Ένα βήμα πλησιέστερα προς τη χρεοκοπία

Η νέα φοροεπιδρομή των δοσίλογων υπαλληλίσκων της ΕΚΤ και της τρόικας υπό τη μορφή του ειδικού τέλους στα ακίνητα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ -ας τον πούμε βενιζελοφόρο- επιδέχεται πολλών αναγνώσεων, όχι κολακευτικών για τα στελέχη της κυβέρνησης είναι η αλήθεια.

Η πρώτη και ευκολότερη ανάγνωση είναι καθαρά τεχνοκρατική. Η σταθερή αδυναμία του κράτους να εισπράξει έστω και ένα σεντ δεν επιβεβαιώνεται μονάχα από τον πρόσφατο κατάλογο νεκρών και χρεοκοπημένων που χρωστάνε στο κράτος πάνω από 100.000 ευρώ, ούτε και από το μελλοντικό κύμα συνταξιοδότησης σχεδόν δύο χιλιάδων εφοριακών και τελωνειακών επειδή η ηγεσία του ΥΠ.ΟΙΚ. αθέτησε άλλη μια υπόσχεση (περί της προσωπικής διαφοράς) αλλά από τον τελευταίο ληστρικό και εκβιαστικό τρόπο με τον οποίο προσπαθεί να τονώσει τα έσοδα της. Η τεχνική που επιλέχθηκε -μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ- όχι μόνο είναι σε πλήρη αντίθεση με τα λεγόμενα του Μπένι περί 'κοινωνικού αγαθού' προ δύο μηνών (1), αλλά θα δημιουργήσει και τρομερή αναστάτωση μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών με τους απαραίτητους συμψηφισμούς μισθωμάτων. Επιπλέον, οι ατσίδες του υπουργείου άλλαζαν συνεχώς τους υπολογισμούς τους στα τεφτέρια τους καταλήγοντας τελικά σε μια κλίμακα η οποία πιστεύουν πως θα είναι ικανή να συμπληρώσει το τελικό συνολικό ποσό το οποίο επιθυμούν να εισπράξουν αγνοώντας όμως την ραγδαία άνοδο στον αριθμό των ήδη απλήρωτων λογαριασμών και των διακοπών ηλεκτροδότησης. Αναπόφευκτα λοιπόν το επιθυμητό ποσό δεν πρόκειται να εισπραχθεί στην ακεραιότητά του, ενώ οι διακοπές ρεύματος και οι ανεξόφλητοι λογαριασμοί θα χτυπήσουν 'κόκκινο' οδηγώντας τα έσοδα της ΔΕΗ σε δραματική μείωση.

Αυτά είναι λεπτομέρειες και ασημαντότητες όμως. Το χειρότερο είναι πως θα προκαλέσει και πραγματικές ανθρώπινες απώλειες, θανάτους εν μέσω χειμώνα όσο μακάβριο και τραβηγμένο κι αν ακούγεται. Με το πετρέλαιο θέρμανσης να παραμένει ακριβό και το επίδομα θέρμανσης να ταυτίζεται με τους γραφειοκρατικούς εφιάλτες του κράτους, δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι βασίζονται σε μια ηλεκτροσόμπα, πολυτέλεια η οποία θα περικοπεί προς τέρψιν της ευρωπαϊκής οικονομικής αυθεντίας. Το κράτος, οι λειτουργοί του και οι εκπρόσωποί του, λόγω της πλήρης ανικανότητάς τους οδηγούνται στην έσχατη λύση για την άμεση είσπραξη, το λεγόμενο 'ντου' που είπε και ο Μπένι, αγνοώντας όμως, πως στα 'ντου' υπάρχουν και θύματα.

Η δεύτερη ανάγνωση, πιο πολύπλοκη, έχει να κάνει με τις απανταχού αντιδράσεις και τις μορφές τους. Λίγο, πολύ τα διάφορα επιμελητήρια την περιμένανε την επίθεση στην ακίνητη περιουσία ενώ και η ΠΟ.ΜΙ.ΔΑ. έπρεπε να πει τα απαραίτητα κι αυτά που αρμόζουν στο χαρακτήρα της. Η Νέα Δημοκρατία με τη σειρά της επέλεξε να κάνει αντιπολίτευση παλαιάς κοπής, ανούσια, κούφια, του κώλου κοινώς, αναμενόμενο και πιστό ενός κόμματος που περιμένει στην ουρά της εξουσίας. Συνένοχη και δημιουργός τόσο του χρέους όσο και της απόκρυψής του, δεν δύναται να προσθέσει και πολλά στο δημόσιο διάλογο. Όμως ο ΣΥΡΙΖΑ και η Δημοκρατική Αριστερά; Στις ανακοινώσεις τους κάνανε φυσικά λόγο για την εξαίρεση των θρησκευτικών οργανισμών και για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άνεργοι, πολύτεκνοι κλπ.), ακόμη και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και οι δύο ζήτησαν την πλήρη απόσυρση του μέτρου. Γιατί δεν επιδιώκουν όμως τροποποίηση του μέτρου, για παράδειγμα γιατί δεν πρότειναν την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας (ή αυτής μέχρι ενός ορίου), τους άνεργους και την άρση της εξαίρεσης των θρησκευτικών οργανισμών; Γιατί δεν πρότειναν η είσπραξη να γίνει από τις ΔΟΥ από όπου δεν θα 'ξέφευγαν' και όσα δεν ηλεκτροδοτούνται, και γιατί δεν ζήτησαν την αναπροσαρμογή της γραμμικής κλίμακας ώστε να επιβαρυνθούν λιγότερο τα χαμηλότερα στρώματα; Γιατί η 'αριστερά' προστατεύει μεγαλο-ιδιοκτήτες με πρόσχημα τις ευπαθείς ομάδες για τις οποίες υποτίθεται καίγεται και κόπτεται; Γιατί να μην επιβληθεί φόρος κεφαλαίου σε εισοδηματίες με εκατοντάδες και χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα, σε κεφαλαιούχους που εκμεταλλεύονται την εν λόγω ακίνητη περιουσία; Αναπάντητα ερωτήματα απο τους ηθικά άμεμπτους εκπροσώπους της αριστεράς και της κοινωνικής ρητορίας που αρνούνται κάθε ευθύνη και σύνθεση προτάσσοντας μια άρνηση πλημμελώς στοιχειοθετημένη. Τέλος το ΚΚΕ, βλέπει προλετάριους ακόμη και στο ... Κεφαλάρι και καλεί σε μαζική άρνηση πληρωμών. Ίσως τρέμουν με το ποσό που θα κληθεί να καλέσει το Κόμμα, ίσως να ελπίζουν σε θεσμικές ανατροπές από τη βάση, ποιος ξέρει.

Η τρίτη ανάγνωση έχει να κάνει με την αναλογικότητα και το δίκαιον του μέτρου, τομέας φυσικά στον οποίο το ΥΠ.ΟΙΚ. εγκληματεί, πόσο μάλλον σε ένα σχετικά απλό πρόβλημα κατανομής βαρών. Άνεργοι, χαμηλόμισθοι, συνταξιούχοι, άνθρωποι χωρίς εισόδημα, καλούνται να πληρώσουν ουσιαστικά κάτι παραπάνω από ένα νοίκι ή μια μηνιαία δόση δανείου για το σπίτι τους σε συνθήκες υψηλής ακρίβειας και αβεβαιότητας και μείωσης παροχών και επιδομάτων, σε εποχές που το πραγματικό τους εισόδημα μειώνεται κατά δεκάδες ποσοστιαίες μονάδες εντός λίγων μηνών. Το ΥΠ.ΟΙΚ. υποστηρίζει πως υπάρχει αναλογικότητα με την ανά τετραγωνικό μέτρο χρέωση και την κλιμάκωση με βάση την τιμή ζώνης του ακινήτου αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για άλλοθι μπροστά στην κατακρεούργηση των μικρών νοικοκυριών, 'τιμωρεί' τις νεότερες κατοικίες (των οποίων τα δάνεια ακόμα εξοφλούνται) με υψηλότερους συντελεστές ενώ ταυτόχρονα σε καμία περίπτωση (είτε στους χαμηλούς είτε στους υψηλούς συντελεστές) δεν εξασφαλίζεται η εισοδηματική αναλογικότητα αφού δεν υπάρχει κανένα αντίστοιχο κριτήριο (2). Άλλωστε όμως εκεί ακριβώς είναι και η διαχρονική αδυναμία του κράτους, να προσδιορίσει το πραγματικό εισόδημα των φορολογούμενων και να το φορολογήσει στην πηγή, και για αυτό επιλέγει τέτοιου είδους οριζόντια μέτρα των οποίων η εφαρμογή αναπόφευκτα επιβαρύνει σε χειρότερο βαθμό τα χαμηλότερα στρώματα παρά τα ανώτερα, αυτά δηλαδή που εν τέλει τυγχάνουν φορολογικής ανοσίας.

Η τέταρτη ανάγνωση έχει να κάνει με την αποτελεσματικότητα του μέτρου. Μετά την αποτυχία της αύξησης του Φ.Π.Α. στο 23% και του αστείου μέτρου των αποδείξεων, επιβάλλεται μια ακόμη 'τυφλή' φορολόγηση, ένα ακόμη δείγμα της εισπρακτικής απελπισίας και της ανικανότητας των μεγάλων σωτήρων της χώρας. Βραχυπρόθεσμα βέβαια τα ταμεία του κράτους θα ζεσταθούν από τις εισπράξεις, όμως μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αυτά είναι κεφάλαια που αφαιρούνται από την αγορά, την αποταμίευση, την κατανάλωση και τις επενδύσεις τόσο των καταναλωτών όσο και των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Όπως αναφέρθηκε, θα δημιουργηθεί ένα κύμα διακοπών ηλεκτροδοτήσεων με πολλαπλές απώλειες εσόδων, ενώ πολλές μικρές επιχειρήσεις θα έχουν έναν ακόμη λόγο να βάλουν λουκέτο οδηγώντας στην ανεργία πλήθος κόσμου καθώς. Με άλλα λόγια είναι ένα ακόμη μέτρο το οποίο θα σπρώξει κι άλλο την πραγματική οικονομία στην ύφεση, τον επιχειρηματικό κόσμο στην συσσώρευση και την κοινωνία στην ανέχεια και την παρακμή.

Τρόικα, ΕΚΤ, Ε.Ε. και κυβέρνηση αρνούνται πεισματικά να επαναπροσδιορίσουν έναν νέο φορολογικό και παραγωγικό χάρτη και εξυπηρετούν με τυφλή εμπιστοσύνη τις αποτυχημένες επιταγές της νεοφιλελεύθερης σκέψης με αποκλειστικό σκοπό τη διαμόρφωση ενός απελευθερωμένου επενδυτικού τοπίου. Ο εφιαλτικός εκβιασμός της χρεοκοπίας έχει ανοίξει νέους ορίζοντες για την ιδιωτικοποίηση των πολιτών και για την συσσώρευση του κεφαλαίου του οποίου η κερδοφορία χωρίς περιστροφές πια θα αγοράζει και θα πουλάει τη ζωή μας σχεδόν σε όλες τις εκφάνσεις της. Έννοιες όπως δημόσια υγεία, δημόσια παιδεία, κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας, ασφάλιση βαδίζουν ραγδαία μα σταθερά προς το χρονοντούλαπο της ιστορίας, μύθοι και θρύλοι μιας πολιτικής ιστορίας που ποτέ δε στέριωσε σε πραγματικές αξίες.

Η τελευταία και σημαντικότερη ανάγνωση έχει να κάνει με την αναγκαιότητα του μέτρου, το οποίο όπως όλα τα προηγούμενα δεν σχετίζεται με τις ανάγκες της κοινωνίας και την αναδιανομή του πλούτου μα την εξυπηρέτηση δανειστών, εκβιαστών και κερδοσκόπων. Τη στιγμή που υποτίθεται πως κυνηγάμε πρωτογενές πλεόνασμα το 2012 για να τιμήσουμε τις εγγυοδοτήσεις και τη συνδρομή των εταίρων μας, μεγαλύτερες οικονομίες από αυτές της Ελλάδας -Ισπανία, Ιταλία, Ιρλανδία και σε λίγο Γαλλία- έχουν αρχίσει να ξεγυμνώνονται μπροστά στα φιλήδονα μάτια του διεθνούς κεφαλαίου οδηγώντας το Ευρώ σε μια συνεχή κατρακύλα. Οι φωνές του εξωτερικού που αρνούνται την συνδρομή (Σλοβακία) και προτάσσουν την ελεγχόμενη χρεοκοπία και ακόμη την έξοδο από το Ευρώ (Γερμανία) δεν προέρχονται από μια αφηρημένη αρχή αναδιάρθωσης μιας αποτυχημένης οικονομίας και μιας αποτυχημένης νομισματικής ένωσης ούτε από την όποια ιδιαιτερότητα του ελληνικού προβλήματος, αλλά από καθαρές λογιστικές ανάγκες των μελών κρατών να διατηρήσουν τις αποθεματικές τους άμυνες υψηλά απέναντι στις μελλοντικές κρίσεις.

Ακόμη κι αν ή χώρα έχει την ικανότητα να σώσει τη δημοσιονομική ξεφτίλα του κράτους -πολύ αμφίβολο όσοι φόροι κι αν επιβληθούν- από καιρό έχει γίνει αντιληπτό πως δεν αξίζει τον κόπο και το πραγματικό κόστος. Ήδη μπροστά μας παρατηρούνται οι συνέπειες των κοντόφθαλμων πολιτικών επιλογών, με την ακυβερνησία να μεταλλάσσεται σε πλήρη αποδόμηση του κράτους και των υπηρεσιών του, και με την κοινωνία να είναι χωρισμένη και ταμπουρωμένη σε κλαδικά χαρακώματα ενισχύοντας τις ιδεοληψίες που την οδήγησαν εδώ. Όσο για τους πιο πατριώτες που κόπτονται για την εθνική υπερηφάνεια επί πτωμάτων, ποιος ο λόγος της διαιώνισης αυτού του βασανιστηρίου, αφού σε λίγες μέρες θα εδραιωθούν παρατηρητήρια της εφαρμογής όλων των απαραίτητων για το ξεπούλημα της χώρας μέτρων; Ουδείς. (3)

Οι αιρετικές απόψεις υπέρ της χρεοκοπίας -σε εθνικό επίπεδο- και της έκδοσης ευρωπαϊκών ομολόγων -σε ευρωπαϊκό επίπεδο- αν και υπάρχουν παραπάνω από ένα χρόνο κρίνονται ως ανώριμες, καταστροφικές, αντεθνικές και προβοκατόρικες, καθυστερώντας όσο είναι δυνατόν την αναπόφευκτη υλοποίηση τους. Το πρόβλημα όμως έγκειται στον φθοροποιό χρόνο που περνά χωρίς αυτές να πραγματοποιούνται επιβαρύνοντας οικονομικά, κοινωνικά, ακόμη και ψυχολογικά, οι τελευταίοι τροχοί της αμάξης, οι τελευταίοι που ευθύνονται (χωρίς να αποκλείεται το ποσοστό τους) για τη δημοσιονομική χρεοκοπία της χώρας και την άλωση της ευρωζώνης από το διεθνές κεφάλαιο. Στις τελευταίες ίσως σελίδες αυτής της ιστορίας, δεν θα γραφτεί στις πόσες μονάδες στοιχηματιζόταν το credit event της Ελλάδας, αλλά στους πόσους νεκρούς η θνησιμότητα των πολιτών της. Μα τέτοιοι αριθμοί δε χωράνε φαίνεται στα κιτάπια των μεταρρυθμιστών.

1. Δεν τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας αφού ήδη από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ εξοφλούνται το ΤΑΠ, οι δημοτικοί φόροι και το τέλος υπερ της ΕΡΤ το οποίο δίκαια διερωτάται κανείς άμα θα μειωθεί μετά τη συρρίκνωσή της.
2. Για να ακριβολογούμε όμως, οι εφαρμοσθείσες κλιμακώσεις είναι σαφέσταρα πιο δίκαιες από το ανισόπεδο ΕΤΑΚ που εξίσωνε όλες τις γαίες ανεξαρτήτου περιοχής και χρήσης, όπως αντίστροφα είναι πιο άδικες από εκείνες των αντικειμενικών αξιών με τις όποιες ανωμαλίες τους.
3. Η περίφημη Task Force υπό την ηγεσία του κ. Reichenbach δεν θα έπρεπε να θίγει τον εγωισμό μας τόσο πολύ. Τόσο χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις προσπαθούσαν να συγκεράσουν τις εντολές της Ε.Ε. με τις κομματικές τους ανάγκες. Καιρός είναι να εξαλείψουμε τον ενδιάμεσο.