Παγκόσμια Μαθήματα

Αυτή τη στιγμή η Αυστραλία προσπαθεί να λογαριάσει και να συνειδητοποιήσει το μέγεθος της καταστροφής από τις πρόσφατες πυρκαγιές οι οποίες αποτέφρωσαν σχεδόν 4,5 εκατομμύρια στρέμματα δασικής έκτασης και ευθύνονται για το θάνατο τουλάχιστον 181 ανθρώπων. Από μόνη της φυσικά η περιβαλλοντική καταστροφή είναι δυσνόητη και η σημασία της θα φανεί στα επόμενα χρόνια, αλλά όπως πάντα, ο βίαιος θάνατος τόσων ανθρώπων αφυπνίζει απότομα την λαϊκή οργή, με τους Αυστραλούς να ζητάνε ταχύρυθμα τις συλλήψεις των εμπρηστών (εκ των οποίων κάποιες ήδη έχουν πραγματοποιηθεί). Την ίδια στιγμή, έχει ήδη εγερθεί η πάντα απαραίτητη συζήτηση για την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών συντονισμού και καταπολέμησης των πυρκαγιών, ενώ από την άλλη έχει ήδη ξεκινήσει ένας τηλεμαραθώνιος για την ενίσχυση των πληγέντων. Σας θυμίζουν τίποτα από όλα αυτά;

Οι ομοιότητες φυσικά με τις δολοφονικές πυρκαγιές του 2007 στην Ελλάδα είναι πολλές και σχεδόν τραγικές, αλλά ευτυχώς για τους Αυστραλούς δεν έχουν υπάρξει ακόμα πολιτικοί που να εμφανίζονται με αεροπορικά jacket ή να ρίχνουν σφαλιάρες στον άνεμο. Όμως αναπόφευκτα, όταν επιτέλους οι φωτιές κοπάσουν και το πρώτο κύμα σοκ περάσει, ο κόσμος της Αυστραλίας θα πρέπει να ακολουθήσει μια δύσκολη και αναλυτική ενδοσκοπική διαδρομή την οποία εμείς αποφύγαμε συστηματικά, μια διαδρομή η οποία θα προϋποθέτει ειλικρίνεια, ευθύνη και εξοστρακισμό οποιασδήποτε μικροπολιτικής ή επικοινωνιακής σκοπιμότητας. Ή τουλάχιστον έτσι ελπίζω για το καλό τους.

Το ‘φαίνεσθε’ είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, αρκεί να θυμάσαι πάντα ποιος είσαι και να το χρησιμοποιείς με σύνεση. Το 2007 αρκετοί από εμάς ακολουθήσαμε την εύκολη λύση και πέραν των αποστολών τροφίμων και ρουχισμού, προσφέραμε χρηματικές δωρεές για τις πυρόπληκτες περιοχές προς το ειδικό ταμείο το οποίο είχε συσταθεί, ενώ την ίδια στιγμή η διάθεση πυροσβεστικού υλικού στο δημόσιο ήταν στη κορυφή της λίστας των προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης τραπεζών κι άλλων μεγάλων επιχειρήσεων. Εν τέλει το σχετικό ταμείο το οποίο είναι υπό τη διαχείριση του πρώην υπουργού κ. Μολυβιάτη, συγκέντρωσε 205 εκατομμύρια Ευρώ εκ των οποίων όμως μόλις τα 60 εκατομμύρια έχουν διατεθεί για τον σκοπό τους, δηλαδή την επισκευή ή την ανασκευή των σπιτιών. Τα υπόλοιπα απλά κάθονται, και είναι αμφίβολο άμα έστω αυγατίζονται. Ταυτόχρονα υπάρχουν και κονδύλια του δημοσίου, δηλαδή από τον κρατικό προϋπολογισμό, τα οποία εισρέουν στις πυρόπληκτες περιοχές, με κυριότερη αυτή της Ηλείας, για την αποκατάσταση των ζημιών και την σχετική ανακούφιση των κατοίκων. Κατά τραγική ειρωνεία, η δημοτική αρχή της Ζαχάρως επιμένει να διαθέτει τα 1,8 εκατομμύρια Ευρώ που έστειλε η Αυστραλιανή κυβέρνηση για την κατασκευή νέου δημαρχείου, παρόλο τις πολλές αντιδράσεις και ενστάσεις που έχουν προκύψει ακόμη και από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό ο οποίος διαχειριζόταν το ποσό.

Όσο αναφορά τις οργανωτικές δομές, ξέρουμε μονάχα πως το υπουργείο εσωτερικών απορρόφησε το υπουργείο τάξης, κι άρα και το Πυροσβεστικό Σώμα, ενώ στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας αλλάξανε ορισμένα πρόσωπα. Αν και λογικά θα πρέπει να υπάρχει κάποιος απολογισμός όλων των εγκληματικών αμελειών του 2007, και κάποιος επιχειρησιακός ανασχεδιασμός που θα αποτρέψει ανάλογες καταστροφές, φυσικά το κοινό δεν έχει γνώση αυτών. Φυσικά υπάρχει πληθώρα απόψεων – στην Ελλάδα πάντα υπάρχουν αρκετές απόψεις αρκεί να καλυφθούν οι 5 ώρες με τον φραπέ μέχρι να δημιουργηθεί μια νέα πιο συνταρακτική είδηση– για το τι έπρεπε να γίνει και το τι πρέπει να γίνει, αλλά το σίγουρο είναι πως δεν ξέρουμε. Πως το κοινό κινείται στο σκοτάδι και σκέφτεται εν αγνοία. Τόσο απλά.

Ευτυχώς το 2008 οι τοπικές κλιματολογικές συνθήκες απέτρεψαν να αναγκασθούμε να δοκιμάσουμε κατά πόσο όντως μάθαμε το μάθημά μας και κατά πόσο είμαστε έτοιμοι. Θα ήταν ευχής έργο ποτέ να μη χρειαστεί να δοκιμαστούμε κατά αυτό τον τρόπο, αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως όντως θα βρεθούμε σε μια ανάλογη περίπτωση -και το πιθανόν είναι πολύ σύντομα- και θα ήταν τουλάχιστον αφελές να πιστεύουμε πως θα την αντιμετωπίσουμε με πλήρη επιτυχία. Δυστυχώς όμως, ενάμιση χρόνο μετά τις φωτιές που μας σόκαραν και ξεγύμνωσαν, ακόμα δεν γνωρίζουμε με στοιχεία και αποδείξεις τι κάναμε λάθος και τι διορθωτικά μέτρα έχουμε λάβει για να προστατεύσουμε τον εναπομείναντα δασικό πλούτο (;) της χώρας. Μακάρι η έλλειψη ενημέρωσης και πληροφόρησης της κοινής γνώμης να μην αντικατοπτρίζεται σε έλλειψη προετοιμασίας των κρατικών και θεσμικών μηχανισμών, γιατί σε αυτή τη περίπτωση επιτρέπουμε ένα αποτρόπαιο έγκλημα να συνεχίζεται στο διηνεκές.