Από 18/5 - In the ghetto

Το ‘In the Ghetto’ του Elvis Presley είναι ένα τραγούδι με το οποίο πάντα διασκεδάζω, όχι γιατί οι στίχοι του είναι αστείοι, αλλά επειδή το χρυσό αγόρι της μεταπολεμικής λευκής Αμερικής τραγουδούσε για κάτι εξωγήινο για αυτόν. Είναι σαν να τραγουδάει ο Σάκης για την ανεργία στο Πέραμα και το ατύχημα στο Μαλλιακό. Δε στέκει.

Ίσως όμως είναι καιρός για τον πολύ-κοιλιακό 37χρονο (έχω μεγαλώσει αναπάντεχα) πατέρα Σάκη να αρχίσει να τραγουδάει για τη πρέζα και τα γκέτο της Αθήνας. Λογικό, άμα αφήνουμε τον κάθε Μαρκογιαννάκη να δημιουργεί ενιαίους φορείς για την αντιμετώπιση της παρακμής και της εγκληματικότητας στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, και άμα γράφω τις αμπελοφιλοσοφίες μου εκ του ασφαλούς, ε τότε είναι καιρός και για τον Σάκη να περιέλθει στην Johnny Cash φάση του.

Λένε τάχα μου πως από τότε που ήρθε ο ΟΚΑΝΑ στη Σοφοκλέους, πλάκωσαν τα πρεζάκια σα τις μυγές, και μαζί τους φέρανε ναρκέμπορους, πουτάνες, τσαντάκηδες και τα λοιπά, χωρίς καν να υπολογίζουμε τη πλειοψηφία των κατοίκων και περιοίκων που είναι λαθρομετανάστες. Μάλιστα. Άμα είναι έτσι, να βάλουμε και ένα ΟΚΑΝΑ στο Κολωνάκι να ησυχάσουμε από πολλούς μαλάκες, ιδίως εκείνους που τους διέπει μια τέτοια απλοϊκή λογική και μια απαίσια αισθητική. Α ρε Νίτσε, που είσαι να καθαρίσεις;

Το ιστορικό κέντρο, από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και μετά έχει εξελιχθεί, μεταλλαχθεί και αναβαθμίσει πολύ-διάσταστα, χάρη σε σημαντικό βαθμό στις ιδέες του Α. Τρίτση, αλλά και διάφορες κοινωνικές (ραγδαίες πολλές εξ’ αυτών) αλλαγές, με κυριότερη αυτή της λαθρομετανάστευσης. Εκτός από τα καταστήματα που έχουν ανοίξει, οι παραδοσιακές αγορές έχουν πλαισιωθεί από πολλά νυχτερινά μαγαζιά, και ταυτόχρονα παλαιές βιοτεχνίες έχουν αντικατασταθεί από πρατήρια ρούχων, και καταστήματα μικρεμπορίου, με ιδιοκτήτες κυρίως μετανάστες με έντονο το στοιχείο από την Κίνα, την Αφρική, το Κουρδιστάν και το Πακιστάν. Η αλήθεια είναι πως σε αυτό το πλαίσιο των αλλαγών, συγκεκριμένοι δρόμοι (όπως γύρω από την Πλατεία Θεάτρου) εγκαταλείφθηκαν πλήρως –ελέω μετεγκαταστάσεων δημοσίων υπηρεσιών πολλές φορές, κλείσιμο καταστημάτων κλπ- ενώ άλλοι βίωσαν μια αναγέννηση της εμπορικής τους δραστηριότητας και απέκτησαν νέο χαρακτήρα, χωρίς απαραίτητα να ανέβηκε η αξία της γης. Λόγω θέσης (κοντά στην Ομόνοια), εμπόριο ναρκωτικών και πορνεία υπήρχαν ανέκαθεν στους παρακείμενους δρόμους, αλλά όχι φυσικά στο επίπεδο που βρίσκονται τώρα (με τη Πλατεία Θεάτρου να είναι κάτι αντίστοιχο του Mall για την πρέζα, και τη Δημοσθένους να είναι συναγωνίζεται επάξια γνωστές ευρωπαϊκές γειτονιές ελεγχόμενης πορνείας).

Αγνοώντας το πρόσφατο παρελθόν των γειτονιών αυτών, πολλοί κατηγορούν τη δημιουργία κέντρου ΟΚΑΝΑ για την έξαρση στα αντικοινωνικά στοιχεία και τις εγκληματικές δραστηριότητες. Βέβαια υπάρχει ένα ποσοστό αλήθειας σε αυτό αλλά για διαφορετικούς λόγους. Είναι εμφανές και λογικό, πως όποτε συστήνεται ένα κέντρο απεξάρτησης σε μια γειτονιά πρέπει να χαίρει της προστασίας όχι μόνο του οργανωμένου κράτους (γελάστε ελεύθερα) αλλά και των κατοίκων και εμπόρων της περιοχής, ώστε οι τοξικομανείς να μην πέφτουν θύματα των εμπόρων ναρκωτικών που βλέπουν την ευκαιρία για νέα θύματα. Επιπλέον, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ένα κέντρο του ΟΚΑΝΑ να αποτύχει σε περιοχές που είναι ήδη υποβαθμισμένες και διέπονται από ανισότητες. Στη περίπτωση όμως της Σοφοκλέους, όλοι αδιαφορήσανε, και το μόνο που ήξερε να κάνει η Αστυνομία ήταν μερικές επιχειρήσεις ‘σκούπα’ οι οποίες σχεδόν ποτέ δεν κατέληγαν σε σχηματισμό δικογραφίας για εμπορία, και αντιθέτως ήταν στοχοποιημένες κατά των χρηστών. Περίπου τα ίδια γινόντουσαν και με τους παρακείμενους δρόμους της πορνείας, με τους αστυνομικούς να κάνουν καλλιστεία με τις μαύρες καλλονές, όσο οι προαγωγοί παρέμεναν άφαντοι.

Στη καρδιά φυσικά του προβλήματος όμως είναι ο ενδογενής ρατσισμός της ελληνικής κοινωνίας και η παντελής έλλειψη κοινωνικής παιδείας στα θέματα της λαθρομετανάστευσης. Μπορεί φυσικά η πλειοψηφία ημών των Ελλήνων να αντιμετωπίζουμε γενικά και αόριστα έναν αλλοδαπό ως ισότιμο άνθρωπο ανεξαρτήτου προελεύσεως, αλλά στην πραγματικότητα τόσο το κράτος, τόσο η τοπική αυτοδίοικηση, όσο και η κοινωνία σαν σύνολο εθελοτυφλούμε μπροστά στην πολυπλοκότητα από την οποία διακατέχεται το θέμα της λαθρομετανάστευσης. Και η εθελοτυφλία, όσο και τα αποτελέσματα της, είναι ρατσισμός. Και είμαστε όλοι συμμέτοχοι σε αυτόν.

Οι αδύναμες κοινωνικές υπηρεσίες, ο καταδιωκτικός χαρακτήρας της Αστυνομίας, το σαθρό νομικό πλαίσιο και το συμφέρον της παραοικονομίας έχουν αφήσει ολόκληρες ομάδες ανθρώπων, και συνεπώς ολόκληρες γειτονιές, στο έλεος της τύχης τους να προσπαθούν να επιβιώσουν χωρίς να έχουν καμία εμπιστοσύνη στην ελληνική κοινωνία και στο κράτος αφού ουδέποτε δεν έχουν σταθεί αρωγοί στην προσπάθειά τους αυτή. Αυτόματα έχουν καταταγεί ως πολίτες και συνάνθρωποι της χαμηλότερης στάθμης χωρίς να απολαμβάνουν τις ίδιες ευκαιρίες και προοπτικές των ημεδαπών, και έτσι είναι αδύναμοι στο να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους και τις ιδιαιτερότητες της διαβίωσης τους. Λογικό είναι λοιπόν η κάθε ομάδα να βασίζεται στις παραδόσεις, κανόνες και τους κοινωνικούς δεσμούς της πατρίδας τους, λογικό είναι η κάθε ομάδα να απομονώνεται κοινωνικά, λογικό και δυσάρεστο να υπάρχουν βίαιες συμπλοκές, λογικό είναι να καταφέρνουμε να δημιουργούμε ένα γκέτο στο κέντρο της Αθήνας.

Φυσικά, όπως έχει αποδειχθεί σε όλες τις χώρες του κόσμου, ένα τέτοιο φαινόμενο δεν αντιμετωπίζεται με εντατικοποιημένη αστυνόμευση προς καθησύχαση των νοικοκυραίων (γυναικών στην εμμηνόπαυση που βγαίνουν με τα ψώνια τους από τα Notos Galleries και ψάχνουν για ταξί να πάνε στην Αργυρούπολη και το Χολαργό). Αντιμετωπίζεται αναγνωρίζοντας τη ρίζα του και εξαλείφοντας την κοινωνική περιθωριοποίηση. Αντιμετωπίζεται με την αναγνώριση του λαθρομετανάστη ως ανθρώπου με ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες, με την είσοδο του και την αποδοχή του σε όλα τα κοινωνικά αγαθά και υπηρεσίες (εργασία, ασφάλιση, σχολεία, υγεία) ασχέτως άμα μπορεί να μείνει στην χώρα ή όχι. Αντιμετωπίζεται με την αναγνώριση του τοξοκιμανή ως ασθενή και την αντίστοιχη φροντίδα του. Αντιμετωπίζεται με την προστασία των κοινωνικά αδύναμων απομακρύνοντας από το κοινωνικό σύνολο εκείνα τα ολιγάριθμα στοιχεία (έμποροι ναρκωτικών και μαστροποί) και όχι με την καταδίωξη των θυμάτων τους (πόρνες, πρεζάκια και βαποράκια). Αντιμετωπίζεται με την εκπαίδευση και την ορθολογική χρήση της αστυνόμευσης, αντιμετωπίζεται με μια ξεκάθαρη εθνική πολιτική στο θέμα της μετανάστευσης. Αντιμετωπίζεται με υπομονή και εμπιστοσύνη, με τη δημιουργία κοινωνικών δεσμών και οικονομικών ευκαιριών. Αντιμετωπίζεται με ειλικρίνεια, ρεαλισμό και ευελιξία, αλλά και αδιαπραγμάτευτο σεβασμό απέναντι σε βασικές ανθρώπινες αξίες. Αντιμετωπίζεται με μια εκ βάθρων αλλαγή της παιδείας μας, μια σταδιακή και μεθοδική εξόντωση του ‘εγώ’ και ανάδειξη του ‘εμείς, όλοι μας’.

Από την άλλη βέβαια, μπορούμε να στείλουμε τους μπάτσους, να συστήσουμε φορείς με καρεκλοκένταυρους, να αλλάξουμε θέμα στις εφημερίδες και τις τηλεοράσεις, και να πείσουμε ο ένας τον άλλο πως το ‘πρόβλημα λύθηκε’ όσο ο Σάκης θα προετοιμάζεται για την επόμενη γιουροβίζιτα με το θρυλικό πια ‘In the Ghetto’.

Επιπλέον από 26/5

Ελπίζω να είναι καθαρή σύμπτωση, αλλά υπήρξε δεύτερος γύρος επεισοδίων, αυτή τη φορά με αφορμή περιστατικό σε έλεγχο, όπου ένας αστυνομικός φέρεται να προσέβαλε και να έσκισε σελίδες από το Κοράνι. Όταν πρωτο-άκουσα το περιστατικό νόμιζα πως έγινε σε κάποια χώρα της κεντρικής Ευρώπης και όχι στην Ελλάδα.

Άμα όντως αληθεύει η καταγγελία, τότε τα πράματα είναι ακόμα χειρότερα, αφού πέραν της ξενοφοβίας και του αδρανούς ρατσισμού, φαίνεται πως υπάρχει και ένα διευρυμένο μαίνος απένατι σε συγκεκριμένη μερίδα μεταναστών. Ακόμα χειρότερα, το ζήτημα της λαθρομετανάστευσης, οξύνεται σε μια πολύ αιχμηρή του διάσταση, αυτήν της θρησκείας με ότι αυτό συνεπάγεται. Ανασύρθηκε και το περίφημο θέμα του τζαμιού και του κοιμητηρίου (γιατί έπρεπε να περιμένουμε για επεισόδια για να το θυμηθούμε;) το οποίο αν και δρομολογημένο δεν φαίνεται να λύνεται συντόμως, ενώ από την άλλη η μουσουλμανική κοινότητα περιμένει την ελληνική αστυνομία να ζητήσει συγνώμη όταν δεν το έχει κάνει για δολοφονίες πολιτών. Βέβαια, ο ίδιος ο εκπρόσωπος της πακιστανικής κοινότητας δήλωσε πως είναι πιο σημαντικό ένα τέτοιο συμβάν παρά άμα ένα μέλος της κοινότητάς του δολοφονείται, και αυτή είναι μια ανησυχία που ολόκληρη και η κοινωνία και το κράτος πρέπει να αναγνωρίσει και να σεβαστεί, αλλά όχι και απαραίτητα να την ενστερνιστεί.

Ασχέτως όμως αυτού, το μόνο σίγουρο είναι πως δεν δύναται η ελληνική κοινωνία και το ελληνικό κράτος να δίνει κι άλλα ερείσματα ώστε να δημιουργούνται γκέτο. Άλλο η κοινότητα, κι άλλο το γκέτο, κι όσο επιμένουμε στη σαθρή λογική της απομόνωσης, όσο διασπάμε την όποια υποτυπώδη κοινωνική συνοχή με δημιουργία αντίπαλων στρατοπέδων (βλέπε εμπρησμό ‘παράνομου’ τεμένους στις 23/5) και με το ‘αυτοί’ κι το ‘εμείς’, τόσο η κοινωνία θα φαντάζει σαν ένα διασκορπισμένο παζλ που τα κομμάτια του αντιπαλεύονται το ένα το άλλο. Από την άλλη όμως, άμα είσαι από εκείνους που απολαμβάνουν τα ευεγερτικά αγαθά του ‘διαιρεί και βασίλευε’, τότε μάλλον το σχέδιο λειτουργεί στην εντέλεια.

Επιπλέον από 27/5

Φαίνεται πως έχω υποτιμήσει το δίδυμο Παυλόπουλου και Μαρκογιαννάκη. Το ΥΠΕΣ σχεδιάζει συνδυαστικές επιχειρήσεις σκούπα στο κέντρο της Αθήνας (σε μεγαλύτερη κλίμακα από αυτές που πραγματοποιεί σε εβδομαδιαία βάση), τα προγράμματα μεθαδόνης μεταγκαθίσταται στα νοσοκομεία Γεννηματάς και Σωτηρία, ενώ παράλληλα μετατρέπει την πρώην βάση του ΝΑΤΟ στον Ασπρόπυργο σε κέντρο προσωρινής διαμονής λαθρο-μεταναστών ωσότου αυτοί προωθηθούν με αεροπλάνα στις πατρίδες τους. Κάποιοι θα το πουν ως μια λογική και ανθρωπιστική αντιμετώπιση του ζητήματος αφού ακόμη και μονάχα για λόγους υγιεινής οι καταλήψεις λαθρομεταναστών πρέπει να διακοπούν. Εγώ πάντως θα το πω στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Ανεξάρτητα όμως, είναι σαφές πως το ΥΠΕΣ επιθυμεί η ελληνική αστυνομία να ανακτήσει το επιχειρησιακό της φόβητρο (προβλέπονται και σπασίματα διαφόρων αντιεξουσιαστικών και αναρχικών καταλήψεων) και να επιβάλει την τάξη και την νομιμότητα όπως αυτό είναι δυνατόν. Δηλαδή προσαγωγές, ξυλοδαρμούς και συλλήψεις τοξικομανών και λαθρομεταναστών, κακομοίρηδων και ρυπαρών. Από την άλλη όμως, οι διαρροές μιλάνε για εκτέλεση του σχεδίου μετά τις ευρωεκλογές προδίδοντας μια ανασφάλεια για το επιτυχές και το επικοινωνιακό αντίκτυπο του εγχειρήματος, ενώ ταυτόχρονα φυσικά ουδείς επιθυμεί τα ΜΜΕ να ασχοληθούν με βασικά κοινωνικά θέματα την στιγμή που υπάρχει το διαφημιστικό πάρτυ των εκλογών. Ίσως φυσικά να περιμένουν πρώτα φασιστικά στοιχεία να κάνουν κάποιες πρώιμες ενέργειες (οι οποίες πραγματοποιούνται σε τακτικό βαθμό) ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος κατάλληλα, ποιός ξέρει;

Κάτι άλλο που υποτίμησα ήταν όταν πριν μερικές ημέρες ο Μαρκογιαννάκης συνδίασε de facto την απουσία εγγράφων νόμιμης παραμονής στη χώρα με την εγκληματικότητα. Αν και φυσικά υπάρχουν σχετικοί δεσμοί, η τυφλή αυτή εξίσωση ανοίγει το δρόμο για πολιτικές αντίστοιχες του Σαρκοζί στη Γαλλία με την σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας. Στη καρδιά του ζητήματος, βλέπετε είναι η κοινωνική συμμετοχή στη λαθρομετανάστευση μέσω της οικονομικής δραστηριοποίησης και της πληθωροποίησης της (φθηνής) εργατικής τάξης από αλλοδαπούς, και ο εν συνεχεία δημογραφικός κορεσμός της χώρας λόγω των οικονομικών συγκυριών αλλά και της αδύναμης γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας. Ακόμα και άνθρωποι οι οποίοι τοποθετούν τον ανθρωποκεντρικό φιλελευθερισμό ως τον κυρίαρχο ιδεολογικό τους άξονα, καλούνται να αντιληφθούν τον εμπαιγμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία χρησιμοποιεί την Ελλάδα σαν σφουγγάρι απορρόφησης του εξ' ανατολάς μεταναστευτικού κινήματος. Εν ολίγοις, κάποτε το μεταναστευτικό κίνημα συνέφερε. Τώρα όμως, αντικειμενικά, οι πόροι, τόσο κρατικοί όσο και κοινωνικοί φαίνεται πως έχουν εξαντληθεί, με τις αποδείξεις να είναι έμπρακτες και βαμμένες ακόμη και με αίμα. Παράλληλα φυσικά ισχύει πάντα το απο το παρελθόν εδραιωθέν εκκρεμές μεταξύ νομιμότητας και ανεκτής παραβατικότητας στο οποίο διοχετεύονταν και διοχετεύονται ακόμη οι λαθρομετανάστες.

Αυτό δε σημαίνει πως η απέλαση λαθρομεταναστών με αεροπλάνα και πλοία ή η δημιουργία μιας αντι-μεταναστευτικής κουλτούρας αποτελεί λύση. Του εναντίον, οποιαδήποτε πρόταση είναι μονοδιάστατη ή προϊόν αργών αντανακλαστικών είναι καταδικασμένη στην αποτυχία και στην διαιώνιση των προβλημάτων. Δυστυχώς όμως, φαίνεται πως χάρη στην άγνοια, την προς όλες τις κατευθύνσεις εγκληματική και ευκαιριακή κρατική μεταναστευτική πολιτική, την επικοινωνιακή τρομοκρατία και την εξασθένηση των κοινωνικών υπηρεσιών, η Αθήνα αρχίζει και μοιράζεται σε γειτονιές, βάφεται με χρώματα, διχάζεται, αγωνιά και βυθίζεται στη μιζέρια.

Το νερό έχει μπει στο αυλάκι, και δυστυχώς θα υπάρξει κι άλλη βία, κι άλλη καταστολή, κι άλλη εξαθλίωση αφού αγνοώντας πολιτισμικές, κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις, ο νόμος της τρομοκρατίας είναι ο μόνος που γνωρίζει το ΥΠΕΣ να εφαρμόζει, και το χειρότερο, η κοινωνία έχει μάθει να τον ζητά.

Πέρα όμως από την καναπεδίστικη κριτική και μοιρολατρία, ποιές όμως είναι οι προτάσεις που έχω εγώ θα μου πει κανείς. Κάνοντας λοιπόν χρήση μονάχα της αφέλειάς μου θα πω τα εξής:

• Καμπάνια ενημέρωσης του κόσμου για τα διεθνή δεδομένα της λαθρομετανάστευσης.
  
• Καταγραφή των λαθρομεταναστών και έκδοση άνευ όρων (με την εξαίρεση διεθνών ενταλμάτων σύλληψης) προσωρινής άδειας παραμονής η οποία με το πέρας μιας τετραετίας θα μετατρέπεται σε αμετάκλητη και θα δίνονται πλήρη πολιτικά δικαιώματα (τα οποία συνεπάγουν ελευθερίες, δικαιώματα και ευθύνες).
• Αυτόματη παροχή ιθαγένειας σε όσα παιδιά γεννιούνται στην Ελλάδα ανεξαρτήτου του καθεστώτος νομιμότητας των γονέων τους.
  
• Κατά τη διάρκεια της τετραετίας, σοβαρές ποινικές πράξεις κι άλλες κατηγορίες αδικημάτων, επισύρουν τη διαδικασία επαναπατρισμού.
• Αναγνώριση των εκπροσώπων των διαφόρων εθνικών κοινοτήτων και δημιουργία ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας, ιδιαίτερα για τις άμεσες ανάγκες σε ιματισμό, σίτιση και στέγαση.
• Επίτρεψη έκδοσης ΑΦΜ χωρίς σταθερή κατοικία.
• Εξίσωση των λαθρομεταναστών με τους ημεδαπούς απέναντι σε όλες κρατικές κοινωνικές παροχές (ΟΑΕΔ, ΙΚΑ, ΕΣΥ, Παιδεία, κλπ.).
• Εκ βάθρων ανασχεδιασμός των στρατηγικών στόχων της Αστυνομίας με επικέντρωση τόσο στα εγλήματα βίας, όσο και στους κύριους εκμεταλλευτές των τοξικομανών και των εκδιδόμενων γυναικών.
• Αύξηση των πόρων (τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε κονδύλια) άμεσα σχετιζόμενων κοινωνικών υπηρεσιών.
• Διεθνή διαβούλευση για την εδραίωση μιας παγιωμένης μεταναστευτικής πολιτικής η οποία με κεντρική αφετηρία των ανθρωπισμό και τα ατομικά δικαιώματα θα λαμβάνει υπόψιν και τις υπόλοιπες υπαρκτές διαστάσεις του ζητήματος.
• Δημιουργία σε δήμους και νομαρχίες (όπου είναι απαραίτητο) υπηρεσιών υποδοχής (σε αντίθεση με τα μαντριά που δρομολογούνται) όπου θα παρέχονται οι πρώτες υπηρεσίες ανάγκης (ιατρικές εξετάσεις, καταγραφή λαθρομεταναστών, έκδοση ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, και προσωρινής άδειας παραμονής), και θα δραστηριοποιούνται σχολές εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας και της βασικής νομοθεσίας της χώρας, ενώ παράλληλα θα παρέχονται κι άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες.
• Δημιουργία ομάδας εργασίας του ΥΠΕΞ που θα βρίσκεται σε διαρκή διάλογο και συννενόηση με τις κύριες χώρες πηγές (Μπαγκλαντές, Πακιστάν, κλπ.) και διαύλους (Τουρκία κυρίως) της λαθρομετανάστευσης.
• Επιχορήγηση ενοικίου μέχρι ένα ποσοστό (υπολογιζόμενο σαν συνάρτηση της επιφανείας και των αντικειμενικών αξιών), μέτρο το οποίο μπορεί και θα έπρεπε να ισχύσει και για ημεδαπούς άεργους, χαμηλόμισθους και άστεγους.
• Πλήρης διαχωρισμός κράτους-εκκλησίας, κατάργηση των συνταγματικών και νομικών πλαισίων που πριμοδοτούν την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, κατάργηση του μαθήματος των θρησκευτικών (ή ακόμη καλύτερα διεύρυνσή του σε όλο το φάσμα των κύριων παγκόσμιων θρησκευμάτων σε κάθε σχολικό έτος) αλλαγή των νόμων περί προσυλητισμού και ιερών ναών. Αυτή η σχετική με τα θρησκεύματα πρόταση δεν θα έπρεπε να ερμηνευτεί ως μια προσέγγιση αντιμετώπισης του μεταναστευτικού ζητήματος, αλλά ως μια μεταρύθμιση η οποία θα έπρεπε να είχε εφαρμοστεί εδώ και δεκαετίες προς το συμφέρον του συνόλου της κοινωνίας.
• Αστικά προγράμματα αναβάθμισης συγκεκριμένων γειτονιών, είτε με οικονομικά κίνητρα, είτε με απαλλοτροιώσεις και αναπλάσεις.

Φυσιολογικά όλα τα παραπάνω χρήζουν κονδυλίων, τα οποία δεν φυτρώνουν δια μαγείας (τα αντίστοιχα κονδύλια από την Ε.Ε. είναι αστεία μπροστά στις διαστάσεις του θέματος), ενώ φυσικά μπορούν να προταθούν πολλά άλλα ζητήμα τα οποία έχουν προτεραιότητα και μάλιστα είναι συγγενικά με αυτό της μετανάστευσης (Παιδεία, δημόσια υγεία, ασφαλιστικό). Για παράδειγμα οποιαδήποτε κοινωνική ένταξη των λαθρομεταναστών είναι ουτοπική και αδύνατη, άμα η ανεργία διατηρηθεί στα ίδια υψηλά επίπεδα, ή δεν υπάρξει ραγδαία καταστολή της εισφοροδιαφυγής. Πως γίνεται να αφιερώσουμε το περιβόητο 5% για την παιδεία, να εξορθολογήσουμε την δημόσια υγεία, και να πολεμήσουμε την αδύναμη οικονομική κατάσταση της μεσαίας και αστικής τάξης; Ακόμη και μια ανέλπιδη τυφλή οικονομική ανάπτυξη (ποιά άραγε;) η οποία θα αγκαλιάσει τους λαθρομετανάστες, είναι μια προοπτική ψευδής αφού θα δημιουργήσει νέες ανισότητες και θα διευρύνει ακόμη περισσότερο το χάσμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων. Με άλλα λόγια, χρειάζονται πολιτικές σε διάφορα ζητήματα οι οποίες όχι μόνο θα συνεργάζονται και θα συνδιάζονται αρμονικά μεταξύ τους, αλλά θα αντιπροσωπεύουν και έναν συνεπή ιδεολογικό πυρήνα.

Εφόσων λοιπόν τα δύο κόμματα εξουσίας ανήκουν στο φάσμα μεταξύ λαϊκής δεξιάς και φιλελεύθερου εκσυγχρονισμού, αναρωτιέται κανείς ποιές είναι οι πιθανότητες εφαρμογής μέτρων τέτοιου είδους. Ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των εθνικών εκλογών (όποτε αυτές κι αν γίνουν), η Ελλάδα σαν χώρα, κοινωνία και πολιτικό σώμα αδυνατεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα της λαθρομετανάστευσης με ανθρωπιά, ειλικρίνεια και θάρρος. Έτσι, με απόλυτη λογική και φυσική αποδοχή, οι πολιτικές Παυλόπουλου-Μαρκογιαννάκη θα συνεχιστούν και στο μέλλον όσο οι κοινωνικές δυνάμεις θα αφεθούν να 'αυτορυθμιστούν' κατά το προσφιλές των δήθεν 'φιλελεύθερων' πολιτικών.