2007 - Day 5

Μου είναι λίγο δύσκολο να θυμηθω τα χθεσινά, μιας και σε λιγότερο από μια ώρα θα φύγω πάλι, αν και δεν ξέρω σε ποιό κινηματογράφο θα πάω φυσικά. Ντρέπομαι που το ομολογώ, αλλά πριν ξεκουράσω το ταλαιπωρημένο μου κορμί στις μπροστινές σειρές του Δαναού πήγα και έφαγα McDonald's, να κάνω το στομαχάκι μου να βγάλει το σκασμό. Ε, κι αυτό έκανε. Μετά έπινα μια σόδα για να έρθω στα ίσια μου.

Με αυτά τα διατροφικά ατοπήματα να με βαραίνουν και με ένα γαλλικό ανα χείρας, είδα το Meduzot, μια ισραηλό-γαλλική παραγωγή εφοδιασμένη με μια περίεργη αισιοδοξία και ένα ποιητικό όχημα. Σε αυτήν, τα συναισθήματα και οι ελλείψεις των διαφορετικών ανθρώπων συναντιώνται και αλληλοβοηθιούνται συνθέτοντας ένα τοπίο το οποίο τελικά είναι ανθρώπινο και όμορφο.
Το κεντρικό αλληγορικό σχήμα των ψυχών που επιπλέουν πάνω στη φουρτούνα της ζωής, σαν ένα καραβάκι ασφαλές μέσα σε ένα γυάλινο μπουκάλι, με το μικρό κορίτσι να συμβιώνει από κάτω και τον παγωτατζή να σε περιμένει στη παραλία, είναι ιδιαίτερα γοητευτικό και γύρω του πλάθονται απλές μα συνάμα συμπαθητικές ιστοριούλες ανθρώπων για το πριν και το μετά, και τις απογοητεύσεις των ανθρώπινων σχέσεων.
Το σκηνοθετικό δίδυμο των Geffen και Geret, ψύχραιμα και χωρίς βαρετούς λυρισμούς, παραδίδει μια ευχάριστη νότα, ένα μικρό σωσίβιο στις καθημερινές δυσκολίες και στις τραυματισμένες οικογενειακές σχέσεις με την αγάπη να προσφέρεται όχι ως μια αναμενόμενη κοινωνική επιταγή αλλά σαν ένα αγαθό ανάγκης ασυμβίβαστα, αβίαστα, φυσιολογικά, σιωπηλά αλλά και δυνατά. Το υδάτινο στοιχείο, αυτή η πρωτόγονη ύλη, παραμένει βασικό στοιχείο, σαν διάφανος μανδύας που περιβάλλει τους ήρωες και τη ζωή τους διακριτικά καθόλη τη διάρκεια της ταινίας, αλλά και πολύ πιο έντονα και αποκαλυπτικά και ίσως λυτρωτικά στο τέλος. Βέβαια η ποιητική διάθεση δεν στηρίζεται τόσο πολύ στα ομολογουμένως όμορφα εικαστικά μέσα, αλλά με οικονομία και σεβασμό στα εύθραυστα σύνολα των ιστοριών, στα βλέμματα, στη κίνηση των σωμάτων και τη σχετική τους θέση. Μοναδική εξαίρεση φυσικά η πανέμορφη όσο και αινιγματική φιγουρίτσα του κοριτσίου, που σαν ξεχασμένη ανάμνηση αναδύεται από τη θάλασσα και ανεπαίσθητα αφυπνίζει τη κεντρική ηρωίδα και βάζει σε κίνηση το κουβάρι των σχέσων και της επικοινωνίας όλων των πρωταγωνιστών.
Ένα συμπαθητικό και σεβάσμια συνθετημένο παζλ ανθρώπων, ανείπωτων συναισθημάτων και αληθειών, που σου δίνει το προνόμιο να ελπίζεις πως σε κάθε περίσταση μπορούμε να προχωρήσουμε παρατώντας τα παλιά ψυχολογικά δεκανίκια και χτίζοντας στις ανθρώπινες σχέσεις εξάρτησης, αλληλοσυμπλήρωσης και στήριξης. Μια πολύ καλή ταινία, με αυτοσυγκράτηση και αυτοσεβασμό, ολοκληρωμένη και σωστά δομημένη που έχει αρκετά να πει, και ευτυχώς τα λέει με έναν ξεχωριστό τρόπο.
Παραγκωνίζοντας τους τρελαμένους που είχαν κλείσει εισητήρια από τα Χριστούγεννα για το Atonement, έκατσα πάλι πρώτη σειρά στο Δαναός 2 για να δω το Memories in the Mist. Στην αρχή φοβήθηκα γιατί έκατσα ακριβώς δίπλα στον Dasgupta, αλλά ευτυχώς δεν έμεινε για την προβολή. Άκρως προσωπικό και αναποφεύκτα θλιβερό, το Memories in the Mist, λογικά δεν θα αποζητούσε απαραίτητα τη συμμετοχή ή την κατανόηση του κοινού αλλά παρόλα αυτά επιδιώκει την επικοινωνία σε αφοπλιστικό βαθμό. Μια κουβέντα του δημιουργού και του πατέρα του που δεν έγινε ποτέ, αλλά μεταφέρεται στο κινηματογραφικό φιλμ και αποκαλύπτεται δια μέσου μιας ολόκληρης πορείας, μιας πραγματικότητας σχισμένη σε κομμάτια, τόσο χρονικά, όσο και στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών. Μικρές λεπτομέρειες που αλλάζουν μια ζωή τόσο εύκολα, μια ωριμότητα παγιδευμένη στο παρελθόν, ένας διάλογος με ένα φάντασμα.
Ο Dasgupta, αντλώντας από τις δικές του στιγμές, πλάθει μια ολοκληρωμένη πικρή ιστορία, ή καλύτερα δύο, σε δύο διαφορετικούς χρόνους, για να μεταδώσει πραγματικές εμπειρίες και συναισθήματα αλληλένδετα μεταξύ τους. Διατηρώντας την ηρεμία του, δεν εστιάζει τόσο πολύ στην απώλεια, όσο στην απαραίτητη αναπλήρωση του κενού, στη συνέχεια, στο κλείσιμο και την επούλωση πληγών, παίρνοντας από το χέρι τη πραγματικότητα και οδηγώντας την διακριτικά και αθόρυβα σε μια ουσιαστική, αξιοπρεπής και απελευθερωμένη προοπτική. Δεν έχει τόσο σημασία που ο κεντρικός ήρωας θεωρείται αποτυχημένος και μειωμένος, όσο το γεγονός πως, όπως και ο πατέρας του, έχει να προσφέρει πραγματική αγάπη, ότι παρόλο τις όποιες αδυναμίες και παραξενιές του παραμένει ακέραιος και φιλεύσπαχνος. Σε αυτή την ταινία, ο Dasgupta περιορίζει τον εαυτό του στα λίγα και ουσιαστικά, μεταφέροντας τα πιστά σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες και ανάγκες. Οι όποιες συνθετικές και σκηνοθετικές προεκτάσεις, δημιουργώντας ένα συναισθηματικό σύνολο με στιγμιότυπα, μικρές αλληγορίες, διαλόγους και βλέμματα, απλά στήνουν ένα αναμνησιακό και μεταφυσικό σκηνικό περιβάλλον για να εκθέσει αυτά που τον χαράξαν και πάνω από όλα την αγάπη για τον πατέρα του. Αναζητώντας βαθιά και ώριμα μέσα του, ο δημιουργός με μια γαλήνια φυσικότητα φέρει στην επιφάνεια στοιχεία και ψυχικούς χρωματισμούς, όπως ο γεράκος με το φλάουτο που ανοίγει και κλείνει ένα κύκλο, ο περιοδεύων θίασος που κι αυτός έχει το δικό του κύκλο, η μανία της γυναίκας του ήρωα να γράφει ταξιδιωτικά βιβλία χωρίς να έχει πάει στα μέρη, το τραμ στην Καλκούτα, η καρέκλα στη παραλία.
Αναγκαστικά λοιπόν δε μπορείς να μην μείνεις συγκινημένος, ακόμα και πληγωμένος, και φυσικά καταθλίβεσαι. Είναι επιθυμητό αυτό; Από όσο μπορώ να καταλάβω, για τον Dasgupta είναι. Χειρίζοντας τη τέχνη του με φυσικότητα και ειλικρίνεια, μας προσφέρει απλόχερα και γενναιόδωρα τη προσωπική του μαρτυρία, υπηρετώντας την ανάγκη να τη μοιραστεί μαζί μας. Και το καταφέρνει.
Νιώθοντας ελαφρώς περίεργα, έφυγα αμέσως μετά το τέλος της ταινίας για να αποφύγω το καταραμένο Q&A. Μετά από λίγη ώρα, ξανακάθησα πίσω στη μεγάλη αίθουσα του Δαναού για να δω την τελευταία ταινία της βραδιάς, το XXY, ένα έργο αρκετά δύσκολο στη περιγραφή του. Εν ολίγοις ένα ερμαφρόδιτο παιδί, οι γονείς του που το προσατεύουν από την επικριτική και απαίδευτη κοινωνία, η ανάγκη για επιλογή φύλου, ένας εφηβικός και ασύμβατος έρωτας. Αν έμπαινα στις σεναριακές λεπτομέρειες, κάποιος θα πίστευε πως η ταινία είναι τραβηγμένη από τα αυτιά. Κι όμως, το μόνο διαφορετικό είναι το φύλο του παιδιού, το σώμα της/του. Όπως είναι φυσιολογικό βέβαια, αυτό οδηγεί τα πάντα, όλα αναγκαστικά περιστρέφονται γύρω από αυτό, όλα ορίζονται από αυτό. Μοιάζει σαν μια καταδίκη, αλλά στη πραγματικότητα, δεν είναι το σώμα αυτό καθ' αυτό, αλλά πως το βλέπουμε εμείς, όλοι οι υπόλοιποι. Η θέαση του εξωπραγματικού, του αποκρουστικού, έντεχνα προτείνεται αρκετές φορές στη ταινία, αλλά ευφυώς δεν το βλέπουμε. Άλλοτε προκαλεί φόβο και τρόμο, και άλλοτε είναι απόδειξη εμπιστοσύνης, φιλίας και αγάπης. Όπως πολλές φορές προτείνεται και το φυσικό περιβάλλον, τα όμορφα τοπία και παραλίες του χωριού, οι χελώνες σαν αντίθεση στη βιολογία του παιδιού. Μέσα από μια σειρά καταστάσεων και εξελίξεων, με ευαισθησία και τρυφερότητα τον/την Alex, και χωρίς να τη/τον λυπόμαστε, τον/την αγαπάμε και σεβόμαστε την επιθυμία της/του. Όμορφες στιγμές σε ένα παράδοξο σκηνικό, υπέροχη κατασκευή σχέσων και αποκάλυψη λάθος αντιλήψεων και προκαταλήψεων. Η Puenzo δεν πέφτει στη παγίδα να εκμεταλλευθεί την κατάσταση και να δημιουργήσει ένα υπερβολικό έργο, αλλά στο έπαρκον των δυνατοτήτων της, όσο περιορισμένες και αν είναι αυτές, παροσουσιάζει μια διαφορετική εφηβική ιστορία με κατανόηση και σεβασμό, χωρίς υποκριτικό οίκτο. Αυτό και η εκπληκτική ερμηνεία της Ines Efron συνθέτουν ένα εξαίσιο και ανατρεπτικό αποτέλεσμα, ξεφεύγοντας από το περιθώριο και την ειδικότητα του υποκείμενου.
Η βραδιά έκλεισε ξενέρωτα στο Επιτόκιο στη ηρωική Ν. Σμύρνη με τους γνωστούς αγνώστους....

Didn't like:
- Τους μαλάκες που αγοράζουν εισητήρια ή που κρατάνε προσκλήσεις και δεν εμφανίζονται ποτέ αφήνοντας άλλους απ' έξω. Ξανά.
- Την ομαδική ψυχοσύνθεση που καταλήγει στο θέαμα του γκετοποιημένου κοινού μόνο κι μόνο από μια περιγραφή 2 γραμμών. Μυστήρια πράματα.

Liked:
- Το γεγονός πως όλες οι ταινίες ήταν πολύ καλές.

Blackberry award for the night:

Δεν μπαίνω καν στη διαδικασία με ταινίες αυτού του επιπέδου.

Best movie of the night:

Χωρίς να υποτιμώ ή να παραγνωρίσω τις υπόλοιπες δύο, θα προτιμήσω το Meduzot μόνο και μόνο επειδή πλησιάζει περισσότερο στα δικά μου γούστα.

Best movie so far:

- There is no chance in the world that I will make up my mind right now.

Blackberry award so far:

Eagle vs. Shark should be embarrassed for showing its face in this festival.

Schedule pamphlet status at the time of writing:

Generous and promising.