Το γεγονός πως το διεθνές κεφάλαιο έχει επιλέξει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας ως στόχο για τον αποπροσανατολισμό των αγορών από μεγαλύτερα και βαθύτερα προβλήματα που εγκυμονούν στις οικονομίες των ανεπτυγμένων χωρών, είναι κάτι το οποίο το αντιληφθήκαμε έντονα στο κερδοσκοπικό πανηγύρι των τελευταίων εβδομάδων, με αποκορύφωμα την ‘υποβάθμιση’ του Ελληνικού κράτους από την Fitch στις 8 Δεκεμβρίου. Σε νέα υποβάθμιση προχώρησε και η Standard’s and Poor’s, θέλοντας σε πρώτη ανάγνωση να διατηρήσει μερικά ψήγματα αξιοπιστίας εναρμονίζοντας την αξιολόγησή της με εκείνη της Fitch, και σε μια πιο κυνική και ρεαλιστική αντίληψη, να επιτρέψει ένα νέο κερδοσκοπικό γύρο. Αξιοσημείωτο είναι φυσικά το γεγονός πως με ενδιάμεση έκθεση της η S&P στις 7η Δεκεμβρίου, είχε προειδοποιήσει και δώσει διορία 2 μηνών (!) στην ελληνική κυβέρνηση να λάβει δραστικά μέτρα για την περικοπή του ελλείμματος. Λαμβάνοντας υπόψη πως υπάρχουν τουλάχιστον άλλος ένας μεγάλος οίκος αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας (Moody’s), είναι λογικό και πάρα πολύ πιθανό πως θα υπάρξει άλλο ένα κερδοσκοπικά χτύπημα στην ελληνική αγορά.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν κάποιο σενάριο φαντασίας, ή μαζική μανία καταδίωξης, αλλά την σκληρή πραγματικότητα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας του κεφαλαίου. Για παράδειγμα, δεν είναι καθόλου τυχαίο πως παρόλο την επί δεκαετίες αποτυχημένη πορεία των θεσμοθετημένων και αναγνωρισμένων φορέων της παγκοσμίως εναρμονισμένης οικονομικής σκέψης και εφαρμογής (οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το σύστημα των κεντρικών τραπεζών και ούτω καθεξής) η αγορά επιμένει να τους εμπιστεύεται και να τους ακολουθεί με τα γνωστά επακόλουθα (Αργεντινή, Φινλανδία, Ιρλανδία, Ισπανία και Ελλάδα τα πιο πρόσφατα φανερά παραδείγματα). Άλλωστε πώς να πράξει διαφορετικά, αφού δε μιλάμε για μια οικονομία παραγωγής και ανάπτυξης, αλλά για μια οικονομία κερδοσκοπίας και ελέγχου όπου ακόμα και οι κρίσεις χαρακτηρίζονται ως περίοδοι ευκαιριών; Άλλωστε πως γίνεται να ασκηθεί κριτική σε ένα σύστημα το οποίο μέσω του κράτους πρόσφερε προκλητικό πακέτο εγγυοδοσίας δεκάδων δισεκατομμυρίων στις εμπορικές τράπεζες (το οποίο αρνιόντουσαν πεισματικά ώστε να μην υποβαθμιστούν οι μετοχές τους στο χρηματιστήριο), οι οποίες δανείζονται ευνοϊκά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με επιτόκιο 1%, την ίδια στιγμή που ο αρχικός εγγυοδότης (το κράτος) δανείζεται με πολύ χειρότερους όρους υπό το βάρος του spread των ομολόγων (1); Άλλωστε πώς να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση και κουβέντα, όταν γίνεται τόσο απροκάλυπτα μεταφορά πλούτου και εξουσίας;
Η Standard’s and Poor’s στην έκθεσή της κάνει λόγο για ενδογενείς χρόνιους παράγοντες που δεν θα επιτρέψουν τον περιορισμό του δημόσιου ελλείμματος, παραπέμποντας φυσικά στο ‘βαρύ’ ελληνικό κράτος, το κρατικοδίαιτο εγχώριο κεφάλαιο, τη διαφθορά, την γραφειοκρατία και την δυσπιστία ξένων επενδυτών σε αναπτυξιακές εφαρμογές. Πράματα δηλαδή τα οποία είναι γνωστά στην ημεδαπή και στο εξωτερικό από το 1974 και είναι εκ των ουκ άνευ, χωρίς φυσικά να ξεχνάμε την παράδοση διαστρέβλωσης οικονομικών στοιχείων προς την ΕΕ αρχής γενομένης από την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ, με αποκορύφωμα τις περίφημες απογραφές και επιτηρήσεις. Επιπλέον, η έκθεση (ή απειλητικό σημείωμα) επαναλαμβάνει τους σαφείς πλέον υπαινιγμούς για συγκυβέρνηση ανάγκης, παρόλο την δεδομένη παρούσα πολιτική επικράτηση του ΠΑΣΟΚ με άνετη βουλευτική πλειοψηφία, την εν μέσω πλήρους αποδιοργάνωσης σύμπνοια της ΝΔ, και φυσικά την παταγώδη αποτυχία της μοναδικής στην ιστορία της μεταπολίτευσης συγκυβέρνησης. Το να πιστεύει κανείς πως την αναφορά την έγραψε ένα άσχετο με γυαλάκια και ζελ στο μαλλί golden boy, που φοβάται την θέση του μετά τις αποτυχημένες αξιολογήσεις του δεύτερου μισού της τρέχουσας δεκαετίας που συνεισέφεραν στην παρούσα οικονομική κρίση, είναι εξίσου αφελές με το να πιστεύει κανείς πως η παρούσα κατάσταση μπορεί να καταπολεμηθεί μονάχα με ιδία μέσα.
Ως προς τον τυπικό σκοπό που υποτίθεται εξυπηρετούν τα οργανωμένα σώματα του διεθνούς κεφαλαίου, είναι σαφές πως έχουν ξεβρακωθεί πλήρως στα μάτια ενός απλού θεατή, αλλά τους πραγματικούς τούς στόχους, τους επιτυγχάνουν διαρκώς με απόλυτα διαχειριζόμενα αποτελέσματα. Ξεβράκωτο είναι φυσικά το ελληνικό κράτος -όπως πάντα άλλωστε- το οποίο με ταχύτατους ρυθμούς θα πρέπει να κάνει υποχωρήσεις σε γεωπολιτικά ζητήματα όπως οι αμυντικές δαπάνες (2) και οι αγωγοί φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα θα πρέπει να βρει νέους ευρηματικούς τρόπους να ‘εξαφανίσει’ τις δημοσιοοικονομικές του τρύπες, όσο θα ρίχνει τις τελευταίες του ριπές στον κοινωνικό του χαρακτήρα εκποιώντας σε ευκαιριακές τιμές τη δημόσια περιουσία. Μέτρα χαμηλού λαϊκισμού (3) εξυπηρετούν μονάχα επικοινωνιακούς σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης σε μια οικονομική διαχείριση που στερείται στρατηγικής, προοπτικής και ολοκληρωμένης σκέψης σε βάθος χρόνου.
Ποιο είναι το συμπέρασμα από όλα αυτά; Μα φυσικά η επιβεβαίωση των πολλαπλών επιπέδων εκμετάλλευσης και αδικίας, τα οποία λειτουργούν από πάνω προς τα κάτω και εξυπηρετούν οργανωμένα κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα στον σύγχρονο παγκόσμιο καπιταλισμό. Με τον ένα τρόπο ή τον άλλο, η αποδυνάμωση του κράτους, αλλά και μικρότερων συλλογικοτήτων, συνεχίζεται στους οικονομικά φιλελεύθερους δρόμους του εκβιασμού και της αρπαγής, όσο οι κοινωνικές αδικίες εντείνονται και περιχαρακωνόμαστε ολοένα και πιο πολύ σε νησίδες εγωισμού και μικροσυμφερόντων ανταγωνίζοντας τυφλά ο ένας τον άλλο. Εθελοτυφλούμε τόσο σε συλλογικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, επιτρέποντας τον συνεχόμενο αυτό βιασμό και εξευτελισμό της ανθρωπιάς μας, υπονομέυοντας τόσο την οικονομική όσο και την δημοκρατική μας αυτοτέλεια και ανεξαρτησία.
Εν μέσω αυτής της τρομοκρατίας, αντιδράσεις πρέπει να υπάρξουν και θα υπάρξουν, πολλές από των οποίων δυστυχώς προς τις λάθος κατευθύνσεις (όπως π.χ. την μαζοχιστική ενδυνάμωση του δικομματισμού). Όποια όμως και να είναι η συνέχεια, έχουμε τουλάχιστον την υποχρέωση επί του παρόντος να αναγνώσουμε τους πραγματικούς μηχανισμούς που διαμορφώνονται και λειτουργούν στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, και στο μέλλον να θυμόμαστε αυτές τις μέρες ώστε να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε ανάλογες ενέργειες. Και φυσικά, όσο μπορούμε να αντισταθούμε και να διατηρήσουμε ένα ελάχιστο της αξιοπρέπειας και του πολιτισμού μας, γιατί άλλωστε στο τέλος δε μετράει με πόσα χρήματα στη τσέπη μας θα καταλήξουμε, αλλά πόσο άνθρωποι θα παραμένουμε.
(1) Αυξάνοντας λοιπόν το κόστος δανεισμού, επιβαρύνοντας το δημοσιοοικονομικό έλλειμμα ακόμα περισσότερο, και έτσι διαιωνίζοντας τη μέγγενη του δανεισμού.
(2) Των οποίων οι μίζες δεν πρόκειται φυσικά να περιοριστούν από ευφυολογήματα όπως ο κώδικας δεοντολογίας του Ε. Βενιζέλου.
(3) Το έκτακτο επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης είναι φυσικά καλύτερο από το να μην υπήρχε καθόλου, αλλά ο αδιαμαρτύρητος τρόπος με τον οποίο τον υποδέχτηκαν οι πιο κερδοφόρες εταιρείες καταδεικνύει τον αναιμικό του χαρακτήρα, ενώ η φορολογία 90% επί των μπόνους των τραπεζικών στελεχών είναι μια αστειότητα, αφού μπορούν κάλλιστα να διανεμηθούν οι αμοιβές αυτές με άλλες μορφές (μετοχές, πιστώσεις, αυτοκίνητα, offshore, κλπ).
Τα παραπάνω δεν αποτελούν κάποιο σενάριο φαντασίας, ή μαζική μανία καταδίωξης, αλλά την σκληρή πραγματικότητα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας του κεφαλαίου. Για παράδειγμα, δεν είναι καθόλου τυχαίο πως παρόλο την επί δεκαετίες αποτυχημένη πορεία των θεσμοθετημένων και αναγνωρισμένων φορέων της παγκοσμίως εναρμονισμένης οικονομικής σκέψης και εφαρμογής (οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το σύστημα των κεντρικών τραπεζών και ούτω καθεξής) η αγορά επιμένει να τους εμπιστεύεται και να τους ακολουθεί με τα γνωστά επακόλουθα (Αργεντινή, Φινλανδία, Ιρλανδία, Ισπανία και Ελλάδα τα πιο πρόσφατα φανερά παραδείγματα). Άλλωστε πώς να πράξει διαφορετικά, αφού δε μιλάμε για μια οικονομία παραγωγής και ανάπτυξης, αλλά για μια οικονομία κερδοσκοπίας και ελέγχου όπου ακόμα και οι κρίσεις χαρακτηρίζονται ως περίοδοι ευκαιριών; Άλλωστε πως γίνεται να ασκηθεί κριτική σε ένα σύστημα το οποίο μέσω του κράτους πρόσφερε προκλητικό πακέτο εγγυοδοσίας δεκάδων δισεκατομμυρίων στις εμπορικές τράπεζες (το οποίο αρνιόντουσαν πεισματικά ώστε να μην υποβαθμιστούν οι μετοχές τους στο χρηματιστήριο), οι οποίες δανείζονται ευνοϊκά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με επιτόκιο 1%, την ίδια στιγμή που ο αρχικός εγγυοδότης (το κράτος) δανείζεται με πολύ χειρότερους όρους υπό το βάρος του spread των ομολόγων (1); Άλλωστε πώς να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση και κουβέντα, όταν γίνεται τόσο απροκάλυπτα μεταφορά πλούτου και εξουσίας;
Η Standard’s and Poor’s στην έκθεσή της κάνει λόγο για ενδογενείς χρόνιους παράγοντες που δεν θα επιτρέψουν τον περιορισμό του δημόσιου ελλείμματος, παραπέμποντας φυσικά στο ‘βαρύ’ ελληνικό κράτος, το κρατικοδίαιτο εγχώριο κεφάλαιο, τη διαφθορά, την γραφειοκρατία και την δυσπιστία ξένων επενδυτών σε αναπτυξιακές εφαρμογές. Πράματα δηλαδή τα οποία είναι γνωστά στην ημεδαπή και στο εξωτερικό από το 1974 και είναι εκ των ουκ άνευ, χωρίς φυσικά να ξεχνάμε την παράδοση διαστρέβλωσης οικονομικών στοιχείων προς την ΕΕ αρχής γενομένης από την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ, με αποκορύφωμα τις περίφημες απογραφές και επιτηρήσεις. Επιπλέον, η έκθεση (ή απειλητικό σημείωμα) επαναλαμβάνει τους σαφείς πλέον υπαινιγμούς για συγκυβέρνηση ανάγκης, παρόλο την δεδομένη παρούσα πολιτική επικράτηση του ΠΑΣΟΚ με άνετη βουλευτική πλειοψηφία, την εν μέσω πλήρους αποδιοργάνωσης σύμπνοια της ΝΔ, και φυσικά την παταγώδη αποτυχία της μοναδικής στην ιστορία της μεταπολίτευσης συγκυβέρνησης. Το να πιστεύει κανείς πως την αναφορά την έγραψε ένα άσχετο με γυαλάκια και ζελ στο μαλλί golden boy, που φοβάται την θέση του μετά τις αποτυχημένες αξιολογήσεις του δεύτερου μισού της τρέχουσας δεκαετίας που συνεισέφεραν στην παρούσα οικονομική κρίση, είναι εξίσου αφελές με το να πιστεύει κανείς πως η παρούσα κατάσταση μπορεί να καταπολεμηθεί μονάχα με ιδία μέσα.
Ως προς τον τυπικό σκοπό που υποτίθεται εξυπηρετούν τα οργανωμένα σώματα του διεθνούς κεφαλαίου, είναι σαφές πως έχουν ξεβρακωθεί πλήρως στα μάτια ενός απλού θεατή, αλλά τους πραγματικούς τούς στόχους, τους επιτυγχάνουν διαρκώς με απόλυτα διαχειριζόμενα αποτελέσματα. Ξεβράκωτο είναι φυσικά το ελληνικό κράτος -όπως πάντα άλλωστε- το οποίο με ταχύτατους ρυθμούς θα πρέπει να κάνει υποχωρήσεις σε γεωπολιτικά ζητήματα όπως οι αμυντικές δαπάνες (2) και οι αγωγοί φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα θα πρέπει να βρει νέους ευρηματικούς τρόπους να ‘εξαφανίσει’ τις δημοσιοοικονομικές του τρύπες, όσο θα ρίχνει τις τελευταίες του ριπές στον κοινωνικό του χαρακτήρα εκποιώντας σε ευκαιριακές τιμές τη δημόσια περιουσία. Μέτρα χαμηλού λαϊκισμού (3) εξυπηρετούν μονάχα επικοινωνιακούς σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης σε μια οικονομική διαχείριση που στερείται στρατηγικής, προοπτικής και ολοκληρωμένης σκέψης σε βάθος χρόνου.
Ποιο είναι το συμπέρασμα από όλα αυτά; Μα φυσικά η επιβεβαίωση των πολλαπλών επιπέδων εκμετάλλευσης και αδικίας, τα οποία λειτουργούν από πάνω προς τα κάτω και εξυπηρετούν οργανωμένα κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα στον σύγχρονο παγκόσμιο καπιταλισμό. Με τον ένα τρόπο ή τον άλλο, η αποδυνάμωση του κράτους, αλλά και μικρότερων συλλογικοτήτων, συνεχίζεται στους οικονομικά φιλελεύθερους δρόμους του εκβιασμού και της αρπαγής, όσο οι κοινωνικές αδικίες εντείνονται και περιχαρακωνόμαστε ολοένα και πιο πολύ σε νησίδες εγωισμού και μικροσυμφερόντων ανταγωνίζοντας τυφλά ο ένας τον άλλο. Εθελοτυφλούμε τόσο σε συλλογικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, επιτρέποντας τον συνεχόμενο αυτό βιασμό και εξευτελισμό της ανθρωπιάς μας, υπονομέυοντας τόσο την οικονομική όσο και την δημοκρατική μας αυτοτέλεια και ανεξαρτησία.
Εν μέσω αυτής της τρομοκρατίας, αντιδράσεις πρέπει να υπάρξουν και θα υπάρξουν, πολλές από των οποίων δυστυχώς προς τις λάθος κατευθύνσεις (όπως π.χ. την μαζοχιστική ενδυνάμωση του δικομματισμού). Όποια όμως και να είναι η συνέχεια, έχουμε τουλάχιστον την υποχρέωση επί του παρόντος να αναγνώσουμε τους πραγματικούς μηχανισμούς που διαμορφώνονται και λειτουργούν στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, και στο μέλλον να θυμόμαστε αυτές τις μέρες ώστε να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε ανάλογες ενέργειες. Και φυσικά, όσο μπορούμε να αντισταθούμε και να διατηρήσουμε ένα ελάχιστο της αξιοπρέπειας και του πολιτισμού μας, γιατί άλλωστε στο τέλος δε μετράει με πόσα χρήματα στη τσέπη μας θα καταλήξουμε, αλλά πόσο άνθρωποι θα παραμένουμε.
(1) Αυξάνοντας λοιπόν το κόστος δανεισμού, επιβαρύνοντας το δημοσιοοικονομικό έλλειμμα ακόμα περισσότερο, και έτσι διαιωνίζοντας τη μέγγενη του δανεισμού.
(2) Των οποίων οι μίζες δεν πρόκειται φυσικά να περιοριστούν από ευφυολογήματα όπως ο κώδικας δεοντολογίας του Ε. Βενιζέλου.
(3) Το έκτακτο επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης είναι φυσικά καλύτερο από το να μην υπήρχε καθόλου, αλλά ο αδιαμαρτύρητος τρόπος με τον οποίο τον υποδέχτηκαν οι πιο κερδοφόρες εταιρείες καταδεικνύει τον αναιμικό του χαρακτήρα, ενώ η φορολογία 90% επί των μπόνους των τραπεζικών στελεχών είναι μια αστειότητα, αφού μπορούν κάλλιστα να διανεμηθούν οι αμοιβές αυτές με άλλες μορφές (μετοχές, πιστώσεις, αυτοκίνητα, offshore, κλπ).
No comments:
Post a Comment