε όταν δεν έβγαιναν τα νούμερα λόγω PSI, αφού το νέο σχήμα θα έπρεπε να βρει τρόπο να καλύψει τρύπα της τάξης των 9 δις., και επειδή αυτό θα ήταν αδύνατο, η μετοχική σύνθεση θα άλλαζε είτε υπό τη μορφή ενός κρατικού bail-out στα πρότυπα των ΗΠΑ (Citigroup 2009) με κοινές και προνομιακές μετοχές, είτε με μια πλήρη κοινωνικοποίηση της τράπεζας (Fannie  Mae και Freddie Mac) όπως και στη Μεγάλη Βρεττανία (RBS), είτε υπό τη μορφή του ευρωπαϊκού μηχανισμού EFSF. Και στις δύο περιπτώσεις οι μέτοχοι θα έπρεπε να αποδεχτούν και να 'απορροφήσουν' τις ζημιές στο μετοχικό τους κεφάλαιο του οποίου η διασπορά θα ήταν σημαντική έως και ολοκληρωτική. Ενδιαφέρουσα αναδρομή για το πως προέκυψε το ελληνικό άκρο του EFSF (δηλαδή το ΕΤΧΣ) εδώ.

Η τελευταία παρατήρηση εξηγεί σε μεγάλο βαθμό το μέχρι πρότινος 'πάγωμα' του συντηρητικού ελληνικού τραπεζικού σχήματος. Από τη μια, η κακή οικονομική κατάσταση της χώρας και η μαζική καταφυγή των τραπεζών στα ακριβά ELA της ΕτΕ μετά την παύση της απευθείας δανειοδότησης από την ΕΚΤ, κρατάει μακριά κερδοσκοπικά κεφάλαια παρά την σχεδόν εξευτελιστική χρηματιστηριακή αξία των ελληνικών τραπεζών, αλλά από την άλλη τις υποχρεώνει να ακροβατούν ένα βήμα πριν το EFSF. Με άλλα λόγια, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα εδώ και πολλούς μήνες έχει περάσει από τη στάση αναμονής στη ζώνη του λυκόφως, και από αυτή τη ζώνη κατόρθωσε και βγήκε η Τράπεζα Πειραιώς με τρόπο απίστευτο και τρομακτικά σκανδαλώδες ανοίγοντας τον χορό για νέα deals (βλέπε Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και Emporiki) και αντίστοιχο βραχύπνοο φούσκωμα του χρηματιστηρίου. (Παπαντωνίου, μου λείπεις.)

Λίγες μέρες πριν την 'απορρόφηση' του υγιούς τμήματος της ΑΤΕ από την Πειραιώς, η τελευταία ήταν εκτεθειμένη σε μια περίεργη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα υπόθεση, η οποία απέκτησε μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν η τράπεζα κινήθηκε νομικά εναντίον του πρακτορείου ειδήσεων Reuters για συκοφάντηση. Συνοπτικά, ο πρόεδρος του ΔΣ και πλέον μη εκτελεστικό στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς Μ. Σάλλας με τη βοήθεια της Marfin και της αλησμόνητης ... Proton του Λαυρεντιάδη στο παρελθόν δάνεισε ... τον εαυτό του μέσω των κατάλληλων offshore για να κάνει την απαραίτητη ΑΜΚ που θα του επέτρεπε να διορθώσει την κεφαλαιική επάρκεια της τράπεζας ώστε να αντέξει τα περίφημα stress test του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος (τουλάχιστον σε ένα μικρό βαθμό). Αυτό, σε συνδιασμό με την αιφνίδια απορρόφηση της ΑΤΕ, την απόκρυψη της έκθεσης της Blackrock για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, την τρομακτική έλλειψη διαφάνειας, την μή αξιοποίηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από την ΑΤΕ  για την κάλυψη των ζημιών του PSI, και τα μυθεύματα περί μαμουθοποιημένου σχήματος Πειραιώς-Εμπορικής-Εθνικής υποδεικνύουν ένα μόνο συμπέρασμα: με ένα σμπάρο, τρια τρυγόνια.

1. Η κυβέρνηση ντροπής Σαμαρά πρέπει να πείσει την τρόικα για τις καλές τις προθέσεις ιδιωτικοποιώντας μέρος της κρατικής περιουσίας και μεταρρυθμίζοντας το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

2. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα πέραν της ανάγκης εξορθολογισμού του, αποφεύγει την επέκταση του EFSF σαν ο διάολος το λιβάνι προσπαθώντας να περισώσει την μετοχική του σύνθεση. Ταυτόχρονα αδυνατεί εντός του εσωτερικού του να αναδιαμορφωθεί.

3. Η Τράπεζα Πειραιώς είχε καταστεί προβληματική (;) και ήταν υποψήφια προς εξαγορά ή προς προσφυγή στον ESFS έναντι σημαντικού ποσοστού της μετοχικής της σύνθεσης.

Με το αδιανόητο τρικ της 'απορρόφησης' λύνονται και τα 3 προβλήματα. Τα μηνύματα έξωθεν είναι πως κάτι κινείται στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο, και πως η κυβέρνηση Σαμαρά ξεφορτώθηκε ένα αχρείαστο και προβληματικό τμήμα του διερυμένου κράτους ικανοποιώντας παράλληλα τις απαιτήσεις της τρόικα για 'good' και 'bad' bank. Επιπλέον η Τράπεζα Πειραιώς από θήραμα έγινε κυνηγός και από εξαγοραζόμενη έγινε αγοράστρια, και αντί να βρεθεί ακόμα και σε κατάσταση εκκαθάρισης (ελλείψει των πορισμάτων της Blackrock ο καθένας μπορεί να λέει ότι θέλει στο κάτω κάτω), βρέθηκε κερδισμένη με το φιλέτο της 'καλής' ΑΤΕ μειώνοντας την απαραίτητη έκθεση στον EFSF του νέου σχήματος και αφήνοντας το ελληνικό κράτος και το Ταμείο Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας να ασχοληθούν με τα 'λιμά' που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης, τη Δωδώνη και τη ΣΕΚΑΠ.

Σε όλη αυτή την ιστορία, υπάρχουν κι δύο επιπλέον 'bonus':  πρώτον, πέρα των καταστημάτων, των καταθέσεων και της ακίνητης περιουσίας της ΑΤΕ (αξίας περί των 750 εκ.), η τράπεζα Πειραιώς αναλαμβάνει και το υγιές χαρτοψυλάκιο των ενήμερων δανείων της ΑΤΕ (παλιά μου τέχνη κόσκινο για τον ικανότατο εκκαθαριστή Μ. Σάλλα) που χάρη στις αντίστοιχες υποθήκες γαιών, υποδομών και συνεταιρισμών σημαίνει πως αυτή τη στιγμή ο όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς ελέγχει σχεδόν το ήμισυ της αγροτικής γης, της οποίας την παραγωγή θα μπορεί να κατευθύνθει με τα αντίστοιχα χρηματοδοτικά προγράμματα άσχετα με οποιαδήποτε αγροτική πολιτική ή βιωσιμότητα. Δεύτερον, η διαφορά ενεργητικού-παθητικού θα καλυφθεί από το ΕΤΧΣ, χωρίς όμως τη μελλοντική απαίτηση επιστροφής κεφαλαίων, αοφύ όλες οι απαιτήσεις μεταφέρονται στην 'bad' bank, εξασφαλίζοντας ουσιαστικά δωράκι αξίας μόλις 6,5 δισεκατομυρίων ευρώ!

Γιατί είναι σκάνδαλο λοιπόν:

1. Γιατί η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη της σχέση με την αγροτική παραγωγή, και είναι αδιανόητο η αγροτική πολιτική να αποκτά ιδιώτη διαχειριστή - μια κατάσταση η οποία έχει ήδη δοκιμασθεί στις αναπτυσσόμενες χώρες με καταστροφικά αποτελέσματα ακόμη και σε ανθρωπιστικό επίπεδο (σκάνδαλο Monsanto στην Ινδία). Άλλωστε αντίστοιχη προσπάθεια χειραγώγησης της αγροτικής αγοράς είχε επιχειρήσει ο ... συνήθης ύποπτος Λαυρεντιάδης με την Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων με τραγελαφικά αποτελέσματα.

2. Γιατί το ελληνικό δημόσιο δεν ξεφορτώθηκε μια ελλειματική τράπεζα, αλλά τουναντίον φορτώθηκε ουσιαστικά ολόκληρο το παθητικό χαρίζοντας στον ιδιώτη το υγιές και κερδοφόρο τμήμα γιγαντώνοντας το μερίδιο του στην τραπεζική αγορά.

3. Διότι ακόμη και στα πλαίσια ενός νεοφιλελεύθερου ανασχεδιασμού του ελληνικού τραπεζικού κλάδου πρόκειται περί απάτης: η Πειραιώς ήταν αυτή που είχε μεγαλύτερη έκθεση και άρα ήταν περισσότερο ευάλωτη σε εξαγοραστικά σχήματα και όχι η ΑΤΕ η οποία ναι μεν κι αυτή αναγκαστικά θα κατέφευγε κάποια στιγμή στο EFSF (αφού το ίδιο το κράτος δε μπορεί πια να συμμετέχει στις ΑΜΚ λόγω του αντίστοιχου νόμου του ΤΧΣ), αλλά με μικρότερο αντίτιμο, ακόμη κι αν είχε συγχωνευτεί με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο όπως ήταν κάποτε ο σχεδιασμός. Δηλαδή, άμα οι συγχωνεύσεις γίνονται με γνώμονα τη μειοδότηση των κονδυλίων του EFSF (που πρέπει να θυμόμαστε πως είναι κονδύλια που έχει δανειστεί το δημόσιο από την τρόικα), γιατί δεν έγινε το ακριβώς αντίστροφο, δηλαδή η κρατικοποίηση της Πειραιώς δια μέσω της ΑΤΕ με ανάληψη του παθητικού της Πειραιώς από εκκαθαριστές όπου αυτή τη φορά το bonus μεταφοράς της διαφοράς ενεργητικού-παθητικού θα ήταν πολύ μεγαλύτερο υπέρ όμως του δημοσίου;

4. Διότι δεν έγινε ανοιχτός πλειστηριασμός της τράπεζας προς όφελος του Δημοσίου, αλλά συγχώνευση δύο προβληματικών τραπεζών προς όφελος της μιας - της ιδιωτικής.

5. Διότι η απορρόφηση έγινε σε καθεστώς πρωτοφανούς αδιαφάνειας. Πως ακριβώς '...διερευνήθηκε το ενδιαφέρον εγχώριων και ξένων τραπεζών...' από την ΤτΕ και το ΤΧΣ όταν το ενδιαφέρον της Πειραιώς και της Eurobank εκδηλώθηκε ανεπίσημα μόλις στα μέσα του μήνα; Με ραβασάκια δουλεύει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ή με τον σχεδιασμό της Blackrock;

6. Γιατί αποτελεί το πιο πρωτότυπο bail-out: αντί το κράτος ή το EFSF να πάρουν μετοχές της Πειραιώς έναντι ρευστού, δανείων και εγγυήσεων ώστε να εξασφαλιστεί η κεφαλαική επάρκεια, το κράτος ουσιαστικά χαρίζει το ενεργητικό μιας κρατικής τράπεζας ώστε να μειωθεί το παθητικό του νέου σχήματος και αντίστοιχα η έκθεση στο EFSF (ή αλλίως η διασπορα -dilution- των μετοχών) να είναι η ελάχιστα δυνατή.

7. Διότι ακόμη κι αν όντως εξασφαλίζονται οι θέσεις εργασίας των υπαλλήλων της ΑΤΕ -ότι κι αν σημαίνει αυτό σε βάθος χρόνου- αυτό δε γίνεται με τους ίδιες εργασιακές σχέσεις.

8. Διότι σε αντίθεση με τις μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες, η ΑΤΕ δεν έκανε χρήση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για να καλύψει τις ζημιές από το PSI, μια αδράνεια του βασικού μετόχου (δημόσιο) η οποία φαίνεται πως έγινε εκ του πονηρού για την απαξίωση της τράπεζας.

9. Διότι ακόμα περιμένουμε τη δημοσιοποίηση των πορισμάτων της Blackrock, η οποία φαίνεται λειτούργησε ως σχεδιαστής του 'συμμαζέματος' του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.

10. Διότι το τίμημα των 95 εκ. ωχριά απέναντι στη πραγματική αξία της τράπεζας και τα πολλαπλά οφέλη του ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς. Η φαινομενική εξοικονόμηση των 2 δις. από τα κονδύλια του EFSF (η διαφορά μεταξύ των απαιτούμενων ενισχύσεων των 2 τραπεζών ξέχωρα και της απαιτούμενης ενίσχυσης του νέου σχήματος) είναι πλασματική αφού το κόστος της διαφοράς ενεργητικού-παθητικού μεταφέρεται στην ακόμα κρατική και υπό εκκαθάριση bad bank. Επιπλέον πρέπει να αναλογιστεί κανείς πως με 95 εκ. ευρώ και υποτιθέμενη δημόσια εξοικονόμηση 2 δις, η Πειραιώς αγόρασε 6.5 δις!

11. Διότι η 'απορρόφηση' χρηματοδείται πλαγίως από το ΕΤΧΣ με την κάλυψη της διαφοράς ενεργητικού-παθητικού της τάξης των 6,5 δις. παρόλο που τα κονδύλια του ΕΤΧΣ δεν 'επιτρέπονται' να χορηγούνται για εξαγορές, εξού και ο νεολογισμός της 'απορρόφησης'!

12. Διότι στα επισφαλή δάνεια της 'bad bank' βρίσκονται και τα -ω ναι!- δάνεια των μεγάλων κομμάτων που ανέρχονται σχεδόν σε 200 εκ. ευρώ.

13. Διότι δεν υπάρχει καμμία εγγύηση πως το νέο σχήμα δεν θα προβεί σε μια άσκηση lean management και ρευστοποίησης των πάντων, που θα οδηγήσει σε νέο bail-out εις βάρος πάλι των μόνιμων πληρωτών, δηλαδή των φορολογούμενων.

Είναι σαφές βέβαια πως δύσκολα μπορεί ο χρόνος να πάει πίσω και η ΤτΕ να ακυρώσει την 'απορρόφηση', πόσο μάλλον όταν χαίρει απολύτων εξουσιών χάρη στον ν. 4021/2011 παρόλο την πλήρη αποτυχία της σαν εποπτικό και ελεγκτικό όργανο του κλάδου όλα τα προηγούμενα χρόνια. Είναι όμως εξίσου σαφής η αναγκαιότητα να θαυμάσουμε τα έργα και τις ημέρες εκείνων που καταλήστευσαν την ελληνική οικονομία και ασελγούν ακόμα και στο πτώμα της μετατρέποντας το ιδιωτικό χρέος σε ιδιωτικό κέρδος. Μια μέρα όμως, δε θα μείνει τίποτα πια να κλέψουν και θα ησυχάσουμε μια και καλή.

Υ.Γ.1: Υπάρχει κανείς που να πιστεύει ακόμα πως το PSI έγινε υπερ του Δημοσίου και δεν ήταν όχημα εκποίησης της δημόσιας περιουσίας;
Υ.Γ.2: Όλες οι πτυχές της αντιπολίτευσης αντέδρασαν άμεσα. Όλες; Όχι φυσικά, η συμμορία της Χρυσής Αυγής απουσιάζει δια της σιωπής της στο ξεπούλημα της πατρίδας και προτιμά να δέρνει δημάρχους στη Κόρινθο. Μόνη πατρίδα το κεφάλαιο φαίνεται...

Λίγες ώρες πριν τις κάλπες: μερικές πολιτικές αναγνώσεις χαμηλού επιπέδου

Η πατατιά της φιλελεύθερης πτέρυγας

Όσο κι αν διαφωνεί κανείς με τις σχεδόν ανεπίκαιρες νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες της φιλελέυθερης πτέρυγας, η αποτυχία των αντίστοιχων κομμάτων (Δημορατική Συμμαχία, ΔΡΑΣΗ, και το design κόμμα Δημιουργία Ξανά) να συνεργαστούν προεκλογικά αποτελεί όχι μονάχα μια ανάδειξη του σκληρού προκρίματος του 3% του εκλογικού νόμου, αλλά κυριότερα ένα σοβαρό παράδειγμα προς αποφυγή τόσο για τη διχασμένη αριστερά όσο και για το ευρύτερο κοινοβουλετικό φάσμα. 

Η δημοκρατία δεν εφαρμόζεται από νόμους και ποσοστά εδρών αλλά από ανθρώπους από τους οποίους απαιτείται η κατάλληλη καλλιέργεια και αγωνία ταυτόχρονα ώστε να επιτύγχουν τις απαραίτητες τομές και συμφωνίες. Αν οι φιλελεύθεροι δεν μπορούν να το επιτύχουν μεταξύ τους εκτός βουλής, πως περιμένουν από το εκλογικό σώμα να τους εμπιστευτεί σε μια πιθανή συγκυβέρνηση; Πόσο μάλλον τώρα που η Ντόρα Μπακογιάννη της Δη.Συ. επέστρεψε κακήν κακώς να ηγηθεί του ψηφοδελτίου επικρατείας της ΝΔ για τις επόμενες εκλογές, κλειδώνοντας έτσι τη δική της συμμετοχή και η συνεργασία των υπολοίπων θυμίζει περισσότερο δείπνο συμπέθερων παρά πολιτική πρόταση.

Ο δικομματισμός είναι ακόμη εδώ

Μπορεί τα ποσοστά του δικομματισμού να βρέθηκαν σε ιστορικά χαμηλά στις εκλοηές της 6ης Μαΐου και να μην είχαν καν τη δυνατότητα συγκρότησης αυτοδύναμης κυβέρνησης μεταξύ τους, αλλά δεν εξαλείφθηκαν. Ένα εξ' αυτών βγήκε πρώτο, και το άλλο βγήκε τρίτο, καθιστώντας σχεδόν σίγουρα τουλάχιστον ένα από τα δύο αναπόσπαστο τμήμα όποιας πιθανής συγκυβέρνησης προκύψει - μια πραγματικότητα με την οποία πρέπει να συμβιβαστεί άμεσα η αριστερά. Οι μηχανισμοί των δύο κεντρώων κομμάτων δούλεψαν στο ακέραιο στην περιφέρεια καταφέρνοντας έναν επιπλέον διχασμό, ενώ ο κρατικός μηχανισμός δεν μπορεί να καθαρίσει εν μια νυκτί από το μεταπολιτευτικό παζάρι εξουσίας.

Επιπλέον  χάρη στην τρομοκρατικού επιπέδου προεκλογικής περιόδου, η έννοια του κομματικού διπόλου μετασχηματίσει στην έννοια του παραταξιακού διπόλου το οποίο καθίσταται ακόμη πιο συγκρουσιακό και αιχμηρό. 

Η ταπεινωτική ήττα του ΚΚΕ

Το ΚΚΕ πρωτοτύπησε ιστορικά για μια ακόμη φορά αφού κατάφερε να αποτύχει αυξάνοντας τα ποσοστά του. Στις ιστορικές συγκυρίες που βιώνουμε, το ΚΚΕ απέτυχε να ενισχύσει την εκλογική του βάση, τόσο διότι οι αμαρτίες του δρόμου πληρώνονται και στην κάλπη, αλλά και επειδή αντιμετώπισε τους ετερόκλητους ψηφοφόρους σαν ενισχυτές του δικού του υπαρξιακού προβλήματος κι όχι σαν μέρος του πληθυσμού που απαιτεί την λαϊκή εξουσία και την ανατροπή των κοινωνικών σχέσεων. Η αλαζονική αποστροφή της ΓΓ του κόμματος για την πρώτη θέση τιμωρήθηκε με τον καλύτερο τρόπο και τα παρακαλητά της μετά τα αποτελέσματα προς την εργατική τάξη που ψηφίζει ΝΔ και ΠΑΣΟΚ αποτελούν απελπιστική κίνηση άνευ προηγουμένου. 

Το ΚΚΕ απέδειξε περίτρανα πως αποτέλει τόσο ένα αποτυχημένο επαναστατικό κίνημα, όσο και αποτυχημένο αστικό κόμμα. Αναπόφευκτα τα ποσοστά του θα μειωθούν ακόμη περισσότερο στις επόμενες εκλογές, μεταθέτοντας το από ρυθμιστικό κόμμα έκφρασης και ιδεολογικό χωροφύλακα της εργατικής τάξης σε γραφική μειοψηφία αντίστοιχη των υπολοίπων ΚΚ των ευρωπαϊκών χωρών, αποκαλύπτοντας τον ιστορικό και επαίσχυντό του ρόλο ως ανάχωμα της αριστερής παράταξης.

Ο θρίαμβος της αποχής και η απότομη μεταστροφή

Στο εκλογικό αποτέλεσμα η αποχή έφτασε το ιστορικό ρεκόρ του 35%, σημειώνοντας αύξηση 5 μονάδων από τις εκλογές του 2009. Το εν λόγω νούμερο προκαλεί κάποιο προβληματισμό, αφού ναι μεν κυριαρχεί η ψυχολογική απόρριψη του πολιτικού συστήματος, από την άλλη όμως ταυτόχρονα υπήρξε η δημιουργία-ανάδειξη νέων πολιτικών σχηματισμών έτοιμων να απορροφήσουν το κενό του ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, αλλά τελικά επικράτησε οριακά η πρώτη τάση υποδηλώνοντας μετακίνηση ψήφων και όχι 'δημιουργία' νέων.

Μια τάση όμως, η οποία ανατράπηκε άμεσα με τα πρώτα κιόλας εκλογικά αποτελέσματα. Το εκλογικό σώμα βρέθηκε να παρακολουθεί από τους τηλεοπτικούς του δέκτες την υποτιθέμενη πανωλεθρία του δικομματισμού και την υποτιθέμενη νίκη της αριστεράς - για πρώτη φορά το σενάριο άλλαξε, και όχι η κατανομή των εδρών, κάνοντας την πολιτική ξανά ενδιαφέρουσα και ρευστή.

Σύσσωμο το εκλογικό σώμα - χάρη και στα ΜΜΕ και στην ανάγκη των κομμάτων για συσπείρωση - βρίσκεται σε έναν διαρκή (κυρίαρχα άγονο) πολιτικό διάλογο, ενώ έχει κυριαρχήσει και η διάθεση για συμμετοχή στις επόμενες εκλογές. Για μια μεγάλη μερίδα του κόσμου, ο δράκος του παραμυθιού πληγώθηκε ή ακόμη και πέθανε, και νοιώθει, έστω και αδικαιολόγητα, την αυξημένη ισχύ της ψήφου του. Το μόνο που μένει είναι να διαπιστωθεί αν αυτή η τάση επαληθευθεί στις εκλογές της 17ης Ιουνίου.

Ο διχασμός περιφέρειας και αστικών κέντρων

Ο δήθεν θρίαμβος της αριστεράς ξεγυμώνεται γρήγορα όχι μονάχα από το αντικειμενικό αποτέλεσμα της επικράτειας, αλλά και από τον οξύ διχασμό που παρατηρείται πρώτον μεταξύ της περιφέρειας και των αστικών κέντρων, και δεύτερον εντός των ίδιων των αστικών κέντρων.

Στην πρώτη περίπτωση παρατηρούμε την καθολική επικράτηση των συντηρητικών δυνάμεων (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΑΝ.ΕΛ.) έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜΑΡ, αλλά λιγότερο έναντι του ΚΚΕ που διατήρησε τις όποιες δυνάμεις του εκεί υπενθυμίζοντας τον δογματικό χαρακτήρα της κουμουνιστικής ψήφου. Καθιστάται σαφές από αυτή τη στατιστική παρατήρηση, πως μεγάλη σημασία στη διαμόρφωση του αποτελέσματος στην περιφέρεια εξαρτάται από τα πρόσωπα και την κομματική οργάνωση που υπάρχει εκεί - η οποία δε πρέπει να αμελούμε πως τόσα χρόνια πήγαινε χέρι-χέρι με το ζεστό χρήμα των επιχορηγήσεων. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει επειγόντως η αριστερά να παραδεχτεί την σχεδόν εμμονική αστυφιλία της και να την αποβάλλει το συντομότερο δυνατό, ώστε να έχει πραγματική διεκδίκηση της εξουσίας και πραγματικό πολιτικό αντικείμενο.

Στη δεύτερη περίπτωση, δηλαδή στον διχασμό εντός των αστικών κέντρων, παρατηρούμε την έντονη επιρροή από τα κινήματα των πλατειών και τις αστικές συγκρούσεις. Έντονη αύξηση των αριστερών δυνάμεων (ακόμη και των μικρότερων εξ' αυτών), εξευτελιστικά ποσοστά για τον δικομματισμό και ειδικότερα για το ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο γενικότερο πλαίσιο αποδόμησης των εξουσιών και των τυπικών εκφραστών τους, ενώ από την άλλη έχουμε φυσικά τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής που φλερτάρουν με τα διψήφια νούμερα, αναδεικνύοντας σαφέστατα την προέλευση της ψήφου διαμαρτυρίας που κινήθηκε στην φασίζουσα έκφραση.

Η αξιοπρέπεια Κουβέλη

Πολλοί από εμάς περιμέναμε τον σχηματισμό κυβερνητικής τριπλέτας του κέντρου με ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ. Μια τέτοια κυβέρνηση 168 βουλευτών είχε την απαραίτητη αυτοδυναμία και το αριστερό άλλοθι, θα μπορούσε κάλλιστα να αντέξει μια ψήφο εμπιστοσύνης (όχι δυσπιστίας) με ανοχή από ΔΗΜΑΡ και ΣΥΡΙΖΑ, ενώ διατηρούσε και τη ΝΔ σε κάποιο επίπεδο ηθικής - λέμε τώρα και κανά αστείο να περνάει η ώρα. Κι όμως, κατά τη διάρκεια των διερευνητικών εντολών αποδείχθηκε πως όχι μόνο η ΔΗΜΑΡ έκανε ταχύτατη ανάγνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων (ειδικότερα σε αντιπαραβολή με τα εντυπωσιακά προεκλογικά γκάλοπ) αλλά ταύτοχρονα αναγνώρισε και τη συγγενικότητα των πολιτικών χώρων όπως εκφράστηκε από τη κάλπη, καθώς και την νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στον αριστερό χώρο.

Ο ... υπνωτικός Φώτης Κουβέλης θα κατηγορηθεί ιστορικά πως οδήγησε τις χώρες σε εκλογές (το ότι κατηγορείται το ΣΥΡΙΖΑ τώρα πέρα από αστείο είναι και προεκλογικά σκόπιμο για τους αντιπάλους του), αλλά στη πραγματικότητα τήρησε απόλυτα τις προεκλογικές του δεσμεύσεις (δεχόταν ΠΑΣΟΚ αλλά όχι ΝΔ). Επιπλέον συντάχθηκε, παρόλο τις αρκετές διαφορές, σταθερά με το ΣΥΡΙΖΑ για τον σκοπό της κυβερνώσας αριστεράς (αρνούμενος συμμετοχή στην πρώτη εντολή), έναν σκοπό που πρώτος ο ίδιος εξέφρασε ενώνοντας τον αριστερό χώρο και επιτρέποντάς του να εκφραστεί εσωτερικά είτε υπερ της πιο ριζοσπαστικής πρότασης (ΣΥΡΙΖΑ), είτε υπερ της πιο συντηρητικής (ΔΗΜΑΡ). Έτσι λοιπόν, ούτε κωλοτούμπας υπήρξε, ούτε εκλογική πουτάνα, αλλά αντίθετα διατήρησε μια αξιοπρεπής στάση σε έναν πολιτικό κυκεώνα που εν τέλει οδήγησε στις εκλογές. Μια στάση, που πολύ πιθανόν η ιστορία να μη του την συγχωρέσει.

Ιστορική συγκυβέρνηση και η εξάλειψη του κέντρου

Δεν είναι τόσο ο δικομματισμός που διαλύεται αυτή τη στιγμή, όσο περισσότερο ο πολιτικός χώρος του κέντρου, που διεκδικεί άλλοτε την εξουσία καπιλεύοντας τα αριστερά κοινωνικά αισθήματα και άλλοτε με το πρόταγμα του εξορθολογισμού και της ανάπτυξης. Συνθήματα υπάρχουν ή καλύτερα, υπήρχαν. Ο πρόσκαιρος διαχωρισμός μνημονιακών και αντιμνημονιακών γρήγορα μεταλλάχθηκε σε αντίθεση αριστεράς-δεξιάς, μια μετάλλαξη που εξυπηρετεί και τους δύο μνηστήρες της εξουσίας (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ) λόγω της αναγκαίας συσπείρωσης αλλά και το υπόλοιπο πολιτικό φάσμα με την αποδυνάμωση ακραίων σχηματισμών (Αν.Ελ., Χ.Α., Κ.Κ.Ε.).

Δυστυχώς όμως, τόσο χάρη στα ΜΜΕ όσο και στην πολιτική επιλογή της πόλωσης, επιχειρείται η εδραίωση ως πραγματικού του ψευτοδιλλήματος 'ευρώ ή δραχμή', διαγράφοντας έτσι μια πιθανή ιστορική συγκυβέρνηση πολλαπλού σκοπού μεταξύ αριστεράς και δεξιάς, η οποία δεν είναι τόσο ανίερη όσο φαντάζει - πόσο μάλλον όταν όλοι οι αστικοί εκφραστές των δύο πλευρών ζητούν επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου και κυριότερα του Σύμφωνου Σταθερότητας.Κυρίαρχο αγκάθι σε αυτή την προοπτική είναι το γεγονός πως η ΝΔ του Α. Σαμαρά ανήκει στο λάθος ... ευρωπαϊκό κόμμα, του οποίο οι εκφραστές ακόμη αντιστέκονται στην αλλαγή της ευρωπαϊκής σκέψης που προκύπτει.

Το πραγματικό ιδεολογικό στοίχημα της αριστεράς και η απαραίτητη υπέρβαση

Ο αριστερός χώρος κατάφερε να απαγκιστρωθεί από το στίγμα της 'στείρας αντίδρασης' και μπήκε υπεύθυνα στο πεδίο διεκδίκησης της εξουσίας έστω και με λάθη κατά τη διάρκεια των διερευνητικών εντολών. Πλέον οι ιδεολογικές επιταγές δεν αποτελούν ευφυολογήματα, αλλά προτάσεις που απαιτούν σθένος, αλλά κυριότερα και κατανόηση των απαιτήσεων του συνόλου του εκλογικού σώματος. Η αριστερά καλείται σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να κάνει άλματα και υπερβάσεις που τα πρώην δύο μεγάλα κόμματα απέτυχαν σε βάθος δεκαετιών.

Η αριστερά έχει ανάγκη να αναγνωρίσει το διχασμό που υπάρχει στο εκλογικό σώμα και να τον αντιμετωπίσει δημοκρατικά, κι όχι στενόμυαλα και μικροκομματικά. Έχει την ιστορική, αλλά κυριότερα την ηθική, υποχρέωση να μην πνιγεί στις δικές της ιδεοληψίες αλλά στο πνεύμα της αναλογικότητας να αφυπνίσει συνειδήσεις και να συνδιαμορφώσει την εθνική στρατηγική αναλαμβάνοντας τον ηγετικό ρόλο. Ηγεσία όμως δεν σημαίνει ηγεμονία, κι αν το φάντασμα του δικομματισμού ακόμη αιωρείται, σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού ακόμη το στηρίζει, και είναι αυτό το ένα τρίτο με το οποίο πρέπει να συνδιαλλεγεί η αριστερά ώστε να επικρατήσει η πολιτική νόρμα του τόπου. Το ΣΥΡΙΖΑ πρέπει τάχυστα να αντιληφθεί πως από κόμμα άποψης ή ιδεολογίας, επιβάλλεται να γίνει κόμμα εξουσίας και διαχείρισης, ρόλος ο οποίος είναι αδύνατον να είναι καθαρός, και σε αυτό το πλαίσιο έχει πια τις ίδες ευθύνες τόσο με τη ΝΔ όσο και με το ΠΑΣΟΚ. 

Η οργανωμένη τρομοκρατία των ΜΜΕ

Από τις 7 Μαΐου και μετά διαδραματίζεται, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στο εξωτερικό, ένας αδυσώπητος πληροφοριακός πόλεμος άνευ προηγουμένου παρόλο που η χώρα δεν έμεινε μέρα χωρίς κυβέρνηση, και τόσο η εκλογική διαδικασία, όσο και οι μετεκλογικές της εντολές τηρήθηκαν στο ακέραιο όπως το Σύνταγμα προέβλεπε. Ότι έχει συμβεί μέχρι στιγμής προβλέπεται, είναι σύννομο, και το κυριότερο είναι εντός των πλαισίων της λαϊκής βούλησης όπως αυτή αποτυπώθηκε στις εκλογές της 6ης Μαΐου, μια αποτύπωση αρκετά πιστή σε σχέση με τις πραγματικές κοινωνικές απαιτήσεις και αντιθέσεις, σίγουρα από τις πιο πιστές της μεταπολίτευσης.

Παρόλα αυτά, η τέταρτη εξουσία της πληροφόρησης, εκτελεί ένα κρεσέντο σπέκουλας, επιλεκτικής απομόνωσης δηλώσεων, ασύμμετρης αντιμετώπισης, εξευτελισμού προσωπικοτήτων, αποπροσανατολισμού και φετιχιστικού τρόπου προσέγγισης της ανόδου του φασισμού, όλα στο όνομα της κοινωνίας του θεάματος και της κοινωνικής τρομοκρατίας σε συνδιασμό πάντα με τους τοκογλυφικούς εκβιασμούς του ευρωπαϊκού κέντρου ('κουρεμένη' δόση του EFSF, οι διεργασίες του TARGET2 της ΕΚΤ, υποβαθμίσεις από τη Fitch, αναστολλή του ΔΝΤ μέχρι τις επόμενες εκλογές). Ο σκοπός σαφής: από τη μια η τρομοκράτιση και η συμμόρφωση του ατίθασου λαού που έκανε το ατόπημα να εκφαστεί, κι από την άλλη η τροφοδότηση της αυτοεκπλήρωσης της αγοράς - βλέπε για παράδειγμα απόσυρση καταθέσεων ενόψει κινδύνου του τραπεζικού συστήματος ενόψει απόσυρσης καταθέσεων.

Αποκορύφωμα αυτών των επιθέσεων είναι και το ανυπόστατο δίλλημα 'ευρώ ή δραχμή', όταν δεν υπάρχει σχεδόν ούτε ένα εκλεγμένο στη βουλή κόμμα (πλην ίσως του ΚΚΕ) που να τάσσεται υπέρ της δραχμής, κι όταν οι ορίζοντες επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου και του Συμφώνου Σταθερότητας έχουν ανοίξει (ίσως όχι διάπλατα...) μετά τις πολιτικές ήττες των εκφραστών της λιτότητας στη Γαλλία και τη Γερμανία. Κι όμως, τις πρώτες ημέρες μετά το εκλογικό αποτέλεσμα κάποιοι βιάστηκαν να πετάξουν το φτωχομπινεδιάρη συγγενή από την οικογενειακή εστία και να αποσιωπήσουν την καθολική εδραίωση της κρίσης χρέους στο σύνολο ευρωζώνης επιτείνοντας την περίοδο κερδοσκοπίας εις βάρος της.

Η ευρωπαϊκή προοπτική και η χρονική συγκυρία

Η ελληνική αριστερά (ή aristera για κάποιους παλαιότερους) μεσουρανεί στο χώρο που ενταφιάζει το αριστερό άλλοθι μεγάλου μέρους της μικροαστικής τάξης, την επαναστατικη άπαίτηση του προλεταριάτου, τους ιδεολογικούς φάρους του ουμανισμού και του διεθνισμού όπως και την πρακτική της απεμπλοκής και των καθαρών συνειδήσεων. Με βάση την εκλογική κατανομή της 6ης Μαΐου όμως, τα χαρακτηριστικά της υπό διαμόρφωσης 'αριστερής' παράταξης δεν αφήνουν κανένα περιθώριο στρέβλωσης και παρεξήγησης. Το ερώτημα της επανάστασης είναι ιστορικό κι όχι πολιτικό και ο αστικός τρόπος διεκδίκησης της εξουσίας είναι ενδεικτικός του απαραίτητου προοδευτισμού ενάντια στα νοσήματα της μεταπολίτευσης και του καθεστώτος κοινωνικής ιδιοτέλειας. Μπορεί η αριστερά τόσο στις ρίζες της όσο και στον ορίζοντά της να είναι αντι-καπιταλιστική αλλά οποιαδήποτε καταστιακή εξαθλίωση του κοινωνικού γίγνεσθαι στα πρότυπα του ΚΚΕ είναι κοινωνική προδοσία και όχι υπεύθυνη στάση, χωρίς αυτό να αίρει τα όποια ριζοσπαστικά στοιχήματά της.

Ταυτόχρονα όμως, πέρα από το εκλογικό σώμα, η αριστερά οφείλει άμεσα να ξεδιαλύνει άμεσα τον εθνικό της και αντίστοιχα τον ευρωπαϊκό της ρόλο και να αποτινάξει κάποια ταμπού της. Οι μετεκλογικές-προεκλογικές της κινήσεις, ακόμη και στα πλαίσια του εντυπωσιασμού, θέτουν μια σειρά από σημαντικά ερωτήματα στην ευρωπαϊκή συγκυρία τα οποία σχετίζονται άμεσα με την ταυτότητα της ΕΕ, τους δημοκρατικούς μηχανισμούς της, την ευρωζώνη και τα χαρακτηριστικά του ενιαίου νομίσματος. Το ευρωπαϊκό όνειρο που έγινε απάτη του ευρωπαϊκού κέντρου έχει αποκαλυφθεί σε μεγάλο βαθμό και στην ιστορική κουβέντα που διαδραματίζεται αυτή τη στιγμ η ελληνική αριστερά έχει πράματα να πει, και ναι, κατά τρόπο ειρωνικό άμα αναλογιστεί κανείς τις πειραματικές διαστάσεις του ελληνικού ζητήματος, να διαδραματίσει και ζωτικό ρόλο.

Άλλο το 2009, άλλο το 2012

Εν συνεχεία των προηγούμενων, είναι εντυπωσιακό να αναλογιστεί κανείς τις δυνατότητες που είχε η Ελλάδα το 2009 και δεν τις εκμεταλλεύθηκε. Λίγοι είναι αυτοί που άμα είχαν τη μηχανή του χρόνου και επέστρεφαν στο 2009 θα επέλεγαν τις ίδιες επιλογές που μας οδήγησαν εδώ. Τα όπλα της μονομερούς καταγγελίας, της συντεταγμένης χρεωκοπίας και της εξόδου από την ευρωζώνη θα προκαλούσαν τους κυριότερους ιστορικούς τριγμούς εντός του μπλοκ των ανεπτυγμένων χωρών μετά τη κατάρρευση του σοβιέτ, και θα σμπαράλιαζαν την ελληνική οικονομία - η οποία όμως θα ήταν σίγουρα σε καλύτερη κατάσταση από ότι είναι τώρα με διαφορετικές προοπτικές ανασυγκρότησης. Τα 3 αυτά χρόνια οικονομικής εξαθλίωσης και αποδόμησης στο όνομα του ευρωπαϊκού πειραματισμού και της διατήρησης των οικονομικών σχέσεων στο ακέραιο θα είχαν αποφευχθεί εάν οι αιρετικές φωνές είχαν εισακουσθεί..

Όμως, άλλο το 2009, κι άλλο το 2012. Οι παλαιότερες εκείνες σκέψεις (μέσα στις οποίες ήταν και η έδκοση ευρω-ομολόγου) οφείλουν να αποκτήσουν την νομιμοποίηση που τους αξίζει, αλλά όχι την αυτούσια υιοθέτησή τους. Η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ επί της παρούσης είναι μια τεχνική αναγκαιότητα με τα αντίστοιχα οφέλη και κόστη - μια αναγκαιότητα που συμβιβαδίζει πολύ περισσότερο με την βιωσιμότητα της ευρωζώνης από ότι το 2009.

Το Μνημόνιο Ι ήταν το καλύτερο

Όποια κυβέρνηση κι αν προκύψει από τις εκλογές της 16ης Ιουνίου (και θα προκύψει κυβέρνηση, αυτό είναι το μόνο σίγουρο) θα έχει ένα πάρα πολύ εύκολο έργο, και το πιθανότερο είναι να κερδίσει και τις όποιες επόμενες εκλογές προκύψουν. Ο λόγος; Στα πλαίσια της ύφεσης και των απάνθρωπων μέτρων, τα νούμερα πηγαίνουν σχετικά καλά. Μείωση του ελλείματος ισοσυζίου τρεχούσων συναλλαγών, αποπληθωρισμός, κρατικός προϋπολογισμός στα όρια του πρωτογενούς πλεονάσματος (πανίσχυρο όπλο στα χέρια μιας πιθανής αριστερή κυβέρνησης), παρουσία του ΟΔΔΗΧ στις αγορές (έστω και στα 6μηνα γραμμάτια), ευνοϊκή κατανομή ληξιπρόθεσμων οφειλών στα έτη 2014-2016. Με άλλα λόγια όποια κυβέρνηση προκύψει θα παραλάβει ένα κράτος 'καλύτερο' από εκείνο του 2009 κι ας έχει καταρρεύσει ο τομέας της πρόνοιας. Ενδεικτική η στάση του ΣΥΡΙΖΑ που επιθυμεί αναίρεση των μέτρων του 2ου μνημονίου, αλλά όχι για παράδειγμα του μεσοπρόθεσμου ή του πρώτου μνημονίου. Επιστροφή δηλαδή στο 2011 κι όχι στο 2009.

Επιπλέον, υπάρχει έτοιμη μια δέσμη κοινωνικών και δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων μηδενικού δημοσιονομικού κόστους (δικαιοσύνη, ναρκωτικά, ευθύνη υπουργών, πτωχευτικό δίκαιο κλπ.,) που μπορεί να υιοθετήσει μια κυβέρνηση για να χαιδέψει τα αυτιά του εκλογικού σώματος όσο το όραμα της περίφημης επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου θα ισοπεδώνεται σε κάποια απλά χαριστικά μέτρα και επιμηκύνσεις.

Κουτσοί, στραβοί, όλοι στη Συγγρού

Όσο κι αν προσπάθησε ο 'αμετανόητος' φέρελπις πρωθυπουργός της χώρας Α. Σαμαράς να επιβάλλει  μια ηγεμονική ποιότητα στο κόμμα του, τα διασκορπισμένα ψηφαλάκια της δεξιάς παράταξης δε συμφωνούν με το νέο προφίλ και έτσι βρέθηκε μετεκλογικά να κάνει τη μια κωλοτούμπα μετά την άλλη, κατρακυλώντας στον πολιτικό του οχετό. Μόνο τον Καρατζαφέρη δεν έφερε από το ΛΑΟΣ ο Αντώνης, ο οποίος επιστράτευσε ακόμη και την ΟΝΝΕΔ με τη γνωστή της αισθητική για να χτυπήσει το ΣΥΡΙΖΑ. Άμα όμως κερδίσει, αυτό θα το οφείλει σίγουρα στον υπόδικο Ψωμιάδη, τον ήρωα της δεξιάς που έχει οργώσει κυριολεκτικά την περιφέρεια για την αναδιοργάνωση του κομματικού μηχανισμού στην πιο αισχρή του μορφή. Την Ντόρα την έφερε περισσότερο για αντίβαρο στη προφορά των λέξεων στα αγγλικά, ενώ κάποιοι σκεφθήκαν να ξυπνήσουν ακόμη και το νέο τοτέμ της παράταξης και γνωστό συνδαιτημόνα σουβλατζίδικων Κ. Καραμανλή, αλλά φαίνεται επικράτησε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης τελικά.

Τουλάχιστον ο Μπένι, ως γνήσιος Ναπολέοντας, τα διέλυσε όλα στην Ιπποκράτους -ποιά όργανα και μαλακίες- και περιμένει τον συγκυβερνήτη της επόμενης μέρας...

Εν τη απουσία Σειρηνάκη, έχουμε το Σηφάκη

Όταν το 2009 ο Γ. Παπανδρέου από το σημειολογικό Καστελόριζο ανακοίνωνε την εποχή ΔΝΤ, ο Σειρηνάκης και η Τζούλια Αλεξανδράτου κάνανε τα αδύνατα δυνατά (καλά, σιγά το δύσκολο) για να ξεχαστεί ο ελληνικός λαός. Τώρα, εν έτει 2012 η Sirina Productions δε προλαβαίνει τα μνημόνια, τα χαράτσια και τα μεσοπρόθεσμα ενώ η τελευταία παραγωγή κρίθηκε από τους ειδήμωνες φτωχότερη και από τη συγκομιδή 'πουά' της Ελλάδας στη Eurovision. Ευτυχώς, στο κορεσμένο από τρομοκρατία, αναλύσεις επιπέδου δημοτικού και καταγρεούργησης της γλώσσας πεδίο του χώρου του θεάματος, ήρθε τη κατάλληλη στιγμή το Euro του απρόσεκτου Santos να μας γλυτώσει από περίπλοκες σκέψεις. Το κενό διάστημα μεταξύ 6ης Μαΐου και 17ης Ιουνίου αποδείχθηκε πολύ και δύσκολο για τους επικοινωνιολόγους και προπαγανδιστές όλων των πλευρών, και έτσι το προεκλογικό μέτωπο μεταφέρθηκε σε πιο παραδοσιακές και υπόγειες διαδρομές.

Μάθε παιδί μου οικονομικά

Κάποτε και ο μπακάλης της γειτονιάς έχτιζε ένα δίπατο με ... 'άπιαστες' γνώσεις μηχανικής. Τώρα στα χρόνια των μνημονίων και η κυρία Δέσποινα που προσέχει τη γιαγιά μπορεί να ρουμπώσει κάθε golden boy στα οικονομικά μνημονεύοντας Krugman και Βαρουφάκη. Έννοιες όπως spreads, κουπόνια, ευνοϊκός πληθωρισμός, πρωτογενές πλεόνασμα, κεντρική και διευρημένη κυβέρνηση, ρευστότητα, ανακεφαλαιοπήση, συνθήκες ανάπτυξης, υπεραξία, junk bonds και παράγωγα είναι πια απομυθοποιημένες και μέρος του καθημερινού μας διαλόγου όπως και τα πλεονεκτήματα του 3-5-2 έναντι του 4-4-2. Τρόπο τινά, άμα το σύνδρομο της κατοχής ήταν η κατανάλωση και του ... πιάτου πριν σπάσει σε κάποιο σκυλάδικο, το σύνδρομο των μνημονίων θα εμπεριέχει μια πλατιά (κι όχι απαραίτητα τεκμηριωμένη) εξοικείωση των οικονομικών.

Τουλάχιστον, διαθέτουμε την κοψιά του κουρασμένου πολεμιστή που κοιτάει τα ισπανικά ψάρια να ξεκινούν τη δική τους παλινωδία στον οικονομικό σίφουνα που λέγεται 'δημόσιο χρέος'...

Τελικά τι θέλεις ρε κορόιδο;

- Τα λεφτά μου. Τη σύνταξή μου, το μισθό μου, τα έσοδά μου. Αυτά που μου μείωσαν κι ακόμα παραπάνω.

- Και που θα τα βρει το κράτος να στα δώσει;

- Μα εγώ δεν είμαι του δημοσίου. Είχα συλλογική σύμβαση και τώρα το αφεντικό θέλει να μου κόψει το 40% και με ατομική σύμβαση ή το παίζω εγώ αφεντικό με ένα καταχρεωμένο μαγαζί.

- Ναι ρε παιδί μου, εντάξει. Για τις δαπάνες του δημοσίου πες μου.

- Κοίτα, οικονομολόγος δεν είμαι, αλλά αυτό που ξέρω είναι πως τόσο καιρό έχουμε με δανεικά το υψηλότερο ποσοστό του ΑΕΠ εντός της ευρωζώνης σε αμυντικές δαπάνες και σε προμήθειες ανταλλακτικών για 'δωρεές' αμυντικού εξοπλισμού από τους συμμάχους μας. Αυτό που ξέρω είναι πως ένα σημαντικό κομμάτι των δαπανών οφείλεται στο πελατειακό κομματισμό  - βλέπε προμήθειες νοσοκομείων, φωτογραφικούς διαγωνισμούς, δαπάνες διευθυντικών θέσεων, επιτροπές. Αυτό που ξέρω είναι πως πως δεν υπάρχει κράτος δικαίου, και μονάχα προεκλογικά έγιναν κινήσεις εντυπωσιασμού. Αυτό που θέλω να πω είναι πως υπάρχουν πολλές πτυχές της οικονομίας όπου μπορούν να γίνουν τομές μηδενικού δημοσιονομικού κόστους αρκεί να υπάρχει ένας χώρος έτοιμος να αναλάβει το πολιτικό κόστος.

- Αυτά δε πουλάνε, πες κάτι άλλο. Όλο για τη διαφθορά μιλάμε και για τη διαφθορά δε κάνουμε τίποτα, οπότε σταματάμε να μιλάμε για τη διαφθορά. Τα λεφτά πες μας που θα βρεθούνε.

- Το πρωτογενές έλλειμα της χώρας αυτή τη στιγμή είναι κάτι λιγότερο από το 1% του ΑΕΠ χάρη σε μισθωτούς, συνταξιούχους που φορολογούνται στη πηγή και κορόιδα που γράφουν τις αλήθειες στη δήλωσή τους. Από συστήματα κι νομοθεσίες άλλο τίποτα η Ελλάδα, αλλά όταν ο Σπινέλλης χαρτογράφησε την φοροδιαφυγή και την διαφθορά στο ΥΠΟΙΚ μόνο που δεν τον απελάσανε. Η διαφθορά, η συντεχνιακή συνδιαλλαγή και η δημόσια διοίκηση είναι πολιτικό ζήτημα, και σίγουρα δεν είναι ελληνικές πατέντες. Πατέντα είναι ο τρόπος με την οποία την αντιμετωπίζουμε, εμπιστεύοντας τα ίδια κόμματα και τα ίδια πρόσωπα στις ίδιες θέσεις.

- Δεν πουλάνε αυτά λέμε. Έλα να κάνουμε λίγο σκοταδιστικό χιούμορ.

- Καλά. Να μαζέψουν φόρους.

- Κι άλλους;

- Όχι απαραίτητα, αλλά τους ίδιους και λιγότερους μη σου πω, ή τέλος πάντων διαφορετικούς. Συνεχώς ακούω για έναν κρατικό μηχανισμό που αδρανεί στην προεκλογική περίοδο, αλλά εγώ δουλεύω για να επιβιώσω κι άμα 'αδρανήσω' θα χάσω τη δουλειά μου ή θα κλείσει το μαγαζί μου. Άλλωστε, οι νεοκεϋνσιανές πρακτικές της λιτότητας οδηγούν σταθερά στην ύφεση κι άρα στην σταθερή μείωση των εσόδων. Ότι ποσοστά φορολόγησης κι αν βάλεις, τα έσοδα θα μειώνονται, αυξάνοντας ταυτόχρονα την ανεργία, μειώνοντας τις ασφαλιστικές εισφορές, αυξάνοντας την έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε νέα μέτρα λιτότητας και ούτω καθεξής. Αυτός ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει, και για αυτό χρειάζεται μια διαφορετική κατεύθυνση, μια στρατηγική που θα είναι δημοσιονομικά εύρυθμη αλλά ταυτόχρονα να απελευθερώνει και την μετριοπαθής ανάπτυξη της παραγωγής και όχι του χρηματιστηρίου. Δεν είναι ουτοπία, απλά είναι δύσκολο και απαιτεί πολιτικές τομές και επαναδιαπραγμάτευση των διεθνών οικονομικών πρακτικών στα πλαίσια της ΕΕ.

- Δε πουλάει λέμε.

- Ένταξει. Ναι, να πάρουν κι άλλους φόρους, από εκείνους που τα έχουν.

- Μα εκείνοι που τα έχουν έφυγαν.

- Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου, η Ενωμένη Ευρώπη είναι ενωμένη για το κεφάλαιο και όχι για τους λαούς, και η νομισματική ένωση χωρίς ενιαία δημοσιονομική πολιτική και ενιαίο ευρωμόλογο εξυπηρετεί τα ισχυρά τμήματα των ευρωπαϊκών κεφαλαίων. Οι καταθέσεις όμως αντανακλούν το βαθμό εμπιστοσύνης μιας αγοράς, και όχι απαραίτητα τις ικανότητες ανάπτυξής της.

- Ε;

- Μην αγχώνεσαι, δε σου είπα δα και για την πρωταρχική συσσώρευση του κεφαλαίου ή για την αυτολοκλήρωση των αγορών. Ισχύει πως κεφάλαια, ακόμη και μικροκαταθέσεις έχουν κάνει φτερά για το εξωτερικό χάρη στο κλίμα των Μαζικών Μέσων Τρομοκράτησης απαξιώνοντας κι άλλο τον ελληνικό οικονομικό κύκλο. Όμως η αναδιάρθωση του φορολογικού συστήματος με άξονες την κοινωνική δικαιοσύνη, την απλοποίηση του κώδικα, την απεξάρτηση από τους έμμεσους φόρους, την αρχή της αναλογικότητας και την φορολόγηση στη πηγή μπορούν να εξορθολογήσουν το οικονομικό τοπίο ως ένα ένα βαθμό. Αντίθετα, μέτρα όπως η οριζόντια φορολόγηση γαιών ή η αύξηση του ΦΠΑ οδηγούν σε ύφεση και καταστροφικό ανταγωνισμό. Θες να σου πω και για τις τράπεζες;

- Ναι. Πες μου και για τις τράπεζες, μπράβο. Αυτές έχουν ζημιές.

- Θα προτιμούσα να σου πω για τους ανθρώπους που πάντα έχουν 'ζημιές', αλλά θα σου πω και τις τις τράπεζες. Παλαιότερα είχαν κέρδη, τώρα έχουν περιοδικά ζημιές λόγω του PSI, οι οποίες όμως θα αναπληρωθούν από το πρόγραμμα ανακεφαλαιοποιήσης. Τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις όμως που βαράνε λουκέτα δεν τις ανακεφαλοποιεί κανείς, ούτε φυσικά υπάρχει PSI για τους ανέργους. Υποτίθεται πως στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς οι τράπεζες θα αναλάμβαν αυτό το ρόλο με χορήγηση επενδυτικών δανείων και δανείων κίνησης, αλλά αδυνατούν να το αναλάβουν αυτό λόγω της διασποράς του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Σε περίοδο παχιών αγελάδων οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές ήταν εφικτές αν και στοίχιζαν. Και γιατί θα μου πεις να εξορθολογιστεί το τραπεζικό τοπίο όταν η κεντρική τράπεζα είναι ιδιωτική, όταν υπήρχαν κορόιδα που δανείζονταν με 18% και ο παράδεισος των μικτών χρηματοοικονομικών προϊόντων ανθούσε με κέρδη; Τώρα σε περίοδο ύφεσης, το εθνικό κεφάλαιο προσπαθεί με την τρομοκρατία να προστατεύει τις λογιστικά απαξιωμένες τράπεζές του, πόσο μάλλον όταν με το PSI η μετατροπή ιδιωτικού χρέους σε δημόσιο ολοκληρώθηκε πανηγυρικά.

- Δηλαδή να αναδιαμορφωθεί το ττραπεζικό σύστημα δια της βίας από το κράτος; Οι κρατικοποιήσεις δεν είναι σταλινισμός; Δε θα αυξηθεί το έλλειμα φορτώνοντας τις ζημιές στο κράτος;

- Όσο σταλινισμός είναι και τα bailouts που έκαναν οι ΗΠΑ και η Αγγλία με τις δικές τους τράπεζες, όσο σταλινισμός είναι και οι εγγυήσεις του κράτους. Όταν εν τέλει κάποιες τράπεζες χρεωκοπήσουν, τις ζημιές τότε ποιός θα τις αναλάβει; Η ΕΚΤ ή η Τράπεζα της Ελλάδος; Δεν έμαθες τίποτα από την περίπτωση της Proton; Σου υπενθυμίζω πως το μεγαλύτερο ύψος των ζημιών οφείλεται στα ελληνικά ομόλογα, άρα η συνολική ζημιά θα είναι μικρότερη. Προφανώς μια γενικευμένη 'κοινωνικοποίηση' του τραπεζικού συστήματος θα ήταν ατόπημα, αλλά καλύτερα να παρέμβει το κράτος νωρίτερα παρά αργότερα.

- Ρε φίλε, κόψε τα κουφά. Στο ευρώ θες να μείνεις;

- Ρε φίλε, ότι γουστάρω θέλω αρκεί να ξέρω και το κόστος, και στη παρούσα φάση το κόστος εξόδου από το Ευρώ είναι ιδιαίτερα υψηλό.

- Άρα θες Ευρώ;

- Ναι.

- Δηλαδή θες να μείνεις στο ευρώ αλλά χωρίς Μνημόνιο

- Ακριβώς!

- Δηλαδή θες να μείνεις στο ευρώ και στην Ευρωζώνη αλλά με τους δικούς σου όρους

- Όχι βέβαια! Τέτοιες βλάχικες νοοτροπίες μας οδήγησαν εδώ. Είτε εντός, είτε εκτός ευρωζώνης, η χώρα έχει βαθιά συστημικά προβλήματα, ακόμη και πολιτισμικά, και απατείται σύνθεση μεταρρυθμίσεων κατάλληλων για την ελληνική πραγματικότητα και όχι ξεπερασμένα συνταγολόγια από το καρμπόν της φιλελεύθερης σκέψης και του ΔΝΤ. Αυτό που θέλω είναι να σταματήσει το 'πείραμα της Ελλάδας' και να αντιμετωπίσει ενωμένη η Ευρώπη τη διεθνή κρίση χρέους ενισχύοντας τη δημοκρατία και τη συνδιαμόρφωση πολιτικής. Δε γίνεται στα εύκολα να είμαστε ενωμένοι και στα δύσκολα να έχουμε το 'Spiegel' και 'Τα Νέα' να εκτοξεύουν εθνικές κορώνες. Άμα είναι να διαλυθεί η ευρωζώνη δε θα πρέπει να διαλυθεί λόγω της Ελλάδας (το 2% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ) αλλά με όρους πολιτικούς των λαών και όχι του κεφαλαίου. Αντίστροφα, άμα είναι να ενισχυθεί το όραμα του ενιαίου νομίσματος, δε θα πρέπει να γίνει με ένα ακόμη bailout της Ελλάδας, διότι κάτι τέτοιο απλά θα γιγάντωνε και θα επέτεινε το πρόβλημα.

- Δηλαδή δε θες δραχμή; Η μόχλευση της υποτίμησης κι όλα αυτά;

- Σου ξαναλέω, το κόστος επιστροφής στη δραχμή τόσο για την Ευρώπη όσο και για την Ελλάδα είναι ιδιαίτερα υψηλό, και συνεπώς είναι η λάθος οικονομική επιλογή, άσε που το δίλλημα αυτό προέκυψε αυθαίρετα μετά τις εκλογές χωρίς να έχει αλλάξει κάτι στα 'νούμερα', άμα εξαιρέσεις φυσικά την αδικαιολόγητη περικοπή της δόσης από το EFSF. Λάβε υπόψη σου όμως πως είναι αδύνατο να υπάρχει ενιαίο νόμισμα χωρίς ενιαία δημοσιονομική πολιτική, και χωρίς ενιαίο ομόλογο. Αυτή η μπάσταρδη μορφή του ευρώ που επιτρέπει εθνικά χρέη αλλά όχι εθνικό νόμισμα έχει μεταφέρει τη σπέκουλα από το συναλλαγματικό πεδίο σε εκείνο της δευτερογενούς αγοράς ομολόγων και των παραγώγων τους κάνοντας ακόμη πιο αδύναμα τα κράτη που είχαν αδύναμο νόμισμα (θυμίσου το πέσος, τη λιρέτα). Αντιλαμβάνεσαι φυσικά πως αυτή η μορφή εντείνει τον ανταγωνισμό των κρατών εντός της ευρωζώνης ευνοώντας το κέντρο έναντι της περιφέρειας.

- Άστα αυτά. Το πρόβλημα είναι δικό μας, εμείς φταίμε.

- Σίγουρα εμείς φταίμε για την οικονομία μας, την επιχειρηματικότητά μας, και το πολιτικό μας σύστημα, αλλά τώρα που δίνεται η εκλογική δυνατότητα να αλλάξουμε κάποια από αυτά -έστω και στο ελάχιστο- και να ορίσουμε ένα εθνικό πλαίσιο διαπραγμάτευσης μέσω της δυναμικής των αποτελεσμάτων, ξαφνικά ο δημόσιος διάλογος έχει μετατραπεί σε ζούγκλα υστερικών κραυγών. Δε λέω, η οποία συγκυβέρνηση προκύψει θα πρέπει να έχει συγκροτημένη και ενιαία πρόταση απαγκριστρωμένη από λαϊκισμούς και ευφυολογήματα -αρκετά δύσκολο όταν βλέπεις τον Σαμαρά δίπλα στον Ανατολάκη ή τον Στρατούλη να νομίζει πως είναι ο σαμάνος της αριστεράς- αλλά αρκετά με την τρομοκρατία.

- Εγώ ήθελα απλά να αποτυπώσω το βαθύ προβληματισμό του μέσου Έλληνα και τον μετεωρισμό που τον χαρακτηρίζει.

- Μέσος δεν είναι κανείς, και προβληματισμός χωρίς δεδομένα, ανάλυση και εμβάθυνση είναι αδύνατο να γίνει, ειδάλλως αναπόφευκτα θα οδηγηθούμε πάλι σε λάθος απαντήσεις ακόμη και εν μέσω 'νικών' και 'πανηγυρισμών'. Το μόνο σίγουρο όμως είναι πως η αυτοδιάθεση των λαών δεν είναι μια φράση στα βιβλία της ιστορίας, αλλά μια αρχή για τα οποία πρέπει να παλεύουμε καθημερινά και υπεύθυνα. Όλες οι επιλογές είναι θεμιτές αρκεί να είναι συνειδητές, εν πλήρη γνώση των συνεπειών και κοινά αποδεκτές, και νομίζω συμφωνείς μαζί μου.

- Αει παράτα μας. Δεν ξέρεις τι λες. Πως να γίνουν όλα αυτά στη χώρα του μπουζουκιού, των χούλιγκαν, των πάμπερς, της ξενοφοβίας, του νομιμοποιημένου φασισμού, του ραγιαδισμού και του ωχαδερφισμού;

- Καλά λες. Ξεχάστηκα. Ζήτω η αστική δημοκρατία.

το αρχικό, που αποτέλεσε και την αφορμή, εδώ από τον τυχαίο, πάντα φιλικά και με σεβασμό

Για εσένα που απέχεις

Εκλογές

Εκλογές. Το πανηγυρτζίδικο άλλοθι της αστικής δημοκρατίας, το σκλαβοπάζαρο των ρουσφετιών, των νομιμοποιήσεων και των κομματικών εκδρομών. Η αναίρεση της όποιας ουσίας και του όποιου διακυβεύματος στο όνομα της δημοφιλίας και της μικροπολιτικής εξουσίας, η χαρά των μπατζανάκηδων και των αποτυχημένων ηθοποιών. Έλλαδα (θα) έχεις βουλευτές. Και πάλι.

Σε αυτή τη ζοφερή εικονοκλασία που ο πολίτης δεν καλείται να αγοράσει κόμμα με το τηλεχειριστήριο της τηλερόρασης ή με το DVD της εφημερίδας αλλά με την ψήφο του στηις κάλπες, πάντα προσκολλάται και η εικόνα των προβάτων που πηγαίνουν στο σφαγείο, ενώ ταυτόχρονα πάντα ανακυρρήσεται με προσποιούμενη αποστροφή ο μεγάλος νικητής, η αποχή, αυτή η διαολεμένη μαία του τοκογλυφικού εκλογικού μας συστήματος. Εκεί είναι όμως που είναι απαραίτητο να σταθούμε. Στα πρόβατα και τους θεριακλήδες της αποχής.

Μαθηματικά - μη φοβάσαι

Ξεκινώντας από το βαρετό κομμάτι των μαθηματικών, χρειάζεται κανείς να ανατρέξει μονάχα σε όσες δημοσκοπήσεις(1) έχουν μπει στον κόπο και έχουν κάνει αναγωγή των προεκλογικών προτιμήσεων σε βουλευτικές έδρες, από όπου προκύπτει πως η αποχή πάλι κάνει το θαύμα της και χαρίζει οριακά 155 έδρες σε μια συγκυβέρνηση Νέα Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ παρόλο που στην πρόθεση ψήφου είναι αθροιστικά κάτω από το 30%, μεταφέροντας τα κυβερνητικά σχήματα από τις 'κυβερνήσεις του ενός τρίτου' στις 'κυβερνήσεις του ενός τετάρτου'. Αντίστοιχα συμπεράσματα μπορούν να βγουν φυσικά και από τα αποτελέσματα των εκλογών του 2009, όπου το ΠΑ.ΣΟ.Κ. κατέλαβε το 53% των εδρών με 30,3% ψήφων επί των εγγεγραμμένων. Η ουσία είναι πως όποιος απέχει προσφέρει, είτε το θέλει είτε όχι, το λιθαράκι του στο νικητή - είναι σαν κι αυτούς που έρχονται στη συνέλευση της πολυκατοικίας και λένε 'ότι αποφασίσετε εσείς' και τελικά αποφασίζει ο λιγότερο ντροπαλός. Το μαθηματικό αυτό κομμάτι οφείλεται στην αχόρταγη δομή της ενισχυμένης πλειοψηφίας του εκλογικού μας νόμου,αν και φυσικά δε γνωρίζω εκλογικό σύστημα που λαμβάνει υπόψη του την αποχή στην κατανομή των εδρών. Υπάρχουν πολλά που ορθώς υπολογίζουν το λευκό, αλλά στην Ελλάδα αδικαιολόγητα ο νόμος το θάβει μαζί με τα άκυρα και ακόμη πιο βολικά έχουμε ερμηνεύσει το λευκό ως άρνηση των συμμετεχόντων και όχι ως άρνηση της διαδικασίας εν γένει.

Αυτό είναι το τεχνικό κομμάτι το οποίο δε χωρά κουβέντα και συζήτηση εκτός κι αν στα πλαίσια του ελληνικού νεολογισμού αναιρέσουμε και τους κανόνες της αριθμητικής. Ας περάσουμε λοιπόν στα δύο πιο σημαντικά, το ιδεολογικό και το ψυχολογικό δηλαδή, τα οποία κινούται στο επίπεδο του συνειδησιακού, δηλαδή είναι μια επιλογή συνειδητή η αποχή.

Περί ιδεολογίας στην πραγματικότητα του καταναλωτισμού

Στο ιδεολογικό πεδίο μπορεί κανείς να βρει πραγματικά ισχυρές αιτολογικές βάσεις, πέραν των όποιων θυμικών, οι οποίες προκύπτουν από μια ευρύτερη και αξιοπρεπής πολιτική στάση χωρίς να είναι απαραίτητα αντιδραστική. Όμως, παρόλο τις ευφυείς αναλύσεις και τα ιδεολογικά πλαίσια, οποιαδήποτε ιδεολογική άρνηση της συμμετοχής (όσο σεβαστή κι αν είναι) στερείται έδρασης με την πραγματικότητα, κάτι το οποίο μάλιστα ελάχιστα πηγάζει από το προαναφερθέν τεχνικό κομμάτι.

Η εκλογική διαδικασία μπορεί εύκολα να ερμηνευθεί ως μια εμπορική συνδιαλλαγή εξουσίας, επαναδιαπραγμάτευσης φέουδων όπου το εκλογικό σώμα δεν καθορίζει, αλλά καθορίζεται, δεν απαιτεί αλλά γίνεται συνάλλαγμα εξουσίας, ανταλλάξιμο κατά το δοκούν. Όμως αυτό δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη ούτε απογοήτευση -εκτός κι αν ο ιδεολογικά απέχων είναι αφελής και έχει μια παράδοξη εμπιστοσύνη στα μορφώματα εξουσίας που αντιπολεύεται όπως το κοινοβούλιο. Είναι μια εμπορική διαδικασία, μια οικονομική διαδικασία με την ευρύτερη έννοια της μελέτης των επιλογών και των επιπτώσεων αυτών, όπως είναι τα ρούχα που φουράς, η εφημερίδα που διαβάζεις, τα μαγαζιά που βγαίνεις, οι εκπομπές που βλέπεις, τα νησιά που πας, το χρήμα που (δεν) έχεις στην τσέπη σου, το ρεύμα που καταναλώνεις, τα τσιγάρα που καπνίζεις, ο γιατρός που φακελώνεις, ο μηχανικός που λαδώνεις.

Είναι όλα επιλογές και συνδιαλλαγές, νομιμοποιημένες, μετρήσιμες, κωδικοποιημένες και προστατευμένες από το κοινωνικό σύστημα στο οποίο όλοι λειτουργούμε και το οποίο όλοι αντιπαθούμε, ακόμη και οι περισσότερες των παρανόμων εξ' αυτών. Με τη διαφορά όμως, πως ενώ οι περισσότερες επιλογές προκύπτουν είτε από ανάγκη είτε από επιθυμία, η εκλογική επιλογή είναι πια βολικά προαιρετική εξυπηρετώντας τα ισχυρά κόμματα, τα οποία κάνοντας χρήση των κονδυλίων του προϋπολογισμού οργανώνουν στρατιές αποφασισμένων φηφοφόρων και κλειστών φακέλων απέναντι στους ανοργάνωντους και μοναχικούς απέχοντες. Ναι, το παιχνίδι είναι στημένο, αλλά ακόμη και σε αυτή τη περίπτωση η επιλογή παραμένει. Παρόλο που είναι φοβερά ανελαστική, η επιλογή παραμένει, και η αποχή δεν προκαλεί καμία απολύτως ρηγμάτωση στο σύγχρονο κοινωνικό και οικονομικό σύστημα αφού την έχει ήδη προβλέψει και την καλλιεργεί προς εξυπηρέτησή του. Αντίθετα η συμμετοχή, ούτε εξισώνει τον ένα συμμετέχοντα με τον άλλο κατά τρόπο ισοπεδωτικό -μονάχα τις ψήφους τους- ούτε φυσικά ταυτοποιεί τον συμμετέχοντα με την επιλογή του, ούτε αναιρεί ή υποβαθμίζει οποιαδήποτε άλλη πολιτική συνεισφορά του συμμετέχοντα στο κοινωνικό σύνολο.

Είναι τουλάχιστον υποκριτική η αποχή ως πράξη απόρριψης και άρνησης απέναντι στο πολιτικό, κρατικό και οικονομικό σύστημα όταν σε όλες τις άλλες πτυχές του είμαστε συμμετέχοντες, από το εισόδημά και τις εργασιακές μας συνθήκες μέχρι την κατανάλωσή και τις απαιτήσεις μας από αυτό το σύστημα. Μια πιο αξιοπρεπής πράξη θα ήταν ίσως η πυρπόληση της κάλπης (οι σαρδέλες είναι για τους δειλούς) - μια πράξη βέβαια βαθύτατα αντικοινωνική και βίαια η οποία όχι μόνο περισσότερο κακό θα προκαλέσει με την ασέβειά της απέναντι στους υπολοίπους που επιθυμούν την έκφραση της δική τους επιλογής, αλλά επιπλέον θα λειτουργήσει υπέρ των προπαγανδιστών της συντήρησης και της σταθερότητας εκβιάζοντας και υπονομεύοντας το πλαίσιο αυτής της επιλογής.

Πάλι μαθηματικά

Ερχόμαστε λοιπόν στο ψυχολογικό κομμάτι της αποχής, το οποίο έχει πιο πολύ ενδιαφέρον και το οποίο φυσικά δεν μπορεί να περιοριστεί σε μια και μόνο ταυτότητα. Παρόλα αυτά, στις διάφορες εκφάνσεις του έχει σχεδόν πάντα ένα κοινό στοιχείο: την αξία της ψήφου. Επιστρέφοντας στα μαθηματικά, θα ξεκαθαρίσουμε πως όλες οι ψήφοι είναι ισότιμες και πως η κάθε μια ψήφος έχει αξία ίση με το κλάσμα τής επί του συνόλου αυτών. Τόσο απλά, ούτε 'η κάθε ψήφος είναι σημαντική' που λένε κάποιοι δήθεν υπερασπιστές της συμμετοχής, ούτε 'η ψήφος δεν έχει καμμία σημασία' που λένε οι πολιτικά αδιάφοροι κλώνοι του Πέτρου Κωστόπουλου. Στις εκατό ψήφους, η μία έχει αξία το ένα εκατοστό, στις ένα εκατομμύριο η μία έχει αξία το ένα εκατομμυριοστό. Τόσο απλά, τόσο καθαρά, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι να αντιληφθούμε είναι η ισοτιμία της ψήφου. Όσοι κι αν συμμετέχουν, η ψήφος του ενός είναι εξίσου καθοριστική με την ψήφου του άλλου (2), όσο μικρή κι αν είναι αυτή. Είναι περιέργως, μια από τις ελάχιστες δραστηριότητες στις οποίες μπορούμε να βρεθούμε όλοι ίσοι.

Αγανάκτηση

Αυτή η απλή και εξίσου αδιαπραγμάτευτη διαπίστωση, που μας αφήνει όμως; Σε εξίσου απλές απαντήσεις απέναντι στους κυρίαρχους ψυχολογικούς λόγους της αποχής. Λόγου χάρη, άμα κυριεύει η απογοήτευση, η αγανάκτηση και η απαισιοδοξία, κάποιος πρέπει να λάβει υπόψη του πως οποιοδήποτε αποτέλεσμα χωρίς τη ψήφο του θα είναι χειρότερο από οποιοδήποτε αποτέλεσμα με τη ψήφο του, άρα η αποχή σαν απάντηση στο πολιτικό σύστημα και τον ζόφο της καθημερινότητας δεν είναι μονάχα κενή, αλλά ουσιαστική κρυφή συννενοχή στην διαιώνιση αυτού του συστήματος. Είναι μια αψυχολόγητη παραίτηση και αποστασιοποίηση που δεν αρμόζει σε έναν σοβαρό άνθρωπο, και η αγανάκτηση χωρίς ψύχραιμη αυτοκριτική και σύνθεση στη συνέχεια της, δεν είναι παρά εμβληματική ενός κακομαθημένου παιδιού.

Φυσικά η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία δεν πρόκειται αυτόματα να λύσει κάποιο πρόβλημα ή να αναιρέσει τις πηγές της αγανάκτησης και της απογοήτευσης, αλλά αποτελεί ένα μικροσκοπικό κομμάτι της συνολικής πολιτικής και κοινωνικής συμμετοχής του καθενός. Στα πλαίσια αυτά η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία έχει ένα θετικό πρόσημο, έστω και μικρό, και οπωσδήποτε κανείς δε πρέπει να θεωρεί πως με τη συμμετοχή του σε αυτήν την εκ φύσεως στρεβλή διαδικασία έχει εκτελέσει το πολιτειακό του  καθήκον. Αντιθέτως, η συμμετοχή στις εκλογές είναι πιθανώς η μικρότερη όλων των δυνατών μέσων συνδιαμόρφωσης της κοινωνίας μας.

Αλαζονεία

Τα παραπάνω ισχύουν και για την αντίστροφη εκτίμηση της αξίας της ψήφου που πολλές φορές πηγάζει στην αποχή. Προτάσσοντας δηλαδή την ματαιότητα της συμμετοχής μπροστά στην υποτιθέμενη μικρή αξία της ψήφου, η αποχή γίνεται παραπέτασμα στην αλαζονική υπόθεση πως η ψήφος θα έπρεπε να είχε μεγαλύτερη αξία και μάλιστα, μεγαλύτερη αξία από των υπολοίπων, των 'ζωών' και των 'προβάτων' που ψηφίζουν δικομματισμό βρέξει χιονίσει. Πολλές φορές άρα, η αποχή οφείλεται στην στρεβλά οριοθετημένη επιθυμία της εντονότερης κοινωνικής συμμετοχής και επιρροής στην πολιτική ζωή και όχι στην άρνησή της αν και η τελική επιλογή της αποχής οδηγεί στην αντίθετη κατεύθυνση - χωρίς φυσικά να αναιρεί όλες τις υπόλοιπες πολιτικές εκφάνσεις της προσωπικής ζωής του καθενός που είναι και πολύ πιο ουσιαστικές. Πιο απλά, κάποιοι δυστυχώς θεωρούν πως η δική τους πολιτική άποψη έχει μεγαλύτερη αξία και δεν πρόκειται να την ευτελίσουν περιορίζοντας την σε μια εκλογική επιλογή.

Αν αυτό φαίνεται παράδοξο, η απάντηση είναι εξίσου παράδοξη αλλά και πραγματική. Πέρα από το γεγονός πως μια τέτοια στάση είναι συναισθηματικά και πολιτικά ανώριμη, η αξία της ψήφου είναι μεγαλύτερη από την αξία της αποχής στην εκλογική διαδικασία και ταυτόχρονα συμμετέχοντας κανείς μειώνει την αξία της ψήφου των 'ζώων' και των 'προβάτων', διατηρώντας πάντα την ισοτιμία όλων των ψήφων. Κατά τρόπο παράδοξο δηλαδή, η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία είναι πιο αντιδραστική από την αποχή! Μπορεί αυτό να θυμίζει κενολογίες τύπου ΚΚΕ περί 'επανάστασης εκ των έσω', αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα με το υπάρχων εκλογικό σύστημα.

Άλλοθι

Η αποχή βέβαια είναι και μια συνειδητή υπεκφυγή. Όσο κι αν είναι προσβλητική μια τέτοια τοποθέτηση, η αποχή προσφέρει το τέλειο άλλοθι απέναντι στην σήψη του κομματικού συστήματος. Εκφράζεται ως μια άρνηση ταύτισης με αυτόν τον κόσμο, και έτσι αφήνει την πολιτική ταυτότητα του απέχοντα απόλυντη, καθαρή. Όμως όσο κι αν έχει αλωθεί ο πολιτικός κόσμος από τον κομματικό συφερτό του εμετού και της αηδίας, η εκλογική διαδικασία παραμένει στις αρχές της μια πολιτική διαδικασία στην οποία δεν καλείται κανείς να ταυτιστεί με ένα κόμμα και να επενδύσει στο ιδεολογικό του βάθρο (όποιο κι αν είναι κι αν υπάρχει φυσικά), αλλά να αντιπροσωπευθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Είναι σίγουρα μια τρομακτική εφαρμογή του 'μη χείρον, βέλτιστον', αλλά σχεδόν καμία επιλογή σε οποιοδήποτε τομέα δε μπορεί να χαρακτηριστεί ώς απόλυτη και βέβαιη. Κάθε επιλογή μας έχει πάντα ένα αντίκτυπο και ένα τίμημα, και στην περίπτωση της εκλογικής διαδικασίας η αποχή είναι η επιλογή με το ελάχιστο τίμημα αλλά με τον χειρότερο αντίκτυπο.

Κι όμως, είναι κάτι πιο απλό

Το τρομερό όμως είναι πως οι παραπάνω υπερφίαλες απλοποιήσεις αφορούν μονάχα ένα μικρό ποσοστό της αποχής. Αν και το ομογενεοποιημένο ποσοστό της καπηλεύεται από διάφορες μεριές με διάφορους σκοπούς, οι πηγές προέλευσης της είναι αδύνατον να ταυτοποιηθούν συγκεντρωτικά σε ένα πολιτικά ενεργό κομμάτι της κοινωνίας. Στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο μέρος της αποχής οφείλεται στην ευρύτερη μεταπολιτευτική άλωση της πολιτικής σκέψης στα πλαίσια των κοινωνικών δεσμών και δυναμικών, στην εμπορευματοποίηση αυτών και την εδραίωση του lifestyle σαν μέτρο ζωής και εργαλείο χειραγώγησης των καταναλωτικών συνηθειών.

Τα 'πρόβατα' έχουν γίνει πρόβατα, και η εκλογική διαδικασία είναι μια αποστροφή για τον έλληνα καταλωτή, ειδικότερα στις νεαρές ηλικίες, μια αδιάφορη παρέμβαση στην απολιτίκ πραγματικότητά του (3). Απουσία αυτόνομης πολιτικής σκέψης, επικρατούν μονάχα τα δύο άκρα, εκείνα της απόλυτης κομματικής ταύτισης των στρατευμένων νεολαίων και γερόντων, και της καλλιεργημένης από τα ΜΜΕ ανεύθυνης αδιαφορίας και βαρεμάρας. Εν τέλει, δεν είναι ζήτημα ιδεολογικό ή ψυχολογικό, ούτε τεχνικό η αποχή, αλλά απογοητευτικά το υποπροϊόν της πελατειακής δομής της εξουσίας και της εμπορευματοποίησης των κοινωνικών σχέσεων, ένα από τα συμπτώματα της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας, που προφανώς μας αξίζει και μας αρμόζει, αλλά θα πρέπει να έχουμε την απαίτηση να το αλλάξουμε.

Σούμα

Η αποχή σε κάθε περίπτωση έχει αρνητικό αποτέλεσμα, τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Η αποχή λόγω απογοήτευσης και αγανάκτησης είναι επιλογή άνευ λογικής, ενώ η ιδεολογική αποχή είναι εκ του (πρακτικού) αποτελέσματος ενάντια στην ίδια την ιδεολογία από την οποία πηγάζει.  Η αποχή λόγω αδιαφορίας είναι υποπροϊόν της υποβάθμισης και απαξίωσης όχι του κομματικού κόσμου, αλλά της πολιτικής ζωής και συνοχής.

Η αποχή δεν είναι κουλ, ούτε μποέμ ούτε εναλλακτική, η αποχή είναι ένας μηχανισμός υπονόμευσης της ελεύθερης πολιτικής αυτοδιάθεσης με το μανδύα της εξωσυστημικής αντίδρασης, ένας δούρειος ίππος νομιμοποίησης της εκάστοστε κοινοβουλευτικής εξουσίας. Η αποχή μπορεί να είναι εξίσου σεβαστή με όλες τις άλλες πιθανές επιλογές, μα είναι σίγουρα η πιο καταστροφική απέναντι τόσο για τον ίδιο που απέχει όσο και για τους υπολοίπους που συμμετέχουν. Είναι κατά βάση μια εγωιστική επιλογή της εύκολης λύσης ενός ακόρεστου καταναλωτή.

Κανείς δε πολέμησε για να έχουμε εμείς το δικαίωμα του εκλέγειν. Όποιος πολέμησε, πολέμησε για τον εαυτό του, και το ίδιο πρέπει να κάνουμε κι εμείς, γιατί τα δικαιώματα δεν αποκτώνται, αλλά κατακτώνται καθημερινά, και η εκλογική διαδικασία είναι το ελάχιστο εφαλτήριο αυτής της διεκδίκησης.

Επίλογος αντί επιλόγου

Πολλοί ανησυχούν για την είσοδο των νεοναζί της Χρυσής Αυγής στην βουλή και καλούν τον κόσμο να ψηφίσει στις εκλογές της 6ης Μαΐου ώστε να αποτραπεί αυτό το 'εφιαλτικό' σενάριο όπως το αποκαλούν. Όσο αρρωστημένη κι αν είναι η ανοδική λαοφιλία φασιστών, άλλο τόσο υγιής είναι και η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση που τους αναλογεί. Δηλαδή, άμα δεν μπει η Χρυση Αυγή στη Βουλή αυτό σημαίνει πως δεν υπήρχαν, δεν υπάρχουν και δεν θα υπάρχουν φασίστες στην Ελλάδα; Ο φασισμός δεν πολεμάται στην κάλπη ούτε στα έδρανα της βουλής, αλλά στις συνειδήσεις μας.

(1) Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία πως οι δημοσκοπήσεις είναι ένα κατ' εξοχήν μέσο χειραγώγησης των καταναλωτών-ψηφοφόρων και μηχανισμός συσπείρωσης των 2 (πρώην) μεγάλων κομμάτων σε σημεία που όντως παρατηρούνται αντιπολιτευτικές άνοδοι. Παρόλα αυτά, στο δικό τους ανταγωνιστικό πλαίσιο καλούνται να έχουν και ένα μετρήσιμο επίπεδο αξιοπιστίας και έτσι η πλήρης απόρριψή τους είναι αντιπαραγωγική.


(2) Με το πολύπλοκο ψηφοκλεπτικό σύστημα που έχουμε στην Ελλάδα αυτό δεν είναι ακριβές βέβαια. Οι ψήφοι (έδρες) του δεύτερου κόμματος και των κομμάτων που δεν μπαίνουν στη Βουλή απομειώνονται προς τέρψιν της αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος, αν και αυτή τη φορά αυτό δεν θα ισχύσει τόσο για το δεύτερο κόμμα λόγω των πολύ χαμηλών ποσοστών του.


(3) Απολιτίκ δε σημαίνει απαραίτητα μη-κομματική, όπως και κομματική σίγουρα δε σημαίνει πολιτική. Είναι σαφές πως η πολιτική σκέψη ουδεμία σχέση έχει με μια οποιαδήποτε κομματική γραμμή. Επειδή όμως αυτά τα όρια έχουνε σβήσει από τα κόμματα και τα ΜΜΕ, η πολιτική σκέψη έχει ταυτιστεί στις συνειδήσεις του κόσμου ως κομματική προτίμηση, δαιμονοποιώντας έτσι μια πρωταρχική διαφοροποίηση του ανρθώπου από τα ζώα.