Εκτροπής συνέχεια

Μέσα στη δίνη της διαρκής υποβάθμισης όχι μόνο της ποιότητας της ζωής μας αλλά και των αξιών που μας ορίζουν και των κωδικών επικοινωνίας που προσπαθούμε να διασώσουμε καθημερινά, είναι πρακτικά αδύνατο να παρακολουθήσει κανείς με νηφαλιότητα και κριτική τις τεχνοκρατικές εξελίξεις της φαρσοκωμωδίας με τον τίτλο 'κρίση χρέους'. Άλλωστε τα διάφορα μνημόνια τείνουν να γίνουν σαν το Κεφάλαιο του Μαρξ: κανείς δε τα έχει διαβάσει ολόκληρα, ούτε καν οι συντάκτες τους που συλλέγουν παραγράφους από παλαιότερα αντίστοιχα αποτυχημένα τερατουργήματα και τα προσαρτίζουν αλλάζοντας μόνο το όνομα της χώρας. Απελευθέρωση αγοράς, αύξηση ανταγωνιστικότητας δια μέσου της μείωσης των μισθών (λες και δεν υπάρχει κανένας άλλος τρόπος!), ιδιωτικοποιήσεις κι άλλες αποτυχημένες συνταγές του φιλελεύθερου τσελεμεντέ.

Ακόμη πιο δύσκολο όμως, είναι ίσως να παρακολουθεί κανείς τους μετασχηματισμούς του μορφώματος της αντιπροσωπευτικής συνταγματικής δημοκρατίας όπως αυτή οριζόταν από τα συμφέροντα της διαπλοκής τα παλαιότερα χρόνια και πλάθεται από τα ορνιθοσκαλίσματα της ευρωπαϊκής τεχνοκρατικής ιεραρχίας τώρα πια. 'Η πιο σωστά, είναι δύσκολο να αποκτήσει κανείς μια συναισθηματική δυσανεξία απέναντι στη δικτατορία της τεχνητής δημοκρατίας, όταν με μικρά βήματα χαλυβδώνεται σε ένα ολοένα και πιο αυταρχικό σχήμα διακυβέρνησης.

Τα πιο συνηθισμένα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση που έχουμε αφομοιώσει στο παρελθόν, δεν ήταν παρά παρεκκλίσεις από τις βασικές δημοκρατικές αξίες εκπροσώπησης όπως οι διαδοχικοί εκλογικοί νόμοι που απροκάλυπτα διατηρούσαν την εξουσία στα στενά πλαίσια του δικομματισμού, δημιουργώντας ισχνές πλειοψηφίες και κοτέτσια βουλευτών αδιαφορώντας για το δίκαιο και υγιές πολιτειακό αίτημα της απλής αναλογικής. Πιο πρόσφατα (Ιούνιος 2011), μια σημαντικότερη εκτροπή, ήταν η αποφυγή διενέργειας δημοψηφίσματος, παρόλο που είχε προαναγγελθεί από τον τότε πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου και είχε χαρεί φανερής υποστήριξης από τον λαό. Η πιθανώς πιο έντιμη ακόμη και έξυπνη πολιτική κίνηση του προτελευταίου πρωθυπουργού της χώρας ακυρώθηκε ταχύτατα μετά την εξ' δυσμάς ανησυχία και δυσαρέσκεια, η οποία οδήγησε εν τέλει και στην σύνθεση της ισχύουσας συγκυβέρνησης υπό την εκτελεστική πρωτοκαθεδρία του Λ. Παπαδήμου.

Αυτή με τη σειρά της, μπορεί να μην είναι εκλεγμένη, αλλά αυτό δεν οφείλεται σε κάποια εκτροπή ή παρέκκλιση. Ότι έχει γίνει μέχρι στιγμής στη σύνθεση του κυβερνητικού σχήματος -όσο γελοίο κι αν είναι- προβλέπεται στα πλαίσια του συντάγματος, χωρίς φυσικά να υπολογίζουμε τα κατεπείγοντα, τις εφεδρείες και τα χαράτσια, όλα αστειότητες μπροστά στο δικονομικό πολιτισμό. Άλλωστε, η διαδικασία η ίδια δεν εκλέγει κυβερνήσεις, αλλά αντιπροσωπευτικό βουλευτικό σώμα το οποίο με τη σειρά του δίνει ή δεν δίνει ψήφο εμπιστοσύνης, ασχέτως άμα στην πράξη οι ρόλοι έχουν ανατραπεί εις βάρος της νομοθετικής εξουσίας προκαλώντας γέλια ακόμη και σε διαχειριστές πολυκατοικιών.

Όμως, από τα χαράματα της Τρίτης, οι Ευρωπαίοι εταίροι δια μέσου του Eurogroup θέσπισαν μια ραγδαία εκτροπή και αλλοίωση του αστικού πολιτεύματος που μας διέπει, προβλέποντας την συνταγματική και κατά προτεραιότητα υποχρέωση αποπληρωμής του χρέους παρακάμπτοντας έτσι τα 'κακεντρεχή' κόμματα της αντιπολίτευσης που αρνούνται την έγγραφη δέσμευση απέναντι στη τρόικα και τα κερδοσκοπικά δαιμόνια. Από τη μεθεπόμενη (αναθεωρητική) βουλή, η χώρα δεν θα χρειάζεται πια έναν ξένο επίτροπο, αφού πια, χωρίς καμία προκάλυψη, υπεκφυγή ή υποκρισία, ο σκοπός του ελληνικού πολιτειακού μορφώματος θα είναι η εξυπηρέτηση του χρέους (επαχθούς ή όχι) κατά προτεραιότητα έναντι του δημοσίου συμφέροντος, μια όντως παγκόσμια πρωτοτυπία.

Με μια λέξη μονάχα, δεν εκχωρείται κάποιο κυριαρχικό δικαίωμα, αλλά ολόκληρο το σώμα το οποίο ασκεί και διαχειρίζεται το σύνολο των δικαιωμάτων τάσσεται πλέον και τύποις στην υπηρεσία τρίτων, και συγκεκριμένα στο ασυνάρτητο μόρφωμα του διεθνούς κεφαλαίου. Είναι μια επιτυχία όντως, και ταυτόχρονα μια αποκάλυψη για τον φετιχισμό του κεφαλαίου και τον εκφυλισμό του σε μια άμεση πια σχέση εξουσίας δεν αποτελεί απαραίτητα ένα φυσικό επακόλουθο αλλά έναν επικίνδυνο πειραματισμό. Το πραξικόπημα που βιώνουμε είναι αργό και μεθοδικό, ίσα ίσα για να το συνηθίζουμε και να μη μας τρομάζει, όσο χρειάζεται για να το αποδεχόμαστε και να μας αφήνει αδιάφορους, απαθείς και αγνώμονες.

Με μια αφηρημένη προοπτική θα έλεγε κανείς πως λίγη σημασία έχει η μορφή του πολιτεύματος όταν το περιεχόμενό του παραμένει αμετάβλητο στα ποιοτικά του χαρακτηριστικά, όταν το κράτος εξυπηρετεί τον ιστορικό του ρόλο σταθερά και αμετάβλητα. Ο ρόλος και η φύση της αστικής δημοκρατίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι των βασικών αρχών που διέπουν τις τωρινές εξελίξεις, και εν τέλει σε αυτή δεν υπάρχουν ούτε παρεκκλίσεις, ούτε εκτροπές ακόμη κι όταν βγαίνουν τα τανκς στους δρόμους. Ναι, η χούντα δεν τελείωσε.

Κι όμως, ένας γενικότερος αφορισμός στο τέλος του δρόμου, δεν είναι παρά μια αντιδραστική και αντιπαραγωγική υπεκφυγή, ένα ζευγάρι παρωπίδες στα μάτια ημιόνων. Όσο κι αν οι σαθρές βάσεις και ο σκουριασμένος σκελετός παραμένουν ίδιοι, οι μορφές και εφαρμογές αλλάζουν και μετασχηματίζονται διαρκώς με άμεσες συνέπειες και σχηματοποιήσεις της πραγματικότητας με σαφείς διαφορές, τόσο ποσοτικές όσο κυριότερα και ποιοτικές. Ναι η χούντα δεν τελείωσε το '73, μα είναι κενολογία να συγκρίνεις τη στρατιωτική δικτατορία με τη σημερινή πολιτειακή ζούγκλα. Μπορεί η τραβεστί δημοκρατία μας να είναι επαχθής, μα η γύμνια της μπροστά στις σκοπιμότητες της σαν ιστορική πουτάνα και η ταυτόχρονη κατρακύλα της σε ένα αυταρχικό ετερόκλητο καθεστώς δεν είναι ένα ιστορικό στιγμιότυπο το οποίο πρέπει να προσπεράσουμε με αδιαφορία. Απλά.