Σαββάτο απόγευμα.
Τα παιδιά, ο Π και ο Δ, έχουν φύγει ώρα τώρα, από τις έξι περίπου. Ο φαντάρος της παρέας, ο Τ έφυγε πιο νωρίς, πριν φάμε. Είχα πάνω από ένα μήνα να τον δω, και ήλπιζα να κάνουμε γερή πλάκα, αλλά ήμουν χάλια. Ανώριμος και γεμάτος κενά άνθρωπος ων, με έχουν συντρίψει οι φωτιές. Εχθές κοιμήθηκα κατά τις εφτά το απόγευμα εξαντλημένος από το ξενύχτι. Διάβαζα και δούλευα. Οι νεκροί ήταν έξι ακόμα. Σήμερα το πρωί, άνοιξα την τηλεόραση και είδα τριάντα έξι οι νεκροί. Τώρα που τα γράφω αυτά είναι πενήντα δύο. Το πραγματικό νούμερο είναι σίγουρα μεγαλύτερο. Και μόλις νύχτωσε τώρα, που σημαίνει πως τα αεροπλάνα και τα ελικόπτερα έχουν κάνει την τελευταία τους πτήση και τα περιεργάζονται ήδη οι μηχανικοί για να είναι έτοιμα πάλι με το ξημέρωμα. Πιο μακάβριες οι εικόνες των αυτοκινήτων, καμένων και εγκατελειμένων των οποίων οι επιβάτες βρέθηκαν απανθρακωμένοι μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα. Η διαρρύθμισή τους, το πυροσβεστικό αναποδογυρισμένο εκτός δρόμου, το αγροτικό με ανάποδη κατεύθυνση και 2 επιβατικά, είναι εφιαλτική, προδίδει σύγχηση, πανικό, τρόμο και απελπισία. Στην προσπάθειά τους να γλυτώσουν, εγκλωβίστηκαν και πέθαναν. Πρώτα ασφυξία, λιποθυμία; Ρώτησα τον Π τι μπορεί να επακολούθησε μετά το τρακάρισμα. Τι κουβέντες μπορεί να ανταλλάχθηκαν. Από την εικόνα αναρωτιόμουνα γιατί έμειναν εκεί τα αμάξια. Μήπως το
πυροσβεστικό είχε ακινητοποιηθεί και μέχρι να το βγάλουν από τη μέση η φωτιά είχε πλησιάσει; Μήπως ο οδηγός του αγροτικού τους ειδοποίησε για ένα άλλο μέτωπο από εκεί που ερχόταν; Πως αντιδράς σε μια τέτοια στιγμή;
Η ώρα έχει προχωρήσει λίγο και πλέον έχει σκοτινειάσει πλήρως. Πλέον όλα εξαρτώνται από τους ανέμους με τις φωτιές να μαίνονται σε Πελοπόννησο, Εύβοια και Θήβα και αλλού. Ήταν περίπου το μεσημέρι όταν δημιουργήθηκαν νέες εστίες στη Πεντέλη και τον Υμηττό, ενώ την ίδια ώρα υπήρχαν παραπλανητικά τηλέφωνα που έστελναν πυροσβεστικά οχήματα σε άσχετα σημεία μεταξύ τους. Μόλις κοίταξα την τηλεόραση λίγο πάλι και ήδη ακούγονται αυτά που πολλοί από εμάς σκεφτόμασταν. Τρομοκρατία, αντιεξουσιαστές. Λογικοί συνειρμοί, άλλωστε οι συνειρμοί μονάχα λογικοί μπορεί να είναι. Τη στιγμή που οι ειδήσεις μας πληροφορούσαν πως όλα τα εναέρια μέσα ήταν απασχολημένα εκτός της Αττικής, τη στιγμή που η πυροσβεστική υπηρεσία προσπαθούσε τα μέγιστα, κάποιοι δειλοί (οικοπεδοφάγοι πιθανότατα) έβαλαν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και τρομοκράτησαν. Αποσβολωμένος κοιτούσα τις εικόνες από το Παπάγου και θυμόμουν το 2001 που σε μια pub στο Kilburn έβλεπα την καταστροφή στους Δίδυμους Πύργους. Η πραγματικότητα δεν μεταφέρεται. Μονάχα περιγράφεται.
Σήμερα είμαστε σε πόλεμο. Σε ένα πόλεμο που χάνουμε. Κατά τις τέσσερις διάβασα στη Καθημερινή πως πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Λεοντάρι, το χωριό της γιαγιάς μου. Σκεφτόμουν να πάρω τη μάνα μου τηλέφωνο να την ενημερώσω, αλλά μετά κατάλαβα πως δεν θα κάνει διαφορά. Τις τελευταίες ώρες βλέπω επεισόδια του Trick of Mind του Derren Brown που κατέβασα από το Internet. Νομίζω είδα αρκετές φωτιές για μια δεκαετία. Τις περισσότερες φορές είχα τη τηλεόραση στο μουγγό, κυρίως για να μιλάμε και λίγο με τα παιδιά, αλλά και επειδή δεν υπήρχε και τίποτα να ακούσεις. Νούμερα, περιοχές, οι λέξεις 'πραγματικά', 'κυριολεκτικά', πρωτόγνωρο', 'καταστροφή', 'πυροσβεστική', ξανά και ξανά. Από την άλλη τα κόλπα του Brown με ανακουφίζουν. Εντυπωσιακά και ίσως εντυπωσιακά, δεν είναι παράλογα. Έχουν κάποια λογική, έστω κρυμμένη, αλλά σίγουρα λογικά. Αυτό που ξεκίνησε εχθές στον Ταύγετο, με αρχικό μέτωπο 30 χιλιομέτρων, και έχουμε φθάσει τώρα δεν είναι λογικό. Είναι παράλογο. Και δεν μπορεί να ευθύνεται μονάχα στα ευνοϊκά για πυρκαγιές καιρικά φαινόμενα.
Δέκα παρά. Η νύχτα θα είναι μάλλον χειρότερη κι ας έχουν κοπάσει οι άνεμοι. Ογδόντα οκτώ μέτωπα σε ολόκληρη τη χώρα, νέες εστίες σε Υμηττό και Κερατέα. Κι άλλα τοπονύμια. Η γεωγραφία της καμένης γης πληθαίνει με νέα ορόσημα. Ανήμπορος για τίποτα, σκέφτομαι πως χρειάζεται ψυχραιμία. Συγχυσμένοι, σοκαρισμένοι, φοβισμένοι και με τις φωτιές ακόμα να καίνε, αναζητούμε ενόχους. Τέσσερις προσαγωγές για εμπρησμό. Κι άλλα νούμερα. Η αριθμητική της καταστροφής. Έχουμε πληγωθεί και κάπου πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας. Πρέπει από θύτες να γίνουμε θύματα και να σπαράξουμε 'αυτός το έκανε!'. Ο Π., υπερβάλλοντας, είπε πως οι εμπρηστές αξίζουν θάνατο. Διαφωνώ. Γαλλία και Γερμανία στέλνουν εξήντα πυροσβέστες, τέσσερα ελικόπτερα και τρία αεροσκάφη. Η αριθμητική της ελπίδας για το πρωί.
Λίγα λεπτά μετά. Πήγα πάλι στην τηλεόραση και είδα πως το ALPHA έχει επικυρήξει το, διαφαινόμενο όπως λέει, οργανωμένο εμπρηστικό σχέδιο για 1.000.000 Ευρώ. Έχω κάτσει στη ρεσεψιόν τώρα και ακούω δύο πελάτισσες που σχολιάζουν τα νέα. It is pretty scary. Δεν επεμβαίνω στη κουβέντα. Είναι όντως. Τρομακτικό και αδιευκρίνηστο. Είναι προϊόν εξωτερικού παράγοντα; Δεχόμαστε επίθεση; Τα σενάρια είναι αναρίθμητα. Από οικοπεδοφάγους, ψυχασθενείς, αγροτικές φωτιές, ατύχημα, ακόμα και πράκτορες μυστικών υπηρεσιών. Έχουν όλα γίνει στο παρελθόν. Συνειδητοποιώ πως ίσως να 'νύχτωσε' νωρίτερα σήμερα λόγω των καπνών. Ψάχνουμε από τώρα θύτες, ενώ ακόμα ψυχοραγούμε. Η πυροσβεστική υπηρεσία και τα υπόλοιπα μέσα που συμβάλουν στο πυροσβεστικό έργο, έχουν σκορπίσει σε ολόκληρη την Ελλάδα. Σε πολλές περιοχές οι κάτοικοι μοναχοί τους με κλάρες και κλαδιά προσπαθούν να διώξουν το τέρας. Μα είναι μάταιο.
Διαβάζω στο ΣΚΑΪ για τα μέτρα του τώρα και του μετά και καταλαβαίνω πως η Πάρνηθα δεν ήταν μεγάλη καταστροφή. Επουλώσαμε τις πληγές μας γρήγορα και ανώδυνα. Δεν ξέρω άμα είναι καλό ή κακό που 52 ανθρώπινες ζωές μας είναι πιο σημαντικές από ένα δάσος. Νομίζω πως είναι καλό. Δεν ξέρω. Είναι ένα φονικό σε εθνική διάσταση. Αυτή τη φορά δεν θα αρκεστούμε σε μια μικρή διαδήλωση και σε λίγες κουβέντες. Αυτές οι ημέρες θα μας χαράξουν. Ξαναθυμάμαι τις εικόνες από του Παπάγου και τις συγκρίνω με τη προηγούμενη πυρκαγιά τον Ιούλιο. Τότε οι άνθρωποι δεν ήταν τρομοκρατημένοι. Ίσως λίγο φοβισμένοι, σε εγρήγορση. Τώρα οι εικόνες ήταν διαφορετικές, ήταν εικόνες αλλαφροσύνης, πανικού, πραγματικού τρόμου. Ήταν η συνειδητοποίηση πως κάποιος θέλει να σε σκοτώσει, και πως μπορεί να το κάνει και το κάνει, και εσύ δεν μπορείς να αντιδράσεις. Οι κάτοικοι του Παπάγου ήξεραν πως κόσμος είχε πεθάνει στη Πελοπόννησο. Η φωτιά, από δασοκτόνα, έγινε ανθρωποκτόνα. Στη συνείδησή μας πήρε άλλη διάσταση, και θυσία στη συνειδητοποίηση οι δεκάδες νεκροί.
Λίγα λεπτά μετά. Είμαι πάλι στο πίσω γραφείο. Δεν υπάρχει τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα να κάνεις, τίποτα να πεις, τίποτα να περιγράψεις, τίποτα να σκεφθείς. Τίποτα. Απολύτως τίποτα. Θέλεις να κοιμηθείς και αύριο να ακούσεις στα νέα πως οι φωτιές έχουν σβηστεί ή πως τα μέτωπα ελέγχονται. Αδύνατον όμως. Άμα πεισθείς από τη λογική σου ξέρεις πως αυτό δεν θα συμβεί. Και άυριο θα πετάξουν τα αεροπλάνα, κι αύριο ολόκληρη η πυροσβεστική, σώματα του στρατού, αστυνομία, δήμαρχοι, δημοσιογράφοι θα τρέχουν πίσω από τη φωτιά. Κι αύριο θα καούν δάση, λιγότερα, περισσότερα. Μακάρι να μη φύγουν άλλες ανθρώπινες ζωές.
Βγήκα λίγο έξω. Ο αέρας έχει φουντώσει πάλι και φέρνει τη μυρωδιά καμένου, από τη Κερατέα μάλλον. Τίποτα και πάλι. Χωρίς εξήγηση δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει κι ας το βλέπουμε στις ειδήσεις. Είναι πλέον άνευ μέτρου. Αν με τη Πάρνηθα κατέβηκα σε μια διαδήλωση, τώρα τι πρέπει να κάνω; Ο Πρετεντέρης στο MEGA τώρα θυμάται το σκουπίδι, το γυαλί στο δάσος, το τσιγάρο από το αμάξι, τη χωματερή, την ελληνική προχειρότητα και φαιδρότητα. Τώρα. Το ΣΚΑΪ έχει μια φωτογραφία που δείχνει ένα τέρας με πολλά κιτρινοκόκκινα στίγματα έντονα αλλά και ζοφερά. Το τέρας είναι μια ολόκληρη βουνολαγιά που καίγεται. Τι πρέπει να κάνουμε τώρα; Ο χρόνος δεν γυρνάει πίσω. Όταν το επιτρέψει ο καιρός και κοπάσουν οι φωτιές και βγάλουμε καινούρια νούμερα, πόσοι πέθαναν, πόσα χωριά καήκαν, πόσα στρέμματα, πόσα θα είναι τα χρήματα των αποζημιώσεων, σε αυτή τη νέα αριθμητική θα κληθούμε να νιώσουμε πως δεν υπάρχει πρόσθεση, παρά μόνο αφαίρεση. Ότι χάθηκε δεν φτιάχνεται. Οι πεθαμένοι δεν γυρνάνε πίσω μόλις κοπάσει ο άνεμος.
Τίποτα. Δεν μπορώ να σκεφθώ κάτι καλύτερο. Όταν δεν αντιλαμβάνεσαι κάτι, όταν είσαι και νοητικά αμέτοχος, όταν τα ερεθίσματά σου είναι ξαφνικά ένας τυχαίος συνδιασμός νεκρών, καμμένων σπιτιών, γκρίζων πλαγιών και ανθρώπων που τρέχουν να σωθούν, δεν μπορείς να νιώσεις, να σκεφθείς, να πείς τίποτα. Όλος ο δυνατός κρατικός μηχανισμός προσπαθεί να περιορίσει τη ζημιά με πρώτη προτεραιότητα τις ανθρώπινες ζωές, είναι μια παράσταση χωρίς επακόλουθο για σένα. Νομίζεις πως η φωτιά είναι δίπλα σου, αλλά είναι μόνο στους τηλεοπτικούς δέκτες. Και μόνο στη μισή επικράτεια. Οι αισθήσεις σου όμως ενεργοποιούνται για το χειρότερο, σκέφτομαι πόσους σωλήνες μπορώ να βγάλω, το ακάλυπτο οικόπεδο με τα μπάζα και τις ξερές κλάρες. Η λογική με καθυσηχάζει, παρόλω που είμαστε κοντά σε δασική πλαγιά. Δύο κατοικίες στου Παπάγου, όσο κυνικό κι αν ακούγεται, δεν συγκρίνεται με αυτό που γίνεται ακόμη στη Πελοπόννησο και στην Εύβοια. Η εσωστρεφής Αθήνα ένιωσε παρά ελάχιστα τη καταστροφή.
Έντεκα η ώρα. Η ζωή συνεχίζεται, αναγκαστικά. Κάποια στιγμή θα επιβληθεί το λογικό μέτρο. Κάποια στιγμή θα συνέλθουμε. Παρά το ασύλληπτο της καταστροφής, φοβάμαι πως κάποια στιγμή θα εφυσηχαστούμε κιόλας. Η ζωή συνεχίζεται, αλλά όχι απόψε. Έχω βάλει να γίνεται καφές. Η κοπέλα που κοιτούσε στο internet μου λέει γλυκά 'Have a good night'. Δε νομίζω. Στο crawl του ΣΚΑΪ διαβάζω ανακοίνωση του ΣΥΡΡΙΖΑ που μιλάει για συγκάλυψη της ανικανότητας της κυβέρνησης με πρόσχημα οργανωμένο σχέδιο. Ακόμα και άμα έχουν δίκιο είναι τουλάχιστον άκομψο να βγάζουν ανακοινώσεις τέτοιου είδους τέτοιες ώρες.Τέτοιες ώρες αναζητούμε περισσότερο προστασία πάρα περίστροφο. Αναζητούμε επικοινωνία, βοήθεια, κάποιον που να συμπάσχει. Γιατί κάποιος που να λύσει το πρόβλημα δεν υπάρχει. Στον Αντέννα ακούω πως η πυροσβεστική έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά για τα έντονα μέτωπα. Κάθε φορά που βγαίνω από το γραφείο βλέπω στην τζαμαρία την αντανάκλαση της τηλεόρασης. Πάντα δείχνει τις τεράστιες φλόγες. Λευκόκίτρινες και έντονες. Όταν κοιτάω από κοντά, στο κέντρο των εστιών δεν υπάρχει τίποτα. Τίποτα. Είναι τόσο έντονη η λάμψη που δεν μπορείς να διακρίνεις απολύτως τίποτα, ούτε τον καπνό. Έχω κλείσει τα φώτα της πισίνας, δεν τολμώ να βγω έξω να μυρίσω τον αέρα. Ανάβω το ένα τσιγάρο μετά το άλλο. Βάζω άλλο ένα επεισόδιο του Trick of the Mind να ηρεμήσω. Κάθομαι και μοντάρω λίγο το κείμενο μου. Δεν θέλω να έχει λάθη ή να λέω υπερβολές. Συνειδητοποιώ πως από την εικόνα των καμένων των αυτοκινήτων δεν θυμάμαι κάποια από τις πόρτες να είναι ανοιχτές. Στον πανικό τους οι άνθρωποι έκλεισαν τις πόρτες. Γιατί;
Καληνυχτίζω μια οικογένεια Γάλλων που αναχωρεί τα χαράματα. Μου λένε πως είναι εγκληματικό αυτό που γίνεται. Δεν ξέρω τι να τους πω. Δεν είναι;
Λίγα λεπτά μετά. Με έχουν απορροφήσει τα επεισόδια του Trick of the Mind και ξεχνιέμαι. Ανανεώνω τις σελίδες στο internet. Το ΣΚΑΪ με θλίβει. Μετά από αρκετή ώρα ο αριθμός των νεκρών ανεβαίνει στους πενήντα τρείς. Σαν σταγόνες που ξεχειλίζουν απο μια δεξαμενή. Άλλοτε ξαφνικά, κι άλλοτε σιγά σιγά. Έχω ηρεμήσει λίγο όμως. Ίσως είναι αυτά που βλέπω στην οθόνη μου, τα ψυχολογικά τρικ. Ίσως η κούραση, η ανεξάντλητη υγρασία, ο θόρυβος από το τζιτζίκι.
Δώδεκα και τέταρτο, ξημερώματα Κυριακής.
Κοιτάω τις ειδήσεις και βλέπω στο MEGA εικόνες από το Λεοντάρι, το χωριό της γιαγιάς μου. Όλο μου λέει να πάμε να δω τα κτήματα που μας άφησε ο παππούς, να βάλουμε τίποτα πασάλους, να συννεοηθούμε και με ένα κτηνοτρόφο να φέρνει τα ζώα του να βοσκούν. Δεν έχω πάει ποτέ. Πρώτη φορά το είδα από τη τηλεόραση. Αναστατώνομαι πάλι. Δεν μπορώ καν να σκεφθώ πως θα νιώθει η γιαγιά. Όταν βλέπαμε το μεσημέρι με τα παιδιά τις ειδήσεις δεν πίστευα πως από τη Ζαχάρω η φωτιά θα πήγαινε μέχρι Μεγαλόπολη. Και όταν πήγε εκεί πάλι δεν πίστευα πως θα μπορούσε να κατέβει Νότια. Τώρα υπάρχει μέτωπο κοντά σε ένα στρατόπεδο της Καλαμάτας. Το ΣΚΑΪ αμφιταλαντεύεται μεταξύ πενηντά δύο και πενήντα τρείς. Τώρα είναι πενήντα τρείς.
Δώδεκα και μισή. Η τηλεόραση του ΣΚΑΪ λέει για πενήντα δύο νεκρούς. Πενήντα δύο, πενήντα τρείς άνθρωποι, ξεχωριστοί, διαφορετικοί, νεκροί. Οι εικόνες, οι περιγραφές, τα συνεχώς διαφορετικά τοπωνύμια προδίδουν πως ούτε οι άνεμοι, αν ποτέ κοπάσουν, δεν θα σταματήσουν τις φλόγες. Τα μέτωπα είναι τόσο έντονα πλέον που ότι βρουν μπροστά τους θα το αποτεφρώσουν. Νιώθω πως όλοι οι πυροσβέστες, οι πιλότοι, και όσοι συμμετέχουν με κίνδυνο της ζωής τους στη προσπάθεια πυρόσβεσης και προστασίας θέλουν να εγκαταλείψουν. Σίγουρα είναι εξαντλημένοι, θέλουν να συνεχίσουν, να σώσουν το κόσμο, να σβήσουν τις φωτιές, αλλά. Αλλά. Δεν ξέρω. Το βρίσκω μονάχα φυσιολογικό, μέσα σου να ελωχεύει αυτή η επιθυμία. Την καταπολεμάς αλλά σίγουρα κάπου μέσα σου υπάρχει. Δεν είμαι αισιόδοξος. Δεν υπάρχει λογική εξήγηση για το πως ή το γιατί, και δεν υπάρχει λογική διέξοδος. Τα πάντα στη ζωή καταστρέφονται πιο εύκολα από ότι φτιάχνονται.
Μια. Ο Αντέννα έχει λεζάντα 'Στόχος η Ελλάδα' και μια ψηφιακή ελληνική σημαία να κυματίζει πάνω δεξιά. Το κλίμα είναι όντως πολεμικό. Ολόκληρη η Ηλίεια καίγεται όπως και το Αλιβέρι Ευβοίας. Λογικά αυτή τη στιγμή όποιοι ηγούνται του πυροσβεστικού συντονισμού θα επιλέγουν ποίες εστίες θα τολμήσουν να καταπολεμήσουν με τα εναέρια μέσα, και ποιές περιοχές θα αφήσουν αβοήθητες με μόνη εντολή την άμεση εκκένωση. Λογικά ακόμη θα εφαρμόσουν και σχέδιο αστυνόμευσης ιδίως στα περίχωρα των μεγάλων αστικών κέντρων, ενώ θα είναι και σε επιφυλακή και για τη Βόρεια Ελλάδα. Λογικά όλα αυτά. Είναι όντως παράλογη μια πυρκαγιά ή απλά εγώ εγκαταλείπω τη λογική; Εδώ και πολλές ώρες έχω ένα email ανοιχτό το οποίο πρέπει να απαντήσω. Δεν είναι επείγον. Τι υπαγορεύει η λογική τώρα; Η ζωή συνεχίζεται; Όχι απόψε.
Πάω στο site της Ελευθεροτυπίας. Το εξώφυλλο του κυριακάτικου φύλλου τα λέει όλα. Όλο μάυρο, και με κόκκινα γράμματα κάτω δεξιά 'Δεν υπάρχουν λέξεις'. Όντως δεν υπάρχουν λέξεις, δεν υπάρχουν ούτε εικόνες. Αυτό είναι το τίποτα. Όχι το άπειρο λευκό στο κέντρο της φλόγας, αλλά το μαύρο. Το τίποτα. Το κενό που αφήνει πίσω της η απώλεια. Η απώλεια των ανθρώπινων ζωών, η απώλεια ολόκληρων νομών, η απώλεια της αίσθησης, η απώλεια της συνειδητοποίησης του τι συμβαίνει, η απώλεια της λογικής. Ότι συμβαίνει τώρα, εδώ και πολλές ώρες, είναι υπεράνω μας. Η πραγματικότητα δεν είναι τίποτα. Υπάρχει. Όση ώρα γράφω αυτές τις γραμμές, δεκάδες χιλιόμετρα φλεγόμενων μετώπων μετατρέπουν τον τόπο σε στάχτη, χιλιάδες κόσμου εγκαταλείπει τα σπίτια του, εκατοντάδες παλεύουν με κλάρες, χιλιάδες δέντρα καίγοντα ανά λεπτό, η ηλεκτροδότηση χάνεται σε δεκάδες χωριά και οικισμούς, όλα αυτά συμβαίνουν, είναι πραγματικά όσο πραγματικός είμαι κι εγώ που κάθομαι στη καρέκλα μου και βλέπω το ένα γράμμα μετά το άλλο να μπαίνει σε σειρά ακούγωντας το βουητό του υπολογιστή μου. Ότι υπάρχει στις εικόνες των τηλεοράσεων είναι πραγματικό. Ότι είδαμε, βλέπουμε και θα δούμε είναι πραγματικό. Ότι περιγράφεται είναι πραγματικό. Αλλά τίποτα από όλα αυτά, ούτε στο συνολό τους, δεν πλησιάζει την αλήθεια. Είναι όλα και τίποτα. Όλα συμβαίνουν και το τίποτα μένει. Δύο παρά είκοσι.
Δύο παρά τέταρτο. Το MEGΑ είναι πεποισμένο πως η φωτιά στα Καλύβια θα στρίψει πρός Σαρωνίδα. Βγαίνω έξω να μυρίσω. Τίποτα. Ανεβαίνω στη ταράτσα. Μυρίζει πολύ λίγο. Κοιτώ τον ορίζοντα για σημάδια. Κάποια σημεία του είναι πιο φωτεινά, αλλά μάλλον κοροϊδεύω τον εαυτό μου. Ένα σημείο είναι ιδιαιτέρως πιο φωτεινό. Κοιτάω σε μια απέναντι πολυκατοικία, ανοιχτό πατζούρι και η τηλεόραση στις ειδήσεις, φωτιές. Μόνο το STAR είναι στο πρόγραμμά του το συνηθισμένο και η ΕΤ1 έχει πάψει προ πολλού να έχει ενημέρωση. Επαναλαμβάνω τις σκέψεις μου για να κατέβω κάτω να τις γράψω. Απόκρυφα παραδέχομαι πως ήθελα να δω σημάδια της φωτιάς, τον ορίζοντα πιο κοκκινισμένο. Η υπερπληροφόρηση οδηγεί σε σύγχηση. Τα μάτια μου έχουν μπολιαστεί με τις φλόγες, αλλά τα αυτιά μου ακούνε κυρίως τα πλήκτρα, και δεν μυρίζω τίποτα. Το δέρμα μου νιώθει μονάχα την υγρασία. Αναπνέω κανονικά. Κι όμως. Η μισή Ελλάδα φλέγεται.
Δύο και πέντε. Διαβάζω σχολιαστικό κείμενο στο site του ΣΚΑΪ που αποκυρρήσει τη θεωρία του συντονισμένου εμπρησμού ως συνομωσιολογία και εύκολη διαφυγή από τις υπάρχουσες ευθύνες και ελλείψεις. Συνδέει την καταστροφή εκλογολικά αφήνοντας να εννοηθεί πως τελικά το κυβερνών κόμμα είναι αυτό που θα ευνοηθεί παρόλω τον αριθμό των νεκρών που δεν απαντάται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου με παρόμοια προβλήματα. Επισημαίνει την οπισθοχώρηση του ορθολογισμού και την εμφάνιση της πανικόβλητης σκέψης. Την επικράτηση του παραλογισμού. Νιώθω πως βιάζεται, πως εξάγει συμπεράσματα από καταστάσεις οι οποίες ούτε έχουν ολοκληρωθεί και ούτε πρόκειται να εμπεδωθούν συντόμως. Η λογική του εμπρησμού μπορεί να μας τρομοκρατεί ως προς την αδυναμία μας, αλλά μας καθυσηχάζει στο γιατί, βρίσκουμε ένα μικρό περιέργως καθυσηχαστικό πάτημα, ένα σημείο εκκίνησης. Αυτοπροσδιοριζόμαστε ως θύματα. Αλλά δεν έχει σημασία. Καθόλου. Αυτή τη στιγμή τέτοιου είδους σκέψεις, κινούμενες σε οποιαδήποτε κατεύθυνση, σε οποιοδήποτε συμπέρασμα είναι εκ φύσεως βιαστικές και πανικόβλητες. Τα γεγονότα έχουν ξεπεράσει κατά πολύ το κουκούλι της ενημέρωσης και της δευτερεύουσας ανάλυσης ή σχολιασμού. Δύο και τέταρτο. Τέσσερις ώρες μέχρι το ξημέρωμα και όλοι ελπίζουν τουλάχιστον οι άνεμοι να είναι με το μέρος μας.
Δυόμιση. Δύσκολο να σκεφθείς ήρεμα. Είναι σαφές πως ποτέ δεν θα μπορούσε να είχε γίνει πρόβλεψη για κάτι τέτοιο. Είναι αδύνατο για τον κρατικό μηχανισμό να πολεμήσει όλα τα μέτωπα. Ίσως στην αρχική τους εκδήλωση, αλλά κι αυτό μάλλον απίθανο. Κι όμως ο Γ. Παπανδρέου καταγγέλει την κυβέρνηση για εγκληματική αμέλεια, ανικανότητα και κομματοποίηση των κρατικών υπηρεσιών. Μπορεί να έχει δίκιο. Αλλά δεν είναι ώρα για τέτοια. Τέτοιες στιγμές συστρατεύσαι πίσω από αυτόν που έχει την ευθύνη. Και αυτός που έχει την ευθύνη εμφανίστηκε με μαύρη γραβάτα στο διάγγελμά του. Είναι το ίδιο οργισμένος με εμάς. Αναζητεί θύτες όπως και εμείς. Έγραψα κάτι για κάτι Έλληνες πελάτες αλλά το έσβησα. Μαλάκες. Κουτοπόνηροι. Να πάνε στο διάολο. Δύσκολο να σκεφθείς ήρεμα.
Γίνεται επίσης εμφανές πως σταδιακά κάποια μέτωπα εγκαταλείπονται.Ο δήμαρχος Καλυβίων ήρεμα εξηγεί πως δεν αντιμετωπίζεται στη παρούσα φάση η πυρκαγιά και αναβάλλει το τηλεφωνικό ραντεβού με το ΣΚΑΪ για το πρωί. Περιμένει κι αυτός τα αεροπλάνα. Στο site του, το ΣΚΑΪ επιμένει στον τίτλο της εφιαλτικής νύχτας. Οι εφιάλτες φεύγουν όμως ξυπνάς. Τι θα γίνει άμα ξημερώσει και δεν φύγει ο εφιάλτης; Τρεις παρά είκοσι. Βάζω πάλι Derren Brown.
Τρεις παρά πέντε. Έχω το επεισόδιο στο pause. Η Ελευθεροτυπία δεν διστάζει να επιρρίψει ευθύνες, πάλι πιθανώς δικαίως. Ανασύρει έγγραφο της πυροσβεστικής στη Λακωνία του Μαΐου το οποίο κάνει λόγο για ελλείψεις με 70 κενές θέσεις. Δεν κοιτάω τα ελληνικά blogs επίτηδες. Ανυσηχώ μην παρασυρθώ από τη ψυχολογία της μάζας. Θέλω να μείνω ήρεμος. Παρατηρώ πως το μυαλό είναι πολύ απίστευτα εύπιστο, εύπλαστο και προβλέψιμο. Διαπιστώνω πως γράφω για πόλεμο, ενώ ώρες πριν είχα ακούσει το πρωθυπουργό να μιλάει για 'μάχη'. Νιώθω πως χάνουμε, και μάλλον έτσι είναι με τα Καλύβια να αρχίζουν να καίγονται, όταν πάλι στο διάγγελμά του ο Καραμανλής είπε πως η μάχη είναι 'άνιση'. Η σκέψη τρομοκρατία ήταν στο μυαλό μου από τη πρώτη στιγμή που είδα τις εικόνες στου Παπάγου. Το ίδιο και στη πλειονότητα του κόσμου σίγουρα. Όσο βλέπω το Trick of the Mind, πιάνω τον εαυτό μου να χαμογελάει, αν ξεφεύγει. Είναι ασύλληπτο πόσο γρήγορα αλλά και επιφανειακά το μυαλό προσαρμόζεται στη συμπτωματολογία των παραστάσεων. Είναι ίσως και ανυσηχητικό.
Φωτιές και στη Ξάνθη. Αυτή τη στιγμή η θεωρία του οργανωμένου εμπρηστικού σχεδίου είναι το χρυσό χάπι που παίρνουμε. Και το μόνο που έχουμε. Κάθε φορά που βγαίνω από το γραφείο, είκοσι, τριάντα φορές τώρα, πάντα η ίδια εικόνα. Η αντανάκλαση των τηλεοπτικών φλογών στη τζαμαρία. Το ακολουθώντας το STAR και την ΕΤ1 έχει βάλει ταινία. Φοβάμε τις διαφημίσεις των καναλιών το Φθινόπωρο. Πρώτοι εμείς καλύψαμε την καταστροφή και άλλα τέτοια. To ALPHA συνεχίζει, έχει και την επικύρηξη. Τρεις και δέκα.
Τρεις και μισή. Και το ALTER έχει ταινία. Η πλαγιά στα καλύβια λαμπυρίζει με τις πύρινες εστίες. Η συνολική απογραφή της κατάστασης σε ολόκληρη την επικράτεια φαντάζει αδύνατη. Όλες οι πυρκαγιές της Αττικής έχουν αυτομάτως αποδωθεί σε εμπρησμούς μα βάση μαρτυρίες. Όλα τα κόμματα έχουν θέσει στον πολιτικό στίβο τις ευθύνες. Μάλλον είδαν τον αριθμό των νεκρών να παγώνει και άδραξαν την ευκαιρία. Παντελής έλλειψη ψυχραιμίας. Μόνο οι κουρασμένοι δημοσιογράφοι έχουν ρίξει τον τόνο της φωνής τους, μιλάνε πιο πραγματιστικά. Πιο πιθανό έχουν υπνωτιστεί από τον αεναή κύκλο πληροφόρης, εικόνας και λέξεων. Η αίσθηση είναι αυτή της παράδοσης. Η ελλειπης πληροφόρηση δίνει την εντύπωση ισχυρών μεν, λίγων δε μετώπων. Κι όμως τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ηλίεια, Αρκαδία, Αλιβέρι, Καλύβια και άλλες περιοχές συνεχίζουν να καίγονται αδιάκοπτα και χωρίς σημάδια περιορισμού στο ορατό μέλλον. Η σχετική νηνεμία, υπάρχουσα και προβλεπόμενη φαίνεται τουλάχιστον να μειώνει το ρυθμό εξάπλωσης και να ενισχύει την αισιοδοξία για την αποτελεσματικότητα των εναέριων μέσων. Αλλά και πάλι. Αδύνατο να προβλεφθεί τι θα αποκαλυφθεί με το φως της ημέρας. Σε περίπου τρεις ώρες.
Τέσσερις και είκοσι. Νιώθω κουρασμένος. Σκέφτομαι να πάω στη ρεσεψιόν να δουλεύω λίγο και τη διπλωματική. Αδύνατον, παρά το σχετικό άγχος. Βγαίνω από το γραφείο και η μυρωδιά μου έρχεται απότομα αλλά όχι απρόσμενα. Βγαίνω έξω και νιώθω το αεράκι που έχει σηκωθεί. Τα Καλύβια καίγονται και η κάπνα έχει έρθει μέχρι εδώ. Τα μάτια μου τσούζουν ελάχιστα και ξέρω πως το ξημέρωμα θα είναι ομιχλώδες, καπνερό. Ανησυχώ για τους πελάτες, δηλαδή ανησυχώ που θα φοβηθούν πιστεύοντας πως η φωτιά είναι κοντά. Ευτυχώς είναι πολύ μακριά. Το ALPHA το πετυχαίνω σε διαφημίσεις και το ΣΚΑΪ είναι επικεντρωμένο στα Καλύβια. Πολύ πιθανό οι ρεπόρτερ στα άλλα μέτωπα να ξεκουράζονται λίγο. Όλα δείχνουν πως τα Καλύβια θα είναι η πρώτη περιοχή δράσης για τα εναέρια μέσα. Φυσιολογικός συνειρμός αφού η ενημέρωση είναι από ισχνή ως ανύπαρκτη για τα υπόλοιπα μέτωπα, και άλλωστε είναι στην Αττική με ότι και να σημαίνει αυτό. Παρόλω που η τηλεοπτικά πρωταγωνιστική πυρκαγιά είναι σχετικά κοντά, έχω αρχίσει να ηρεμώ πληροφοριακά. Είναι αυτές οι νεκρές ώρες μεταξύ νύχτας και ξημερώματος που δεν συμβαίνει τίποτα, την ώρα που και τα πιο κεφάτα ξενυχτάδικα κλείνουν. Η ώρα που όλα ηρεμούν. Φταίει και η υπερένταση. Μονάχα να ξημερώσει να ξέρουμε που βρισκόμαστε.
Πέντε και δέκα. Αντέννα και ΣΚΑΪ οι μοναδικές πηγές τηλεοπτικής ενημέρωσης. Στα Καλύβια ο άνεμος παίζει ρώσικη ρουλέτα με τα σπίτια. Πρός το παρών το μέτωπο ανεβαίνει τη πλαγιά. Τα υπόλοιπα κανάλια μάλλον προσπαθούν να εκτιμήσουν τη συνολική κατάσταση και να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν με ειδήσεις ή άμα θα μεταφέρουν τη ροή στη πρωϊνή ζώνη με έκτακτα δελτία στο ενδιάμεσο. Παντελής ενημερωτική άγνοια για τα υπόλοιπα μέτωπα. Πάω στο site της ΕΡΤ αλλά δεν μπορεί να προβάλλει το κυρίως θέμα.Ανανεώνω τα άλλα sites, η λέξη κλειδί, 'εφιάλτης'. Του ΣΚΑΪ δείχνει πιο ενημερωμένο, αλλά οι χρονικές στιγμές του κάθε μετώπου είναι αδιευκρίνηστες. Στο Flash, ένα πύρινο 'γιατί;' στο κυρίως και από κάτω σε τρεις στήλες οι αντιδράσεις των τριών κομμάτων της αντιπολίτευσης. Έξω η μυρωδιά είναι ίδια, ίσως και λιγότερη έντονη. Πάω στη ρεσεψιόν και κοιτάω: Κυριακή 26 Αυγούστου, ανατολή ηλίου 05:49. Σε τριάντα οχτώ λεπτά. Ξανασκανάρω και μοντάρω το κείμενο.
Πέντε και τριάντα οχτώ. Φαίνεται να υπάρχει μια άτυπη συμφωνία μεταξύ των καναλιών που συνεχίζουν την ενημέρωση. Από τα λίγα που ξεχωρίζω στη ΝΕΤ (έχω χάσει το σήμα της εδώ και ώρες) επικεντρώνονται στη Καλαμάτα, ο Αντέννα στον Πύργο και το ΣΚΑΪ στα Καλύβια. Έβαλα να γίνεται φρέσκος καφές.
Πέντε και σαράντα τρία. Και τα τρία κανάλια έχουν στρέψει τη προσοχή τους στα Καλύβια. Το προηγούμενο μάλλον ήταν τυχαίο. Πέντε λεπτά ακόμα.
Πέντε και σαράντα έξι. Το μήνυμα της Πολιτικής Προστασίας είναι σαφές. Προτεραιότητα στην ανθρώπινη ζωή, όχι άλλους νεκρούς.
Έξι παρά εννιά. Ημερολογιακά έχει ξημερώσει. Σε λίγο θα αρχίζει να φωτίζει. Λεζάντα στον Αντέννα: 'Κινδυνεύουν να καούν εκκλησίες'. Το πρώτο που μου έρχεται στο νου είναι να καούνε. Το σοκ απορροφάται σιγά σιγά. Όχι πως αλλάζει τίποτα. Η εμμονή με τα Καλύβια θολώνει τη πραγματική εικόνα. Αντιθέτως από την ανακοίνωση της Πυροσβεστικής φαίνεται πως η Κυριακή θα είναι η μέρα των εκκενώσεων για πολλά σημεία. Σκέφτομαι πως σε λίγο ίσως δω αεροπλάνα να πετάνε από πάνω, ιδίως άμα προσγειωθήκαν για συντήρηση στη φυσιολογική τους βάση στην Ελευσίνα.
Έξι. Όλα τα κανάλια πλήν του Star, έχουν επιστρέψει στην ενημέρωση. Στα πέριξ της Ολυμπίας η φωτιά είναι εκτός ελέγχου και γίνονται συνεχείς εκκενώσεις. Πλέον έρχονται φυσιολογικά τα νέα. Έχω ακόμη την αίσθηση πως τα χειρότερα περάσαν, αλλά δεν ξέρω, μάλλον επειδή πλέον δεν μετράμε νεκρούς, χωρίς βέβαια να ξέρουμε τον πραγματικό αριθμό. Θέλω να περάσει λίγο πιο γρήγορα η ώρα, να πυκνώσουν οι πληροφορίες, μπας και διαφανεί πως η κατάσταση μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο. Αδύνατο όμως. Ακόμα και να σβήσουν όλοι οι άνεμοι, που δεν πρόκειται με τη μέση πρόβλεψη των 5 και 6 μποφώρ, τα μέτωπα είναι τόσα πολλά και ισχυρά, που από άποψη χρόνου μονάχα δεν είναι δυνατόν να καταπολεμηθούν και να ελεγχθούν όλα. Θέλω να βγει το φως της ημέρας πιο γρήγορα.
Έξι και είκοσι δύο. Πετυχαίνω σε κανάλι μεσημεριανές δηλώσεις του Καρατζαφέρη από του Παπάγου να κάνει τον ίδιο παραλληλισμό που έκανα κι εγώ με την 11η Σεπτεμβρίου. Λίγο πιο υπερβολικά βέβαια, αλλά στην έλλειψη ψυχραιμίας γίνονται και λέγονται πολλά κωμικά και τραγικά. Δεν ξέρω τι από τα δύο είναι μια τέτοια σκέψη.
Έξι και είκοσιοχτώ. Το ALPHA ξαναδείχνει τα πλάνα από την Αρτέμιδα με τα αμάξια. Η πρώτη εντύπωση που είχα μάλλον είναι λανθασμένη. Ο ρεπόρτερ τα περιγράφει αλλιώς και πολλά πτώματα είναι ακριβώς δίπλα στα αμάξια. Οι περισσότερες πόρτες είναι ανοιχτές. Δεν έχει σημασία βέβαια. Όπως και να έγινε, το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο. Όσε εκδοχές και να προσφέρεις. Λίγο πιο πριν ο Κουϊκ από το ALTER υποσχόταν με ασφαλείς πληροφορίες τέσσερα πυροσβεστικά αεροσκάφη στη δήμαρχο Αλιβερίου.
Έξι και τριανταπέντε. Είναι πλέον μέρα με καθαρό ουρανό, και σε όλα σχεδόν τα κανάλια δήμαρχοι και κοινοτάρχες κάνουν έκκληση για πυροσβεστικά αεροσκάφη. Ο Μάνεσης στον ALPHA είναι ίσως ο πιο ψύχραιμος και ας προσπαθεί να εξηγεί και να απαντά πολλά. Στην πραγματικότητα υπερβάλλει αλλά μάλλον η αλαζονεία του ξερόλα του αποπνέει μια ηρεμία. Σε τέτοιες καταστάσεις νομίζεις πως βοηθάει κάποιος που να λέει 'έλα μωρέ, αυτό, αυτό και αυτό έγινε, για αυτό, αυτό και αυτό το λόγο'. Στα Καλύβια η κατάσταση δείχνει να είναι ελεγχόμενη, και όσο αποκαλύπτεται η ζημιά στα υπόλοιπα μέτωπα, το κέντρο βάρους μετατίθεται. Φαίνεται πως χάρη στην κοντινή απόσταση με την Αθήνα, η πυρκαγιά πήρε μεγαλύτερη τηλεοπτική έκταση από όση ίσως χρειαζότανε. Οι εφημερίδες δεν μασάνε τα λόγια τους. Οι αντιπολιτευτικές αποδίδουν ευθέως κατηγορίες ενώ οι κυβερνητικές μιλούν για οργανωμένο έγκλημα και επίθεση. Πιστεύω ακόμα πως τώρα δεν είναι ώρα για απόδοση ευθυνών.
Εφτά παρά δέκα. Στη Ζαχάρω η κατάσταση έχει ελεγχθεί πλήρως. Κυριολεκτικά δεν έχει μείνει τίποτα για να καεί. Ο Κίνδυνος πλέον είναι στην Ολυμπία, τα Στύρα, τη Καλαμάτα, τον Πύργο και το Αλιβέρι.
Τρία λεπτά πριν τις εφτά. Στο Star έχει Pokemon και το επεισόδιο περιστρέφεται γύρω από μια φωτιά που έχει πιάσει ένα γυμναστήριο. Ο Πίκατσου προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά σε ένα λουλούδι με ένα ποτηστήρι. Κάπως πρέπει να ενημερωθούν και τα μικρά παιδιά.Τηλεοπτικά και ενημερωτικά δεν φαίνεται να υπάρχουν πλέον απορίες. Έχουν υιοθετηθεί τα απαραίτητα σενάρια με κύριο άξονα από τη μια το εγκληματικό σχέδιο και από την άλλη την πλημελλή οργάνωση. Μέσα σε 48 ώρες υποστήκαμε μια εθνική καταστροφή και ήδη έχουμε τους ηθικούς ενόχους. Δεν μπορεί τόσο γρήγορα. Είναι λάθος. Το αναπάντητο e-mail είναι ακόμα ανοιχτό. Όλα δείχνουν πως η σημερινή μέρα θα είναι καλύτερη, αλλά η εικόνα παραμένει θολή.
Εφτά και δώδεκα. Στο Αλιβέρι μέρος της φωτιάς έσβησε στη θάλασσα. Ρεπόρτερ του ALPHA ενημερώνει πως από τα 99 πύρινα μέτωπα, περίπου τα σαράντα είναι από τις είκοσιτρεις του μηνός. Τα εναέρια μέσα προβλέπεται να εμφανισθούν στα μέτωπα μέσα στην ώρα. Στο έδαφος πολίτες και αρμόδιοι καλούνται να αποτιμήσουν τη ζημιά, και να προχωρήσουν με το μακάβριο έργο ανεύρεσης θυμάτων. Μακάρι να αποτύχουν.
Εφτάμησι. Τα κανάλια δείχνουν καμένες περιοχές. Στον ALPHA o Μάνεσης έχει ξεφύγει. Εδώ και είκοσι λεπτά έχει βαλθεί να κάνει ζωντανό ντοκυμαντέρ για τα κατά τόπους εμπρηστικά κυκλώματα. Ο Αντέννα κάνει ρεπορτάζ για τους άστεγους στη Ζαχάρω. Καμμία είδηση από τον Πάρνωνα ή τον Ταΰγετο. Δίνεται η αίσθηση πως οι φωτιές σβήνουν μόνες τους, αλλά τα μέτωπα σε Ολυμπία, Καλαμάτα και Πύργο μαίνονται.
Εφτά και σαράνταοχτώ. Τα νέα είναι ενθαρρυντικά. Οι άνεμοι έχουν κοπάσει αισθητά και τα περισσότερα μέτωπα έχουν εξασθενήσει και επιβραδυνθεί. Η Πυροσβεστική έχει προτιμήσει να διασκοπρίσει και πάλι τις δυνάμεις της σε μια προσπάθεια να σβηστούν αρκετές μικρές εστίες κοντά σε κατοικημένες περιοχές ώστε να επικεντρωθούν αργότερα στις πιο σημαντικές όπως αυτή της Λακωνίας. Οι δημοσιογράφοι έχουν αναθαρρύνει και περνάνε στο γνώριμο γάβγιμα που ευελπιστούν θα τους κάνει πιο πιστευτούς, πιο αξιόπιστους.
Οχτώ. Για κάποιο λόγο εκνευρίζομαι με την μανία που έχουν όλοι με τα Καλύβια ενώ όλες οι αναφορές και οι εικόνες παρουσιάζουν μια πλήρως ελεγχόμενη κατάσταση. Όπως εκνευρίστηκα και με το ρεπόρτερ του MEGA που μας έλεγε πως το 1998 τα πύρινα μέτωπα σε μια μέρα είχαν φθάσει τα 240. Λες και μπορούν να συγκριθούν τα μερικές εκατοντάδες μέτρα με τα χιλιόμετρα. Δεν είναι λογική αυτή. Ούτε η δική μου. Βιαζόμαστε απίστευτα πολύ να κρίνουμε και να ετυμηγορήσουμε. Σε λιγότερο από μια ώρα έχουμε νιώσει την διαβέβαιωση πως όλα τα μέτωπα βαίνουν σε ύφεση, και από κλίμα καταγραφής περνάμε σε κλίμα εσωτερικής πολιτικής. Φοβάμαι πως στις επόμενες μέρες θα υπάρχει μια ανευ προηγουμένου διαμάχηκαι σύγκρουση τοπικών αρχόντως, με υπουργούς και υπεύθυνους πυροσβεστικής. Πάνω από χίλιοι οι άστεγοι.
Οχτώ και σαραπέντε. Είμαι κουρασμένος, και το μόνο που έκανα ήταν να παρατηρώ. Με έχει πάρει ο ύπνος 2 φορές στη καρέκλα. Τώρα συνήλθα λίγο, πίνω κρύο γαλλικό. Δεν ξέρω τι γίνεται ακριβώς. Πάω στη τηλεόραση. Το ΣΚΑΪ έχει πάθει ψύχωση με τα Καλύβια, αλλά στην Ηλίεια η κατάσταση έχει χειροτερέψει με αναφορές για αποκλεισμένα χωρία. Τα μέτωπα στην Ολυμπία και στην Καλαμάτα είναι σε διαρκή εξέλιξη. Οι καλοί οιωνοί κράτησαν μονάχα για μιάμιση ώρα.
Δέκα και εφτά. Δεχόμαστε ενισχύσεις από όλη την Ευρώπη αλλά νιώθω πως είναι πολύ αργά. Από την άλλη όμως τίποτα δεν έχει εξασφαλίζει την επιτυχή έκβαση των πυροσβεστικών επιχειρήσεων. Το αίσθημα πανικού, εγκατάλειψης και ανημπορίας επιστρέφει με νέα ρεπορτάζ, με την Ολυμπία περικυκλωμένη, με εστίες οι οποίες ακόμα εξελίσσονται και δεν είναι κοντά στο να ελεγθούν. Από όσο φαίνεται σήμερα δεν θα είναι κούρσα, αλλά αγώνας αντοχής και οικονομίας, μάχη εξουδετέρωσης μικρών εστιών και περιορισμό μεγαλυτέρων όση ώρα γίνονται οι προσπάθειες συντονισμού των εκκενώσεων στις επικίνδυνες περιοχές. Σκάλα Λακωνίας, Πρασιδάκι, Γιαννιτσοχώρι, Κολύβι. Νέα τοπονύμια για μια νέα μέρα.
Έντεκα παρά εφτά. Αναζωπυρώσεις στο Αλιβέρι. Ακόμα δεν έχω καταλάβει πλήρως τις διαστάσεις της πραγματικότητας, για αυτό και θα γράψω μια λογική πρόταση χωρίς να την αντιλαμβάνομαι πλήρως. Παρά τη βελτιωμένη κατάσταση ολόκληρη την ημέρα, όλες οι δυνατές επίγειες και εναέριες δυνάμεις, και ύστερα το βράδυ μονάχα οι επίγειες, θα είναι απασχολημένες σε πάνω από σαράντα πύρινα μέτωπα. Σήμερα δεν είναι η ημέρα που θα λήξει ο εφιάλτης. Θα συνεχιστεί και θα παραταθεί. Δυστυχώς η αυτοθυσία κάποιων ανθρώπων δίνει την άνεση και ευκαιρία σε άλλους, εκ του ασφαλούς να βγάζουν συμπεράσματα, να καταγγέλουν και να χρησιμοποιούν την τραγωδία για ιδίους σκοπούς πριν καλά καλά λήξει η επίσημη περίοδος πένθους.
Εντεκάμιση. Αγωγός παραπληροφόρησης έγινε ο Κουϊκ. Κάποιοι διαισθάνθηκαν την αγωνία του για την αρχαία Ολυμπία και του είπαν πως καίγεται και η αρχαία Επίδαυρος. Αγαθοί των αγαθοτέρων είμαστε όλοι, μα ντρεπόμαστε να κοιτάξουμε το δημιούργημά μας στα μάτια. Κι άλλες μαύρες περιοχές προστίθενται στους εν έτει 2007 χάρτες της χώρας και. Δύσκολο να έχεις ολοκληρωμένη εικόνα, ειδικά όταν αποφεύγεις τη τηλεόραση. Δώδεκα παρά είκοσι. Τελικά οι πληροφορίες για την Επίδαυρο μπορεί να έχουν βάση. Στο Αλιβέρι η κατάσταση χειροτερεύει διαρκώς, και μάλλον είχε υπερκτιμηθεί η προσωρινή ύφεση. Η πληροφοριακή ροή έχει πυκνώσει και είναι ασυνάρτητη. Για κάποιο λόγο εξακολουθώ να πιστεύω πως τα μέτωπα είναι πιο ανίσχυρα, πιο χαμηλά και πιο αργά. Παρόλα αυτά εξακολουθούν και κερδίζουν έδαφος και παραδίδουν καμένη γη. Σε πολλά σημεία που βρίσκονται δημοσιογράφοι, οι κάτοικοι, ακόμα και οι τοπικοί άρχοντες διαμαρτύρονται για την ελλειπή παρουσία της πυροσβεστικής και την καθυστέρηση των εναέριων μέσων. Θυμάμαι κάπου στις εφτά το πρωί τη δήμαρχο του Αλιβερίου να ζητά πυροσβεστικά αεροσκάφη για μερικές ρίψεις για να εξουδετερωθούν οι μικρές τότε εστίες. Από ότι φαίνεται δεν έφθασαν ποτέ. Υπάρχουν κι άλλα μέτωπα,στη βόρεια Ελλάδα τα οποία δεν καλύπτονται τηλεοπτικά. Η έκτασή τους μικρότερη αλλά σημαντική χωρίς να υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για ανθρώπινες ζωές, τα οποία όμως απασχολούν σημαντικό κομμάτι της πυροσβεστικής δύναμης. Είναι και δύσκολο σε κάθε πλαγιά να βρίσκεται και ένα αεροσκάφος. Αναλυτές εκφράζουν την αγωνία για τη γρήγορη αξιοποίηση των ξένων αεροσκαφών πριν νυκτώσει. Το ιππικό δεν έχει φθάσει ακόμη σε πολλά σημεία.
Μία παρά τέταρτο. Είμαι μόνος στο ξενοδοχείο με μια μόνο καμαριέρα. Ανακαλύπτω λάθη της ρεσεψιόν συνεχώς. Εκνευρίζομαι, αλλά εγώ φταίω που δεν τις έχω μάθει τίποτα. Αναζωπυρώσεις στη Φαλαισία Αρκαδίας, υποψίες για εμπρησμό. Συνεχείς εκκλήσεις από χωριά για βοήθεια. Σαμικό, Πελόπιο, Κερασιά. Νέα μέτωπα. Ήρθαν σχεδόν μαζί ο Μ, τεχνίτης μας, και η Ο, παλιά πελάτισα.
Δύο. Η Ο ανυσηχεί για την κόρη της που είναι στο κέντρο της Καλαμάτας. Προσπαθούμε να την καθυσηχάσουμε. Στο Σοφικό Κορινθίας δημιουργήθηκαν νέα μέτωπα, με τους περίπολους να αναφέρουν εκρήξεις, άρα εμπρησμό. Στο Πελόπιο παρακαλούν για βοήθεια. Ενισχυμένες πυροσβεστικές προσπάθειες στην Αρχαία Ολυμπία. Παρόλω τις ενισχύσεις και τους σχετικά ευνοϊκούς ανέμους δεν υπάρχουν ορατά θετικά σημάδια. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις είναι διασκορπισμένες σε δεκάδες σημεία με αποτέλεσμα να μην γίνεται αισθητή η παρουσία τους σε πολλά άλλα. Το σενάριο των οργανωμένων εμπρησμών γίνεται ολοένα και πιο πιστευτό με τις συνεχώς νέες εστίες να αναδύωνται κάθε φορά που διαφένεται πως η πυροσβεστικές προσπάθειες φέρνουν αποτέλεσμα. Τα γεγονότα αρχίζουν και αποκτάνε την απόκοσμη υφή που είχαν εχθές τέτοια ώρα. Περνάνε πάλι σε εξωπραγματικές διαστάσεις. Το βράδυ θα είναι δυστυχώς φωτεινό με τις φλόγες και πάλι. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Το τέρας είναι επίμονο και δεν κάνει πίσω. Πόσα ακόμη χωριά θα χαθούνε; Ευτυχώς ο αριθμός των νεκρών δεν ανεβαίνει. Μέσα στην απίστευτη καταστροφή αυτό είναι το μοναδικό ευτυχές το οποίο φαίνεται στον ορίζοντα.
Δύο και τέταρτο. Σε δημοσκόπηση στο site του ΣΚΑΪ το 70% μέχρι στιγμής πιστεύει πως πρόκειται για οργανωμένο έγκλημα. Δέκα λεπτά μετά. Το σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ κόβεται στα δύο από φωτιά στο Λιανοκλάδι. Η κατάσταση στην Ηλεία παρεκτρέπεται με συνεχείς καταγγελίες για έλλειψη συντονισμού και απουσία πυροσβεστικών δυνάμεων. Τα πρώτα σπίτια στο Πελόπιο καίγονται, ενώ η Καλαμάτα απειλείται περισσότερο από ποτέ. Κάτοικοι στην Ηλεία απειλούν και βρίζουν. Τα ΜΜΕ δεν αναφέρουν που είναι η πυροσβεστική δράση παρά μόνο που δεν είναι. Είναι δυνατόν όλα αυτά τα χωριά να έχουν επιλεχθεί για να σωθούν άλλες περιοχές όπως η Αρχαία Ολυμπία; Με έκπληξη ακούω πως υπάρχει βενζινάδικο σε δασική περιοχή πίσω από το οποίο υπάρχουν σπίτια.
Τρεις παρά είκοσι. Συνεχώς εμφανίζονται κι άλλα χωριά εγκατελειμένα. Στο Σοφικό Κορίνθου μονάχα το μέτωπο της φωτιάς είναι 10 χιλιόμετρα και τα πυροσβεστικά αεροσκάφη προσπαθούν να το προλάβουν πριν αρχίσουν και φυσάνε δυνατοί άνεμοι. Οι εικόνες πανικού και απόγνωσης πολλαπλασιάζονται. Πλέον σχεδόν δε με ακουμπάνε. Αυτά που συμβαίνουν είναι το ίδιο φανταστικά με τη κρίση στο Νταρφούρ. Πάλι δεν καταλαβαίνω τι συμβαίνει, η πληροφόρηση από την τηλεόραση είναι απίστευτα παραπλανητική. Στις πέντε τα ξημερώματα όλοι ασχολιόντουσαν με τα Καλύβια και τώρα είναι πάλι ολόκληρη η Πελοπόννησος. Δεν μπορώ να ερμηνεύσω σωστά την αληλουχία των εικόνων. Κάθε φορά και διαφορετικό όνομα χωριού, διαφορετική φωνή αγανακτισμένου και απεγνωσμένου πολίτη. Άλλες έξι ώρες περίπου έχουν τα εναέρια μέσα. Τι θα γίνει μετά; Πάλι σιγά σιγά θα καταλαγιάσει η ενημέρωση μέχρι το επόμενο ξημέρωμα. Η φωτιά άραγε ακολουθεί αυτό το κύκλο. Δεν έχει σημασία. Πραγματικά δεν βλέπω τη διαφορά. Το ακούς και στις φωνές ορισμένων. 'Ότι είναι να κάψει θα κάψει'. Έτσι απλά. Μεγαλύτερος εμπρηστής και μεγαλύτερος πυροσβέστης, ο άνεμος. Όλα τα υπόλοιπα δεν φαίνεται να έχουν επιφέρει κάποια διαφορά. Φοβάμαι. Μέσα στο παραλογισμό, ένα νέο μέτωπο μακριά από τη Πελοπόννησο, ικανό να σπάσει τις πυροσβεστικές προσπάθειες κυριολεκτικά στη μέση. Φοβάμαι για τα νησιά. Είναι αποτρόπαιο, ανατριχιαστικό. Είναι και τρομακτικά πιθανό. Δεν ξέρω άμα η σκέψη μου έρχεται από κάποια λογική γωνία του μυαλού μου ή κάποια διαστροφική. Τέτοιου είδους μέτωπα, διασπαστικά φαίνεται πως είναι της Φθοιώτιδας και του Σοφικού. Οι λέξεις του Καραμανλή ηχούν μέσα μου: 'Δεν μπορεί να είναι σύμπτωση'. Αλλά και πολλά άλλα δεν είναι σύμπτωση, που μια μέρα του Φθινοπώρου χωρίς πυρκαγιές πρέπει να κάτσουμε να σκεφτούμε σοβαρά.
Τρεις και οχτώ. Ο οποιοσδήποτε κρατικός σχεδιασμός δείχνει να καταρρέει. Απ' έξω βλέπω τα φύλλα που κουνιούνται ήρεμα με το αεράκι. Το ίδιο αεράκι που αρχίζει να ξαναφουντώνει τις φωτιές. Πελόπιο, Πλάτανος και μετά είναι η αρχαία Ολυμπία. Η Γορτυνία περικυκλωμένη. Πολίτες με μικρές μάνικες κάνουν ότι μπορούν στα πουρνάρια που καίγονται. Όλη σχεδόν η Πελοπόννησος ζητάει βοήθεια από τα ενάερια μέσα, τα οποία δεν επαρκούν. Το Σοφικό δείχνει καταδικασμένο. Η πυκνή και ψηλή του βλάστηση είναι καύσιμο για μια πυρκαγιά που γιγαντώνεται με απίστευτους ρυθμούς παρά τους μέτριους ακόμα ανέμους. Από τις τηλεοράσεις ακούς συνεχώς φωνές ανθρώπων που ζητούν βοήθεια. Η Πυροσβεστική έχει ανακοινώσει πως κατέσβησε 42 μέτωπα τις τελευταίες 24 ώρες. Όμως δείχνει πως έχουν ξεφυτρώσει τα διπλάσια. Το Αλιβέρι ακόμα καίγεται μετά από τόσες ώρες. Η κατάσταση είναι απελπιστική ή τουλάχιστον έτσι περνάει από τους δέκτες μας. Αλλά μάλλον είναι και ακόμα χειρότερα.
Τέσσερις παρά δέκα. Το Πελόπιο έχει αποκλειστεί. Νέο χωριό που το φτάνουν οι φλόγες το Λεπρέο της Ηλείας. Όπως μεταφέρεται η κατάσταση, τίποτα δεν φαίνεται να λειτουργεί και όλα φαίνονται πως κρέμονται από μια κλωστή. Αυτό που ξεκίνησε σαν αστείο, έχει γίνει πραγματικότηα. Και η Ολυμπία και η Επίδαυρος απειλούνται από τη φωτιά. Το Σοφικό καταφλέγεται. Αποσπασματικά και υποκριτικά μεταφέρω αποτυπώνω αυτά που ακούω και βλέπω στη τηλεόραση, αυτά που διαβάζω στο internet. Τα πράματα διαρκώς χειροτερεύουν με το ένα χωριό μετά το άλλο να σβήνονται από το χάρτη. Οι πολίτες με πρωτόγονα και αυτοσχέδια μέσα καταβρέχουν τις κεραμιδοσκέπες τους, σταματούν τη φωτιά στα πουρνάρια. Ως πότε; Οι προβλέψεις του καιρού είναι ευνοϊκές ως προς τους ανέμους (3-4 μποφόρ) και πιθανές βροχές για κάποιες περιοχές (Αθήνα και Άργος) για τη Δευτέρα. Αλλά η περίφημη βοήθεια από το εξωτερικό δεν φαίνεται ακόμη πουθενά, ή τουλάχιστον δεν αναφέρεται. Η κατάσταση χειροτερεύει και οποιαδήποτε προσπάθεια κατάσβεσης φαντάζει μάταια μπροστά στην επιβεβλημένη ανάγκη για εκκένωση. Είμαστε μόνοι μας. Ψέμματα, αυτοί οι άνθρωποι είναι μόνοι τους. Ένα κομμάτι της Ελλάδας έχει αποκοπεί εντελώς, και προσπαθεί να αντέξει μόνο του. Αυτό το βράδυ θα είναι χειρότερο από το τελευταίο.
Τέσσερις και μισή. Άλλο ένα χωριό της Ηλείας, η Φασκομηλιά έχει αρχίσει να καίγεται. Κανείς από τα κανάλια δεν φαίνεται να ξέρει που επιχειρούν τα Super Puma ή τα Chinook. Τα κανάλια επιμένουν να δείχουν περιοχές που δεν χαίρουν καμμίας αρωγής. Τα εναέρια πυροσβεστικά μέσα έχουν λιγότερο από τέσσερις ώρες να συντελέσουν αποτελεσματικά στον περιορισμό των μετώπων πριν νυχτώσει και μείνουν οι επίγειες μονάδες μόνες τους και πάλι. Φωτιές σε Γρεβενά, Φλώρινα και Καστοριά. Πόσους δολοφόνους κρύβει αυτή η χώρα;
Πέντε παρά πέντε. Κάποια ευχάριστα. Το μέτωπο της Καλαμάτας έχει σταματήσει στα Γιαννιτσάνικα την τελευταία στιγμή. Κρανίου τόπος έξω από τη πόλη. Στο Σοφικό η Επίδαυρος πήρε παράταση ζωής, αλλά η υπόλοιπη πυρκαγιά μαίνεται συνεχώς. Στο Πλάτανο Ηλείας συμμετέχουν υδροφόρες του στρατού. Από την άλλη πλευρά η φωτιά μπαίνει στην Αρχαία Ολυμπία. Ανάμεικτα τα συναισθήματα. Κυρίως μια απότομη αποσύνδεση από τη πραγματικότητα. Δεν ξέρεις τι να νιώσεις.
Πέντε και δεκαοκτώ. Το αρχαίο στάδιο της Ολυμπίας μπορεί να καίγεται, μπορεί και να μην καίγεται. Τέσσερα λεπτά μετά. Τελικά δεν καίγεται, αλλά η φωτιά είναι περίπου στο μισό χιλιόμετρο. Η λέξη Ζαχάρω επαναλμβάνεται συνεχώς. Και η λέξη εκκένωση.
Πέντε και τριάντατέσσερα. Πέντε ελικόπτερα πάνε στη Φασκομηλιά για να απεγκλωβίσουν τους κατοίκους. Ισχυρές πυροσβεστικές δυνάμεις στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας. Ακούω τη τηλεόραση του ΣΚΑΪ. Η Πυροσβεστική και ο κρατικός μηχανισμός έχουν βάλει στοίχημα να σώσουν το παγκόσμιο μνημείο. Δεν καταλαβαίνω τίποτα. Ακούω τον ρεπόρτερ και ελπίζω να υπερβάλλει. Λέει πως τα αεροπλάνα έχουν αποσυρθεί λόγω των ισχυρών ανέμων και πως ένα πυροσβεστικό τανκ Leopard είναι μέσα στο στάδιο.
Έξι και τρία λεπτά. Σύμφωνα με την Πυροσβεστική η μάχη της αρχαίας Ολυμπίας κερδήθηκε με μερικά δέντρα του σταδίου καμένα. Όσο γράφω το ΣΚΑΪ έχει βάλει λεζάντα 'Εκτός ελέγχου η φωτιά στο αρχαίο στάδιο' . Η λεζάντα άλλαξε σε 'Οι φλόγες απειλούν...' Δεν μπορώ να σκεφθώ τη ψυχική κατάσταση στην οποία βρίσκονται όσοι είναι εκεί. Ένας πυροσβέστης ή εθελοντής που ήταν στην είσοδο είπε πως βγήκε από τον αρχαιολογικό χώρο γιατί έτρεμε από το φόβο. Δεν υπάρχουν καθαρές σκέψεις. Στην Εύβοια πλέον τα μέτωπα είναι τρία, από ένα το πρωί το οποίο ακόμα προχωρά. Δεν ξέρεις από που να πιαστείς. Δεν ξέρεις τι συμβαίνει.
Έξι και δεκαεννιά. Οι άνεμοι στην αρχαία Ολυμπία έχουν καταλαγιάσει και αμέσως επιχείρησαν 3 πυροσβεστικά αεροσκάφη. Ο κράτικος μηχανισμός διάλεξε να σώσει τα αρχαιολογικά πάση θυσία. Η πρώτη θυσία στο Μύστρο Ευβοίας με ένα νεκρό σύμφωνα με το ΣΚΑΪ. Τρεις ή τέσσερις αγνοούνται. Έχω πάψει να σκέφτομαι εδώ και ώρες. ακούω τις ειδήσεις και δεν καταλαβαίνω, δεν προσαρτώ τις πληροφορίες. Μια ερώτηση τριγυρίζει στο κεφάλι μου, πότε θα σταματήσει αυτός ο όλεθρος, αυτή η καταστροφή; Πότε; Λάθος ερώτηση. Πως;
Εξίμησι. Καμία λέξη δεν με συγκλονίζει. Έχουν χάσει το νόημά τους, τη βαρύτητά τους, τη σημασία τους. Περισσότερο γίνονται μεταλλικές, αιχμηρές νότες μιας εφιαλτικής μουσικής. Ο ήχος, το ψιθύρισμα, που κάνουν τα φύλλα όταν καίγονται. Γίνεσαι ένα με το τίποτα. Τι τρόμο νιώθει ο κόσμος στα πύρινα μέτωπα; Μερικά λεπτά μετά. Στην Εύβοια οι νεκροί είναι τέσσερις και δύο σε κωματώδη κατάσταση όπως λέει ο ρεπόρτερ. Κι άλλοι νεκροί.
Εφτά παρά δέκα. Κλείνω τα μάτια, και ακούω τις ειδήσεις. Τα ξανανοίγω.
Εφτά κι ένα. Πάω πάνω να ξαπλώσω.
Έφτα και είκοσι. Γράφω σε χαρτί τώρα. Οι νεκροί αυξήθηκαν. Συγκχυμένες πληροφορίες για την αρχαία Ολυμπία. Άλλοι μιλάνε για τα περιστύλια δέντρα, άλλοι για τα αρχαία. Τίποτα δεν είναι σίγουρο, και επίσημες ανακοινώσεις δεν βγαίνουν ή δεν εμφανίζονται. Το Σοφικό σώθηκε χάρη και στη γαλλική συνεισφορά.
Επτά και τριάνταέξι. Ο ήλιος φεύγει και μαζί του τα εναέρια μέσα. Ότι δεν έγινε σήμερα ελπίζω να γίνει αύριο που ο στόλος θα είναι ενισχυμένος και οι περιοχές για κάψιμο λιγότερες. Μακάρι να μην υπάρξουν αναζωπυρώσεις στο Σοφικό. Το Αλιβέρι από την άλλη είναι ίσως το χειρότερο δείγμα της ημέρα. Πέντε νεκροί από μια φωτιά που ίσως θα μπορούσε να είχε σταματήσει το πρωί. Το σοκ έχει υποχωρήσει και σε εμένα. Εξηγούσε σε ένα ζευγάρι πελατών για τους μέσους όρους πυρκαγιών και ζημιών τα προηγούμενα καλοκαίρια, για τους εποχιακούς, την παλιά δασοφυλακή. Σιγά, σιγά έρχεται ο θυμός. Η λογική δεν ξέρω από πότε έχει χαθεί.....
Επτά και σαράνταπέντε. Σε αντίθεση με την Επίδαυρο, τα νέα από την Ολυμπία δεν είναι θετικά. Υπάρχουν πληροφορίες για εισβολή της φωτιάς στο αρχαίο στάδιο, ενώ όλα τα παρακείμενα χωριά δεν έχουν λάβει καμμία βοήθεια λόγω της σύγκεντρωσης των πυροσβεστικών δυνάμεων στον αρχαιολογικό χώρο. Εξελίσσεται σε φιάσκο.
Επτά και πενήντα πέντε. Η επίσημη τοποθέτηση δια μέσου Βουλγαράκη είναι πως μέχρι στιγμής η επιχείρηση είναι επιτυχής και πως ο αρχαιολογικός χώρος είναι ανέπαφος.Αρνείται όμως να απαντήσει σε ερωτήσεις και οι κάτοικοι αποδοκιμάζουν. Εππικρατεί πανδαιμόνιο φωνών. Τίποτα δεν βγάζει νόημα, το σύστημα πυροπροστασίας του αρχαιολογικού χώρου και του μουσείου ηλεκτροδοτείται από εξωτερικό πυλώνα. Η κατάσταση εκτρέπεται με όλες τις δυνάμεις να εστιάζουν στα αρχαία και τα παρακείμενα χωριά να είναι αβοήθητα. Η Ηλεία ακόμα καίγεται.
Δέκα και δέκα. Η θεωρία της εσωτερικής απειλής υιοθετείται έντονα με τη συνεδρίαση του Πρωθυπουργού με τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων. Τίθεται ζήτημα αναδιοργάνωσης της εσωτερικής ασφάλειας με σύσταση νέου οργάνου. Από το φόβο στη τρομοκρατία, και από τη τρομοκρατία στην ασφάλεια. Μα η επόμενη μέρα δεν έχει έρθει ακόμα, και δεν θα είναι η αυριανή. Βέβαια όλα συνηγορούν προς την ισχύουσα θεωρία ή μήπως όχι; Είμαστε όντως σε πόλεμο; Και ποιός είναι ο αόρατος εχθρός; Δεν μπορώ τις ασυναρτησίες τώρα. Είμαι κουρασμένος, αλλά χρειάζεται ηρεμία και περισυλλογή.
Δέκα και εικοσιτρείς. Παρατάω το τετράδιο και ξαπλώνω αφήνοντας τη τηλεόραση να παίζει.
Δώδεκα, ξημερώματα Δευτέρας. Με ξυπνάνε πελάτες. Ένας που ήθελε να γαμήσει και ένας μεθυσμένος που θυμήθηκε τελευταία στιγμή να πληρώσει. Πως καταφέρνουν και μυρίζουν μερικοί αυτό το μείγμα μασχάλης, ιδρώτα, φθηνού αλκόολ και ληγμένη μπύρα. Του μυρωδιά του ακάθαρτου αλκοολικού χωρίς απαραίτητα να είσαι. Ασσύμετρη απειλή. Κανείς δε λέει αυτό που όλοι σκέφθονται σε τέτοιες υποθέσεις. Πως βασικός ύποπτος είναι η Τουρκία σε μια κλιμάκωση του τουριστικού πολέμου. Διψήφια ποσοστό αύξησης της κίνησης για εμάς και περίπου 7% πτώση για εκείνους με παρατεταμένη πολιτική κρίση λόγω των προεδρικών εκλογών και συνεχή προβλήματα με το Κουρδικό. Άμα μιλάμε για ασύμμετρη απειλή, τι άλλο εννοούμε πραγματικά; Τον 'Επαναστατικό Αγώνα'; Βιαζόμαστε απίστευτα. Φοβάμαι για τις εξελίξεις φοβάμαι ο κρατικός μηχανισμός που απέτυχε να προστατεύσει και να οργανώσει τη χώρα, αδυνατεί να έχει καθαρή και λογική κρίση για τα κίνητρα και τα στελέχη ενός οργανωμένου εγκληματικού κυκλώματος αν όντως υπάρχει. Δεν γνωρίζω. Εξήντα δύο νεκροί και με τη φωτιά ελεγχόμενη στην αρχαία Ολυμπία. Ο κατακριτέος Πολύδωρας φαίνεται συνεχώς λίγος και ανίκανος να ηγηθεί της προστασίας μας. Αδύνατο να τον εμπιστευτούμε. Τώρα ίσως καταλαβαίνει ο Πρωθυπουργός γιατί υπάρχουν και οι παραιτήσεις.Πολύς θυμός, φωτιά στη Κέρκυρα. Πολύς θυμός και χωρίς δίοδο. Αλλά χρειάζεται ψυχραιμία και λογική σκέψη. Η ασσύμετρη απειλή από ξένο δάκτυλο είναι μια πολύ λογική εκδοχή αλλά η αυτόματη υιοθέτησή της χωρίς αποδείξεις είναι εθελούσια τύφλωση.
Δώδεκα και τέταρτο. Προσπαθώ να θυμηθώ πως ξεκίνησε. Την Παρασκευή υπήρχαν εστίες στον Ταϋγετο. Τι άλλο καιγόταν πριν από εκεί για να μην μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στην επικείμενη καταστροφή;Δεν θυμάμαι. Κι άλλοι νεκροί.
Δώδεκα και είκοσιοχτώ. Ο θυμός φουντώνει. Ο κρατικός μηχανισμός λύνει ασύμμετρους γρίφους αλλά ακόμα δεν συντονίζεται. Κι άλλοι αγνοούμενοι.
Δευτέρα πρωί, οχτώ και πενηντα τρία. Είδα λίγο τηλεόραση πριν κατέβω. Η 'ασσύμετρη απειλή' κερδίζει έδαφος σαν θεωρία χωρίς να υπάρχουν σαφείς αποδείξεις και παραγνωρίζοντας κάποια άλλα στοιχεία. Οι πολιτικοί, πιο προσεκτικοί σήμερα, δεν υπονοούν πρός το παρών ξένες δυνάμεις, αλλά εσωτερικές, 'άρρωστων ιδεολογιών' όπως μας λέει ο Νομάρχης Θεσσαλονίκης. Μιλάνει για την επόμενη μέρα και πάλι. Καιεί ακόμα και σήμερα γαμώτο! Δεν το καταλαβαίνουν; Δεν καταλαβαίνουν πως ακόμα υπάρχουν εστίες φωτιάς, πως συμβαίνουν διαρκώς αναζωπυρώσεις; Δεν βλέπουν πως η Ηλεία ακόμα φλέγεται; Τόσο πολύ βιάζονται να κάνουν εκλογολικές συζητήσεις επί συζητήσεων; Εκτός κι αν όλα αυτά είναι στο κλιμα σταθεροποίησης, αλληλεγγύης και ενωτισμού. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Πυροσβεστικής, 89 νέες εστίες είχαμε εχθές.
Δέκα και εννιά. Τα μέσα ασχολούνται τόσο με τις φωτιές όσο και με τις εισαγωγικές βάσεις στα πανεπιστήμια. Θέλω να ειρωνευτώ, να ξεσπάσω, να κατηγορήσω, να καταγγείλω, αλλά θέλω και να το αποφύγω. Ακόμα δεν τελείωσε τίποτα. Συνάντηση πρωθυπουργού και προέδρου της Δημοκρατίας το μεσημέρι. Δεν έχω διάθεση για τίποτα. Σκέφτομαι να ποστάρω ότι έχω γράψει.
Δώδεκα και πενήντατρεις. Κοιμόμουν πίσω στο δωματιάκι του μπαρ. Είμαι εξαντλημένος. Με ξυπνάνε για τον συντηρητή του ανελκυστήρα. Στην τηλεόραση δυστυχώς τα γεγονότα με επιβεβαιώνουν. Η Ηλεία φλέγεται μαζικά. Σήμερα οι επιχειρήσεις εκκενώσεων δείχνουν να είναι πιο οργανωμένες και προοληπτικές. Ο κρατικός μηχανισμός γίνεται καλύτερος με κάθε μέρα που περνάει, απόδειξη της πλημμέλειας του. Αλογοσκούφης και Πολύδωρας επικύρηξαν τους εμπρηστές. Δημιουργήθηκε καταθετικός λογαριασμός στην Τράπεζα της Ελλάδαδος με σκοπό την ενίσχυση των πυρόπληκτων περιοχών και ανθρώπων. Είναι δύσκολο να παρακολουθήσω τις ειδήσεις στο internet, αφού δεν καταλαβαίνεις πότε έγινε η τελευταία ενημέρωση, ή ποιά είναι η ένταση της φωτιάς. Το site της Πυροσβεστικής είναι το μόνο που μπορώ να εμπιστευθώ για λίγο.
Μία και είκοσιέξι. Στο Mega αναφέρουν ξυλοδαρμό και σύλληψη εμπρηστών από κατοίκους της Κρέστενας. Πανελλαδικά τα μέτωπα φαντάζουν λιγότερα, αλλά τίποτα δεν έχει αλλάξει στην Ηλεία, με το ένα χωριό μετά το άλλο να κάνει συνεχείς εκκλήσεις για βοήθεια. Οι πύρινες εστίες και αναζωπυρώσεις είναι συνεχείς και διαρκείς. Είναι ακατανοήτο πως ακόμα δεν έχει περιοριστεί, πως ακόμα απειλούνται τόσα χωριά. Στην Εύβοια, η φωτιά συνεχίζει ακάθεκτη. Σκέφτομαι πως ότι γράφω, πρέπει να συγκλίνει προς κάποιο είδους νοήματος. Πως αυτή η δοκιμασία θα μας χαράξει και θα μας μεταλλάξει. Ο Πρετεντέρης προτάσσει το περιβάλλον ως το κυρίως αν όχι το μοναδικό άξονα της επόμενης κυβέρνησης, όποιας και αν είναι. Στον Πύργο, οι ξενοδόχοι χρεώνουν φυσιολογικές αν όχι υπέρογκες τιμές για αυτούς που έχουν φύγει από τα χωριά τους και ψάχνουν κάπου να κοιμηθούνε. Γιατί δεν έχουν επιταχθεί από τη νομαρχία ακόμα; Σκεφτόμουν εχθές πως το τελευταίο γεγονός που συγκλόνισε τη χώρα σε τέτοιο βαθμό ήταν το Πολυτεχνείο και η Κύπρος. Δεν υπάρχει σχεδόν καμμία επίσημη ενημέρωση. Όλα τα πληροφορούμαστε από τις τηλεοράσεις. Για να απεγκλωβιστείς πρέπει να παίρνεις τηλέφωνο στα κανάλια. Όλα αυτά είναι αποκαρδιωτικά και θλιβερά. Ποιό νόημα και ποιό συμπέρασμα να βγάλεις; Ακόμα δεν μπορεί να επικρατήσει η λογική και η ψυχραιμία. Τα πραγματικά δεδομένα, η έκταση της καταστροφής και κυρίως η επίπτωση που αυτή θα έχει, όλα είναι άγνωστα. Άγνωστα και τα αίτια, οι συνθήκες, ο τρόπος, το ιστορικό. Φοβάμαι πως η κοινή γνώμη καθοδηγείται τυφλά προς τις ασύμμετρε απειλές, παρόλω τις προσπάθειες των αντιπολιτευτικών ΜΜΕ. Δεν υπάρχει καθαρή εικόνα. Ακόμα δεν υπάρχει ενημέρωση για τη συνάντηση Καραμανλή - Παπούλια. Η σύγκληση των πολιτικών αρχηγών ή παράταση των εκλογών; Οι φωτιές κατακαίνε την Ηλεία και την Εύβοια. Υπάρχει ένας παρατεταμένος πανικός και μια απειλή που ελλίσεται, διαφεύγει, μειώνεται και ξανά αναπτύσσεται, δυναμώνει. Δεν μπορούν να υπάρχουν συμπεράσματα, όχι ακόμα. Οι εντυπώσεις είναι πολλές και χείριστες για τους διάφορους χειρισμούς, τους τωρινούς και αυτούς που υπάρχουν χρόνια. Αλλά η εικόνα δεν είναι καθαρή, ακόμα δεν έχει σταματήσει τίποτα. Ακόμα πολλές πυρκαγιές είναι σε εξέλιξη και απειλούνται ανθρώπινες ζωές. Δε μπορώ να σκεφθώ τίποτα. Ανδρίτσαινα, Πρασιδάκι και Φρίξα εκκενώνονται. Η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως απελπιστική και ο συντονισμός ως κάκιστος.
Δύο και είκοσι. Δεν λέει να τελειώσει, συνεχίζεται, δε σταματά. Η επόμενη μέρα δεν έρχεται. Ο απολογισμός θα αργήσει. Και η εξήγηση ακόμα περισσότερο. Τίποτα.
Τρεις παρά μια. Μοντάρω το κείμενο όσο βλέπω κι άλλα επεισόδια του Derren Brown. Δεν βρίσκω λόγο να πάω πάλι στη τηλεόραση. Ο χρόνος έχει κολλήσει, μόνο τα ονόματα αλλάζουν. Εξήντα τρεις νεκροί και δεκάδες πύρινα μέτωπα. Συνεχώς. Είμαστε αμέτοχοι παρατηρητές σε μια τραγωδία. Έχω χάσει την αίσθηση του χρόνου, της ευθύνης, της αντίληψης και της πραγματικότητας. Δεν υπάρχουν πολλά από τα οποία μπορείς να πιαστείς.
Τρεις και εικοσιεφτά. Publish post.
Τα παιδιά, ο Π και ο Δ, έχουν φύγει ώρα τώρα, από τις έξι περίπου. Ο φαντάρος της παρέας, ο Τ έφυγε πιο νωρίς, πριν φάμε. Είχα πάνω από ένα μήνα να τον δω, και ήλπιζα να κάνουμε γερή πλάκα, αλλά ήμουν χάλια. Ανώριμος και γεμάτος κενά άνθρωπος ων, με έχουν συντρίψει οι φωτιές. Εχθές κοιμήθηκα κατά τις εφτά το απόγευμα εξαντλημένος από το ξενύχτι. Διάβαζα και δούλευα. Οι νεκροί ήταν έξι ακόμα. Σήμερα το πρωί, άνοιξα την τηλεόραση και είδα τριάντα έξι οι νεκροί. Τώρα που τα γράφω αυτά είναι πενήντα δύο. Το πραγματικό νούμερο είναι σίγουρα μεγαλύτερο. Και μόλις νύχτωσε τώρα, που σημαίνει πως τα αεροπλάνα και τα ελικόπτερα έχουν κάνει την τελευταία τους πτήση και τα περιεργάζονται ήδη οι μηχανικοί για να είναι έτοιμα πάλι με το ξημέρωμα. Πιο μακάβριες οι εικόνες των αυτοκινήτων, καμένων και εγκατελειμένων των οποίων οι επιβάτες βρέθηκαν απανθρακωμένοι μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα. Η διαρρύθμισή τους, το πυροσβεστικό αναποδογυρισμένο εκτός δρόμου, το αγροτικό με ανάποδη κατεύθυνση και 2 επιβατικά, είναι εφιαλτική, προδίδει σύγχηση, πανικό, τρόμο και απελπισία. Στην προσπάθειά τους να γλυτώσουν, εγκλωβίστηκαν και πέθαναν. Πρώτα ασφυξία, λιποθυμία; Ρώτησα τον Π τι μπορεί να επακολούθησε μετά το τρακάρισμα. Τι κουβέντες μπορεί να ανταλλάχθηκαν. Από την εικόνα αναρωτιόμουνα γιατί έμειναν εκεί τα αμάξια. Μήπως το
πυροσβεστικό είχε ακινητοποιηθεί και μέχρι να το βγάλουν από τη μέση η φωτιά είχε πλησιάσει; Μήπως ο οδηγός του αγροτικού τους ειδοποίησε για ένα άλλο μέτωπο από εκεί που ερχόταν; Πως αντιδράς σε μια τέτοια στιγμή;
Η ώρα έχει προχωρήσει λίγο και πλέον έχει σκοτινειάσει πλήρως. Πλέον όλα εξαρτώνται από τους ανέμους με τις φωτιές να μαίνονται σε Πελοπόννησο, Εύβοια και Θήβα και αλλού. Ήταν περίπου το μεσημέρι όταν δημιουργήθηκαν νέες εστίες στη Πεντέλη και τον Υμηττό, ενώ την ίδια ώρα υπήρχαν παραπλανητικά τηλέφωνα που έστελναν πυροσβεστικά οχήματα σε άσχετα σημεία μεταξύ τους. Μόλις κοίταξα την τηλεόραση λίγο πάλι και ήδη ακούγονται αυτά που πολλοί από εμάς σκεφτόμασταν. Τρομοκρατία, αντιεξουσιαστές. Λογικοί συνειρμοί, άλλωστε οι συνειρμοί μονάχα λογικοί μπορεί να είναι. Τη στιγμή που οι ειδήσεις μας πληροφορούσαν πως όλα τα εναέρια μέσα ήταν απασχολημένα εκτός της Αττικής, τη στιγμή που η πυροσβεστική υπηρεσία προσπαθούσε τα μέγιστα, κάποιοι δειλοί (οικοπεδοφάγοι πιθανότατα) έβαλαν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και τρομοκράτησαν. Αποσβολωμένος κοιτούσα τις εικόνες από το Παπάγου και θυμόμουν το 2001 που σε μια pub στο Kilburn έβλεπα την καταστροφή στους Δίδυμους Πύργους. Η πραγματικότητα δεν μεταφέρεται. Μονάχα περιγράφεται.
Σήμερα είμαστε σε πόλεμο. Σε ένα πόλεμο που χάνουμε. Κατά τις τέσσερις διάβασα στη Καθημερινή πως πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Λεοντάρι, το χωριό της γιαγιάς μου. Σκεφτόμουν να πάρω τη μάνα μου τηλέφωνο να την ενημερώσω, αλλά μετά κατάλαβα πως δεν θα κάνει διαφορά. Τις τελευταίες ώρες βλέπω επεισόδια του Trick of Mind του Derren Brown που κατέβασα από το Internet. Νομίζω είδα αρκετές φωτιές για μια δεκαετία. Τις περισσότερες φορές είχα τη τηλεόραση στο μουγγό, κυρίως για να μιλάμε και λίγο με τα παιδιά, αλλά και επειδή δεν υπήρχε και τίποτα να ακούσεις. Νούμερα, περιοχές, οι λέξεις 'πραγματικά', 'κυριολεκτικά', πρωτόγνωρο', 'καταστροφή', 'πυροσβεστική', ξανά και ξανά. Από την άλλη τα κόλπα του Brown με ανακουφίζουν. Εντυπωσιακά και ίσως εντυπωσιακά, δεν είναι παράλογα. Έχουν κάποια λογική, έστω κρυμμένη, αλλά σίγουρα λογικά. Αυτό που ξεκίνησε εχθές στον Ταύγετο, με αρχικό μέτωπο 30 χιλιομέτρων, και έχουμε φθάσει τώρα δεν είναι λογικό. Είναι παράλογο. Και δεν μπορεί να ευθύνεται μονάχα στα ευνοϊκά για πυρκαγιές καιρικά φαινόμενα.
Δέκα παρά. Η νύχτα θα είναι μάλλον χειρότερη κι ας έχουν κοπάσει οι άνεμοι. Ογδόντα οκτώ μέτωπα σε ολόκληρη τη χώρα, νέες εστίες σε Υμηττό και Κερατέα. Κι άλλα τοπονύμια. Η γεωγραφία της καμένης γης πληθαίνει με νέα ορόσημα. Ανήμπορος για τίποτα, σκέφτομαι πως χρειάζεται ψυχραιμία. Συγχυσμένοι, σοκαρισμένοι, φοβισμένοι και με τις φωτιές ακόμα να καίνε, αναζητούμε ενόχους. Τέσσερις προσαγωγές για εμπρησμό. Κι άλλα νούμερα. Η αριθμητική της καταστροφής. Έχουμε πληγωθεί και κάπου πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας. Πρέπει από θύτες να γίνουμε θύματα και να σπαράξουμε 'αυτός το έκανε!'. Ο Π., υπερβάλλοντας, είπε πως οι εμπρηστές αξίζουν θάνατο. Διαφωνώ. Γαλλία και Γερμανία στέλνουν εξήντα πυροσβέστες, τέσσερα ελικόπτερα και τρία αεροσκάφη. Η αριθμητική της ελπίδας για το πρωί.
Λίγα λεπτά μετά. Πήγα πάλι στην τηλεόραση και είδα πως το ALPHA έχει επικυρήξει το, διαφαινόμενο όπως λέει, οργανωμένο εμπρηστικό σχέδιο για 1.000.000 Ευρώ. Έχω κάτσει στη ρεσεψιόν τώρα και ακούω δύο πελάτισσες που σχολιάζουν τα νέα. It is pretty scary. Δεν επεμβαίνω στη κουβέντα. Είναι όντως. Τρομακτικό και αδιευκρίνηστο. Είναι προϊόν εξωτερικού παράγοντα; Δεχόμαστε επίθεση; Τα σενάρια είναι αναρίθμητα. Από οικοπεδοφάγους, ψυχασθενείς, αγροτικές φωτιές, ατύχημα, ακόμα και πράκτορες μυστικών υπηρεσιών. Έχουν όλα γίνει στο παρελθόν. Συνειδητοποιώ πως ίσως να 'νύχτωσε' νωρίτερα σήμερα λόγω των καπνών. Ψάχνουμε από τώρα θύτες, ενώ ακόμα ψυχοραγούμε. Η πυροσβεστική υπηρεσία και τα υπόλοιπα μέσα που συμβάλουν στο πυροσβεστικό έργο, έχουν σκορπίσει σε ολόκληρη την Ελλάδα. Σε πολλές περιοχές οι κάτοικοι μοναχοί τους με κλάρες και κλαδιά προσπαθούν να διώξουν το τέρας. Μα είναι μάταιο.
Διαβάζω στο ΣΚΑΪ για τα μέτρα του τώρα και του μετά και καταλαβαίνω πως η Πάρνηθα δεν ήταν μεγάλη καταστροφή. Επουλώσαμε τις πληγές μας γρήγορα και ανώδυνα. Δεν ξέρω άμα είναι καλό ή κακό που 52 ανθρώπινες ζωές μας είναι πιο σημαντικές από ένα δάσος. Νομίζω πως είναι καλό. Δεν ξέρω. Είναι ένα φονικό σε εθνική διάσταση. Αυτή τη φορά δεν θα αρκεστούμε σε μια μικρή διαδήλωση και σε λίγες κουβέντες. Αυτές οι ημέρες θα μας χαράξουν. Ξαναθυμάμαι τις εικόνες από του Παπάγου και τις συγκρίνω με τη προηγούμενη πυρκαγιά τον Ιούλιο. Τότε οι άνθρωποι δεν ήταν τρομοκρατημένοι. Ίσως λίγο φοβισμένοι, σε εγρήγορση. Τώρα οι εικόνες ήταν διαφορετικές, ήταν εικόνες αλλαφροσύνης, πανικού, πραγματικού τρόμου. Ήταν η συνειδητοποίηση πως κάποιος θέλει να σε σκοτώσει, και πως μπορεί να το κάνει και το κάνει, και εσύ δεν μπορείς να αντιδράσεις. Οι κάτοικοι του Παπάγου ήξεραν πως κόσμος είχε πεθάνει στη Πελοπόννησο. Η φωτιά, από δασοκτόνα, έγινε ανθρωποκτόνα. Στη συνείδησή μας πήρε άλλη διάσταση, και θυσία στη συνειδητοποίηση οι δεκάδες νεκροί.
Λίγα λεπτά μετά. Είμαι πάλι στο πίσω γραφείο. Δεν υπάρχει τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα να κάνεις, τίποτα να πεις, τίποτα να περιγράψεις, τίποτα να σκεφθείς. Τίποτα. Απολύτως τίποτα. Θέλεις να κοιμηθείς και αύριο να ακούσεις στα νέα πως οι φωτιές έχουν σβηστεί ή πως τα μέτωπα ελέγχονται. Αδύνατον όμως. Άμα πεισθείς από τη λογική σου ξέρεις πως αυτό δεν θα συμβεί. Και άυριο θα πετάξουν τα αεροπλάνα, κι αύριο ολόκληρη η πυροσβεστική, σώματα του στρατού, αστυνομία, δήμαρχοι, δημοσιογράφοι θα τρέχουν πίσω από τη φωτιά. Κι αύριο θα καούν δάση, λιγότερα, περισσότερα. Μακάρι να μη φύγουν άλλες ανθρώπινες ζωές.
Βγήκα λίγο έξω. Ο αέρας έχει φουντώσει πάλι και φέρνει τη μυρωδιά καμένου, από τη Κερατέα μάλλον. Τίποτα και πάλι. Χωρίς εξήγηση δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει κι ας το βλέπουμε στις ειδήσεις. Είναι πλέον άνευ μέτρου. Αν με τη Πάρνηθα κατέβηκα σε μια διαδήλωση, τώρα τι πρέπει να κάνω; Ο Πρετεντέρης στο MEGA τώρα θυμάται το σκουπίδι, το γυαλί στο δάσος, το τσιγάρο από το αμάξι, τη χωματερή, την ελληνική προχειρότητα και φαιδρότητα. Τώρα. Το ΣΚΑΪ έχει μια φωτογραφία που δείχνει ένα τέρας με πολλά κιτρινοκόκκινα στίγματα έντονα αλλά και ζοφερά. Το τέρας είναι μια ολόκληρη βουνολαγιά που καίγεται. Τι πρέπει να κάνουμε τώρα; Ο χρόνος δεν γυρνάει πίσω. Όταν το επιτρέψει ο καιρός και κοπάσουν οι φωτιές και βγάλουμε καινούρια νούμερα, πόσοι πέθαναν, πόσα χωριά καήκαν, πόσα στρέμματα, πόσα θα είναι τα χρήματα των αποζημιώσεων, σε αυτή τη νέα αριθμητική θα κληθούμε να νιώσουμε πως δεν υπάρχει πρόσθεση, παρά μόνο αφαίρεση. Ότι χάθηκε δεν φτιάχνεται. Οι πεθαμένοι δεν γυρνάνε πίσω μόλις κοπάσει ο άνεμος.
Τίποτα. Δεν μπορώ να σκεφθώ κάτι καλύτερο. Όταν δεν αντιλαμβάνεσαι κάτι, όταν είσαι και νοητικά αμέτοχος, όταν τα ερεθίσματά σου είναι ξαφνικά ένας τυχαίος συνδιασμός νεκρών, καμμένων σπιτιών, γκρίζων πλαγιών και ανθρώπων που τρέχουν να σωθούν, δεν μπορείς να νιώσεις, να σκεφθείς, να πείς τίποτα. Όλος ο δυνατός κρατικός μηχανισμός προσπαθεί να περιορίσει τη ζημιά με πρώτη προτεραιότητα τις ανθρώπινες ζωές, είναι μια παράσταση χωρίς επακόλουθο για σένα. Νομίζεις πως η φωτιά είναι δίπλα σου, αλλά είναι μόνο στους τηλεοπτικούς δέκτες. Και μόνο στη μισή επικράτεια. Οι αισθήσεις σου όμως ενεργοποιούνται για το χειρότερο, σκέφτομαι πόσους σωλήνες μπορώ να βγάλω, το ακάλυπτο οικόπεδο με τα μπάζα και τις ξερές κλάρες. Η λογική με καθυσηχάζει, παρόλω που είμαστε κοντά σε δασική πλαγιά. Δύο κατοικίες στου Παπάγου, όσο κυνικό κι αν ακούγεται, δεν συγκρίνεται με αυτό που γίνεται ακόμη στη Πελοπόννησο και στην Εύβοια. Η εσωστρεφής Αθήνα ένιωσε παρά ελάχιστα τη καταστροφή.
Έντεκα η ώρα. Η ζωή συνεχίζεται, αναγκαστικά. Κάποια στιγμή θα επιβληθεί το λογικό μέτρο. Κάποια στιγμή θα συνέλθουμε. Παρά το ασύλληπτο της καταστροφής, φοβάμαι πως κάποια στιγμή θα εφυσηχαστούμε κιόλας. Η ζωή συνεχίζεται, αλλά όχι απόψε. Έχω βάλει να γίνεται καφές. Η κοπέλα που κοιτούσε στο internet μου λέει γλυκά 'Have a good night'. Δε νομίζω. Στο crawl του ΣΚΑΪ διαβάζω ανακοίνωση του ΣΥΡΡΙΖΑ που μιλάει για συγκάλυψη της ανικανότητας της κυβέρνησης με πρόσχημα οργανωμένο σχέδιο. Ακόμα και άμα έχουν δίκιο είναι τουλάχιστον άκομψο να βγάζουν ανακοινώσεις τέτοιου είδους τέτοιες ώρες.Τέτοιες ώρες αναζητούμε περισσότερο προστασία πάρα περίστροφο. Αναζητούμε επικοινωνία, βοήθεια, κάποιον που να συμπάσχει. Γιατί κάποιος που να λύσει το πρόβλημα δεν υπάρχει. Στον Αντέννα ακούω πως η πυροσβεστική έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά για τα έντονα μέτωπα. Κάθε φορά που βγαίνω από το γραφείο βλέπω στην τζαμαρία την αντανάκλαση της τηλεόρασης. Πάντα δείχνει τις τεράστιες φλόγες. Λευκόκίτρινες και έντονες. Όταν κοιτάω από κοντά, στο κέντρο των εστιών δεν υπάρχει τίποτα. Τίποτα. Είναι τόσο έντονη η λάμψη που δεν μπορείς να διακρίνεις απολύτως τίποτα, ούτε τον καπνό. Έχω κλείσει τα φώτα της πισίνας, δεν τολμώ να βγω έξω να μυρίσω τον αέρα. Ανάβω το ένα τσιγάρο μετά το άλλο. Βάζω άλλο ένα επεισόδιο του Trick of the Mind να ηρεμήσω. Κάθομαι και μοντάρω λίγο το κείμενο μου. Δεν θέλω να έχει λάθη ή να λέω υπερβολές. Συνειδητοποιώ πως από την εικόνα των καμένων των αυτοκινήτων δεν θυμάμαι κάποια από τις πόρτες να είναι ανοιχτές. Στον πανικό τους οι άνθρωποι έκλεισαν τις πόρτες. Γιατί;
Καληνυχτίζω μια οικογένεια Γάλλων που αναχωρεί τα χαράματα. Μου λένε πως είναι εγκληματικό αυτό που γίνεται. Δεν ξέρω τι να τους πω. Δεν είναι;
Λίγα λεπτά μετά. Με έχουν απορροφήσει τα επεισόδια του Trick of the Mind και ξεχνιέμαι. Ανανεώνω τις σελίδες στο internet. Το ΣΚΑΪ με θλίβει. Μετά από αρκετή ώρα ο αριθμός των νεκρών ανεβαίνει στους πενήντα τρείς. Σαν σταγόνες που ξεχειλίζουν απο μια δεξαμενή. Άλλοτε ξαφνικά, κι άλλοτε σιγά σιγά. Έχω ηρεμήσει λίγο όμως. Ίσως είναι αυτά που βλέπω στην οθόνη μου, τα ψυχολογικά τρικ. Ίσως η κούραση, η ανεξάντλητη υγρασία, ο θόρυβος από το τζιτζίκι.
Δώδεκα και τέταρτο, ξημερώματα Κυριακής.
Κοιτάω τις ειδήσεις και βλέπω στο MEGA εικόνες από το Λεοντάρι, το χωριό της γιαγιάς μου. Όλο μου λέει να πάμε να δω τα κτήματα που μας άφησε ο παππούς, να βάλουμε τίποτα πασάλους, να συννεοηθούμε και με ένα κτηνοτρόφο να φέρνει τα ζώα του να βοσκούν. Δεν έχω πάει ποτέ. Πρώτη φορά το είδα από τη τηλεόραση. Αναστατώνομαι πάλι. Δεν μπορώ καν να σκεφθώ πως θα νιώθει η γιαγιά. Όταν βλέπαμε το μεσημέρι με τα παιδιά τις ειδήσεις δεν πίστευα πως από τη Ζαχάρω η φωτιά θα πήγαινε μέχρι Μεγαλόπολη. Και όταν πήγε εκεί πάλι δεν πίστευα πως θα μπορούσε να κατέβει Νότια. Τώρα υπάρχει μέτωπο κοντά σε ένα στρατόπεδο της Καλαμάτας. Το ΣΚΑΪ αμφιταλαντεύεται μεταξύ πενηντά δύο και πενήντα τρείς. Τώρα είναι πενήντα τρείς.
Δώδεκα και μισή. Η τηλεόραση του ΣΚΑΪ λέει για πενήντα δύο νεκρούς. Πενήντα δύο, πενήντα τρείς άνθρωποι, ξεχωριστοί, διαφορετικοί, νεκροί. Οι εικόνες, οι περιγραφές, τα συνεχώς διαφορετικά τοπωνύμια προδίδουν πως ούτε οι άνεμοι, αν ποτέ κοπάσουν, δεν θα σταματήσουν τις φλόγες. Τα μέτωπα είναι τόσο έντονα πλέον που ότι βρουν μπροστά τους θα το αποτεφρώσουν. Νιώθω πως όλοι οι πυροσβέστες, οι πιλότοι, και όσοι συμμετέχουν με κίνδυνο της ζωής τους στη προσπάθεια πυρόσβεσης και προστασίας θέλουν να εγκαταλείψουν. Σίγουρα είναι εξαντλημένοι, θέλουν να συνεχίσουν, να σώσουν το κόσμο, να σβήσουν τις φωτιές, αλλά. Αλλά. Δεν ξέρω. Το βρίσκω μονάχα φυσιολογικό, μέσα σου να ελωχεύει αυτή η επιθυμία. Την καταπολεμάς αλλά σίγουρα κάπου μέσα σου υπάρχει. Δεν είμαι αισιόδοξος. Δεν υπάρχει λογική εξήγηση για το πως ή το γιατί, και δεν υπάρχει λογική διέξοδος. Τα πάντα στη ζωή καταστρέφονται πιο εύκολα από ότι φτιάχνονται.
Μια. Ο Αντέννα έχει λεζάντα 'Στόχος η Ελλάδα' και μια ψηφιακή ελληνική σημαία να κυματίζει πάνω δεξιά. Το κλίμα είναι όντως πολεμικό. Ολόκληρη η Ηλίεια καίγεται όπως και το Αλιβέρι Ευβοίας. Λογικά αυτή τη στιγμή όποιοι ηγούνται του πυροσβεστικού συντονισμού θα επιλέγουν ποίες εστίες θα τολμήσουν να καταπολεμήσουν με τα εναέρια μέσα, και ποιές περιοχές θα αφήσουν αβοήθητες με μόνη εντολή την άμεση εκκένωση. Λογικά ακόμη θα εφαρμόσουν και σχέδιο αστυνόμευσης ιδίως στα περίχωρα των μεγάλων αστικών κέντρων, ενώ θα είναι και σε επιφυλακή και για τη Βόρεια Ελλάδα. Λογικά όλα αυτά. Είναι όντως παράλογη μια πυρκαγιά ή απλά εγώ εγκαταλείπω τη λογική; Εδώ και πολλές ώρες έχω ένα email ανοιχτό το οποίο πρέπει να απαντήσω. Δεν είναι επείγον. Τι υπαγορεύει η λογική τώρα; Η ζωή συνεχίζεται; Όχι απόψε.
Πάω στο site της Ελευθεροτυπίας. Το εξώφυλλο του κυριακάτικου φύλλου τα λέει όλα. Όλο μάυρο, και με κόκκινα γράμματα κάτω δεξιά 'Δεν υπάρχουν λέξεις'. Όντως δεν υπάρχουν λέξεις, δεν υπάρχουν ούτε εικόνες. Αυτό είναι το τίποτα. Όχι το άπειρο λευκό στο κέντρο της φλόγας, αλλά το μαύρο. Το τίποτα. Το κενό που αφήνει πίσω της η απώλεια. Η απώλεια των ανθρώπινων ζωών, η απώλεια ολόκληρων νομών, η απώλεια της αίσθησης, η απώλεια της συνειδητοποίησης του τι συμβαίνει, η απώλεια της λογικής. Ότι συμβαίνει τώρα, εδώ και πολλές ώρες, είναι υπεράνω μας. Η πραγματικότητα δεν είναι τίποτα. Υπάρχει. Όση ώρα γράφω αυτές τις γραμμές, δεκάδες χιλιόμετρα φλεγόμενων μετώπων μετατρέπουν τον τόπο σε στάχτη, χιλιάδες κόσμου εγκαταλείπει τα σπίτια του, εκατοντάδες παλεύουν με κλάρες, χιλιάδες δέντρα καίγοντα ανά λεπτό, η ηλεκτροδότηση χάνεται σε δεκάδες χωριά και οικισμούς, όλα αυτά συμβαίνουν, είναι πραγματικά όσο πραγματικός είμαι κι εγώ που κάθομαι στη καρέκλα μου και βλέπω το ένα γράμμα μετά το άλλο να μπαίνει σε σειρά ακούγωντας το βουητό του υπολογιστή μου. Ότι υπάρχει στις εικόνες των τηλεοράσεων είναι πραγματικό. Ότι είδαμε, βλέπουμε και θα δούμε είναι πραγματικό. Ότι περιγράφεται είναι πραγματικό. Αλλά τίποτα από όλα αυτά, ούτε στο συνολό τους, δεν πλησιάζει την αλήθεια. Είναι όλα και τίποτα. Όλα συμβαίνουν και το τίποτα μένει. Δύο παρά είκοσι.
Δύο παρά τέταρτο. Το MEGΑ είναι πεποισμένο πως η φωτιά στα Καλύβια θα στρίψει πρός Σαρωνίδα. Βγαίνω έξω να μυρίσω. Τίποτα. Ανεβαίνω στη ταράτσα. Μυρίζει πολύ λίγο. Κοιτώ τον ορίζοντα για σημάδια. Κάποια σημεία του είναι πιο φωτεινά, αλλά μάλλον κοροϊδεύω τον εαυτό μου. Ένα σημείο είναι ιδιαιτέρως πιο φωτεινό. Κοιτάω σε μια απέναντι πολυκατοικία, ανοιχτό πατζούρι και η τηλεόραση στις ειδήσεις, φωτιές. Μόνο το STAR είναι στο πρόγραμμά του το συνηθισμένο και η ΕΤ1 έχει πάψει προ πολλού να έχει ενημέρωση. Επαναλαμβάνω τις σκέψεις μου για να κατέβω κάτω να τις γράψω. Απόκρυφα παραδέχομαι πως ήθελα να δω σημάδια της φωτιάς, τον ορίζοντα πιο κοκκινισμένο. Η υπερπληροφόρηση οδηγεί σε σύγχηση. Τα μάτια μου έχουν μπολιαστεί με τις φλόγες, αλλά τα αυτιά μου ακούνε κυρίως τα πλήκτρα, και δεν μυρίζω τίποτα. Το δέρμα μου νιώθει μονάχα την υγρασία. Αναπνέω κανονικά. Κι όμως. Η μισή Ελλάδα φλέγεται.
Δύο και πέντε. Διαβάζω σχολιαστικό κείμενο στο site του ΣΚΑΪ που αποκυρρήσει τη θεωρία του συντονισμένου εμπρησμού ως συνομωσιολογία και εύκολη διαφυγή από τις υπάρχουσες ευθύνες και ελλείψεις. Συνδέει την καταστροφή εκλογολικά αφήνοντας να εννοηθεί πως τελικά το κυβερνών κόμμα είναι αυτό που θα ευνοηθεί παρόλω τον αριθμό των νεκρών που δεν απαντάται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου με παρόμοια προβλήματα. Επισημαίνει την οπισθοχώρηση του ορθολογισμού και την εμφάνιση της πανικόβλητης σκέψης. Την επικράτηση του παραλογισμού. Νιώθω πως βιάζεται, πως εξάγει συμπεράσματα από καταστάσεις οι οποίες ούτε έχουν ολοκληρωθεί και ούτε πρόκειται να εμπεδωθούν συντόμως. Η λογική του εμπρησμού μπορεί να μας τρομοκρατεί ως προς την αδυναμία μας, αλλά μας καθυσηχάζει στο γιατί, βρίσκουμε ένα μικρό περιέργως καθυσηχαστικό πάτημα, ένα σημείο εκκίνησης. Αυτοπροσδιοριζόμαστε ως θύματα. Αλλά δεν έχει σημασία. Καθόλου. Αυτή τη στιγμή τέτοιου είδους σκέψεις, κινούμενες σε οποιαδήποτε κατεύθυνση, σε οποιοδήποτε συμπέρασμα είναι εκ φύσεως βιαστικές και πανικόβλητες. Τα γεγονότα έχουν ξεπεράσει κατά πολύ το κουκούλι της ενημέρωσης και της δευτερεύουσας ανάλυσης ή σχολιασμού. Δύο και τέταρτο. Τέσσερις ώρες μέχρι το ξημέρωμα και όλοι ελπίζουν τουλάχιστον οι άνεμοι να είναι με το μέρος μας.
Δυόμιση. Δύσκολο να σκεφθείς ήρεμα. Είναι σαφές πως ποτέ δεν θα μπορούσε να είχε γίνει πρόβλεψη για κάτι τέτοιο. Είναι αδύνατο για τον κρατικό μηχανισμό να πολεμήσει όλα τα μέτωπα. Ίσως στην αρχική τους εκδήλωση, αλλά κι αυτό μάλλον απίθανο. Κι όμως ο Γ. Παπανδρέου καταγγέλει την κυβέρνηση για εγκληματική αμέλεια, ανικανότητα και κομματοποίηση των κρατικών υπηρεσιών. Μπορεί να έχει δίκιο. Αλλά δεν είναι ώρα για τέτοια. Τέτοιες στιγμές συστρατεύσαι πίσω από αυτόν που έχει την ευθύνη. Και αυτός που έχει την ευθύνη εμφανίστηκε με μαύρη γραβάτα στο διάγγελμά του. Είναι το ίδιο οργισμένος με εμάς. Αναζητεί θύτες όπως και εμείς. Έγραψα κάτι για κάτι Έλληνες πελάτες αλλά το έσβησα. Μαλάκες. Κουτοπόνηροι. Να πάνε στο διάολο. Δύσκολο να σκεφθείς ήρεμα.
Γίνεται επίσης εμφανές πως σταδιακά κάποια μέτωπα εγκαταλείπονται.Ο δήμαρχος Καλυβίων ήρεμα εξηγεί πως δεν αντιμετωπίζεται στη παρούσα φάση η πυρκαγιά και αναβάλλει το τηλεφωνικό ραντεβού με το ΣΚΑΪ για το πρωί. Περιμένει κι αυτός τα αεροπλάνα. Στο site του, το ΣΚΑΪ επιμένει στον τίτλο της εφιαλτικής νύχτας. Οι εφιάλτες φεύγουν όμως ξυπνάς. Τι θα γίνει άμα ξημερώσει και δεν φύγει ο εφιάλτης; Τρεις παρά είκοσι. Βάζω πάλι Derren Brown.
Τρεις παρά πέντε. Έχω το επεισόδιο στο pause. Η Ελευθεροτυπία δεν διστάζει να επιρρίψει ευθύνες, πάλι πιθανώς δικαίως. Ανασύρει έγγραφο της πυροσβεστικής στη Λακωνία του Μαΐου το οποίο κάνει λόγο για ελλείψεις με 70 κενές θέσεις. Δεν κοιτάω τα ελληνικά blogs επίτηδες. Ανυσηχώ μην παρασυρθώ από τη ψυχολογία της μάζας. Θέλω να μείνω ήρεμος. Παρατηρώ πως το μυαλό είναι πολύ απίστευτα εύπιστο, εύπλαστο και προβλέψιμο. Διαπιστώνω πως γράφω για πόλεμο, ενώ ώρες πριν είχα ακούσει το πρωθυπουργό να μιλάει για 'μάχη'. Νιώθω πως χάνουμε, και μάλλον έτσι είναι με τα Καλύβια να αρχίζουν να καίγονται, όταν πάλι στο διάγγελμά του ο Καραμανλής είπε πως η μάχη είναι 'άνιση'. Η σκέψη τρομοκρατία ήταν στο μυαλό μου από τη πρώτη στιγμή που είδα τις εικόνες στου Παπάγου. Το ίδιο και στη πλειονότητα του κόσμου σίγουρα. Όσο βλέπω το Trick of the Mind, πιάνω τον εαυτό μου να χαμογελάει, αν ξεφεύγει. Είναι ασύλληπτο πόσο γρήγορα αλλά και επιφανειακά το μυαλό προσαρμόζεται στη συμπτωματολογία των παραστάσεων. Είναι ίσως και ανυσηχητικό.
Φωτιές και στη Ξάνθη. Αυτή τη στιγμή η θεωρία του οργανωμένου εμπρηστικού σχεδίου είναι το χρυσό χάπι που παίρνουμε. Και το μόνο που έχουμε. Κάθε φορά που βγαίνω από το γραφείο, είκοσι, τριάντα φορές τώρα, πάντα η ίδια εικόνα. Η αντανάκλαση των τηλεοπτικών φλογών στη τζαμαρία. Το ακολουθώντας το STAR και την ΕΤ1 έχει βάλει ταινία. Φοβάμε τις διαφημίσεις των καναλιών το Φθινόπωρο. Πρώτοι εμείς καλύψαμε την καταστροφή και άλλα τέτοια. To ALPHA συνεχίζει, έχει και την επικύρηξη. Τρεις και δέκα.
Τρεις και μισή. Και το ALTER έχει ταινία. Η πλαγιά στα καλύβια λαμπυρίζει με τις πύρινες εστίες. Η συνολική απογραφή της κατάστασης σε ολόκληρη την επικράτεια φαντάζει αδύνατη. Όλες οι πυρκαγιές της Αττικής έχουν αυτομάτως αποδωθεί σε εμπρησμούς μα βάση μαρτυρίες. Όλα τα κόμματα έχουν θέσει στον πολιτικό στίβο τις ευθύνες. Μάλλον είδαν τον αριθμό των νεκρών να παγώνει και άδραξαν την ευκαιρία. Παντελής έλλειψη ψυχραιμίας. Μόνο οι κουρασμένοι δημοσιογράφοι έχουν ρίξει τον τόνο της φωνής τους, μιλάνε πιο πραγματιστικά. Πιο πιθανό έχουν υπνωτιστεί από τον αεναή κύκλο πληροφόρης, εικόνας και λέξεων. Η αίσθηση είναι αυτή της παράδοσης. Η ελλειπης πληροφόρηση δίνει την εντύπωση ισχυρών μεν, λίγων δε μετώπων. Κι όμως τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ηλίεια, Αρκαδία, Αλιβέρι, Καλύβια και άλλες περιοχές συνεχίζουν να καίγονται αδιάκοπτα και χωρίς σημάδια περιορισμού στο ορατό μέλλον. Η σχετική νηνεμία, υπάρχουσα και προβλεπόμενη φαίνεται τουλάχιστον να μειώνει το ρυθμό εξάπλωσης και να ενισχύει την αισιοδοξία για την αποτελεσματικότητα των εναέριων μέσων. Αλλά και πάλι. Αδύνατο να προβλεφθεί τι θα αποκαλυφθεί με το φως της ημέρας. Σε περίπου τρεις ώρες.
Τέσσερις και είκοσι. Νιώθω κουρασμένος. Σκέφτομαι να πάω στη ρεσεψιόν να δουλεύω λίγο και τη διπλωματική. Αδύνατον, παρά το σχετικό άγχος. Βγαίνω από το γραφείο και η μυρωδιά μου έρχεται απότομα αλλά όχι απρόσμενα. Βγαίνω έξω και νιώθω το αεράκι που έχει σηκωθεί. Τα Καλύβια καίγονται και η κάπνα έχει έρθει μέχρι εδώ. Τα μάτια μου τσούζουν ελάχιστα και ξέρω πως το ξημέρωμα θα είναι ομιχλώδες, καπνερό. Ανησυχώ για τους πελάτες, δηλαδή ανησυχώ που θα φοβηθούν πιστεύοντας πως η φωτιά είναι κοντά. Ευτυχώς είναι πολύ μακριά. Το ALPHA το πετυχαίνω σε διαφημίσεις και το ΣΚΑΪ είναι επικεντρωμένο στα Καλύβια. Πολύ πιθανό οι ρεπόρτερ στα άλλα μέτωπα να ξεκουράζονται λίγο. Όλα δείχνουν πως τα Καλύβια θα είναι η πρώτη περιοχή δράσης για τα εναέρια μέσα. Φυσιολογικός συνειρμός αφού η ενημέρωση είναι από ισχνή ως ανύπαρκτη για τα υπόλοιπα μέτωπα, και άλλωστε είναι στην Αττική με ότι και να σημαίνει αυτό. Παρόλω που η τηλεοπτικά πρωταγωνιστική πυρκαγιά είναι σχετικά κοντά, έχω αρχίσει να ηρεμώ πληροφοριακά. Είναι αυτές οι νεκρές ώρες μεταξύ νύχτας και ξημερώματος που δεν συμβαίνει τίποτα, την ώρα που και τα πιο κεφάτα ξενυχτάδικα κλείνουν. Η ώρα που όλα ηρεμούν. Φταίει και η υπερένταση. Μονάχα να ξημερώσει να ξέρουμε που βρισκόμαστε.
Πέντε και δέκα. Αντέννα και ΣΚΑΪ οι μοναδικές πηγές τηλεοπτικής ενημέρωσης. Στα Καλύβια ο άνεμος παίζει ρώσικη ρουλέτα με τα σπίτια. Πρός το παρών το μέτωπο ανεβαίνει τη πλαγιά. Τα υπόλοιπα κανάλια μάλλον προσπαθούν να εκτιμήσουν τη συνολική κατάσταση και να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν με ειδήσεις ή άμα θα μεταφέρουν τη ροή στη πρωϊνή ζώνη με έκτακτα δελτία στο ενδιάμεσο. Παντελής ενημερωτική άγνοια για τα υπόλοιπα μέτωπα. Πάω στο site της ΕΡΤ αλλά δεν μπορεί να προβάλλει το κυρίως θέμα.Ανανεώνω τα άλλα sites, η λέξη κλειδί, 'εφιάλτης'. Του ΣΚΑΪ δείχνει πιο ενημερωμένο, αλλά οι χρονικές στιγμές του κάθε μετώπου είναι αδιευκρίνηστες. Στο Flash, ένα πύρινο 'γιατί;' στο κυρίως και από κάτω σε τρεις στήλες οι αντιδράσεις των τριών κομμάτων της αντιπολίτευσης. Έξω η μυρωδιά είναι ίδια, ίσως και λιγότερη έντονη. Πάω στη ρεσεψιόν και κοιτάω: Κυριακή 26 Αυγούστου, ανατολή ηλίου 05:49. Σε τριάντα οχτώ λεπτά. Ξανασκανάρω και μοντάρω το κείμενο.
Πέντε και τριάντα οχτώ. Φαίνεται να υπάρχει μια άτυπη συμφωνία μεταξύ των καναλιών που συνεχίζουν την ενημέρωση. Από τα λίγα που ξεχωρίζω στη ΝΕΤ (έχω χάσει το σήμα της εδώ και ώρες) επικεντρώνονται στη Καλαμάτα, ο Αντέννα στον Πύργο και το ΣΚΑΪ στα Καλύβια. Έβαλα να γίνεται φρέσκος καφές.
Πέντε και σαράντα τρία. Και τα τρία κανάλια έχουν στρέψει τη προσοχή τους στα Καλύβια. Το προηγούμενο μάλλον ήταν τυχαίο. Πέντε λεπτά ακόμα.
Πέντε και σαράντα έξι. Το μήνυμα της Πολιτικής Προστασίας είναι σαφές. Προτεραιότητα στην ανθρώπινη ζωή, όχι άλλους νεκρούς.
Έξι παρά εννιά. Ημερολογιακά έχει ξημερώσει. Σε λίγο θα αρχίζει να φωτίζει. Λεζάντα στον Αντέννα: 'Κινδυνεύουν να καούν εκκλησίες'. Το πρώτο που μου έρχεται στο νου είναι να καούνε. Το σοκ απορροφάται σιγά σιγά. Όχι πως αλλάζει τίποτα. Η εμμονή με τα Καλύβια θολώνει τη πραγματική εικόνα. Αντιθέτως από την ανακοίνωση της Πυροσβεστικής φαίνεται πως η Κυριακή θα είναι η μέρα των εκκενώσεων για πολλά σημεία. Σκέφτομαι πως σε λίγο ίσως δω αεροπλάνα να πετάνε από πάνω, ιδίως άμα προσγειωθήκαν για συντήρηση στη φυσιολογική τους βάση στην Ελευσίνα.
Έξι. Όλα τα κανάλια πλήν του Star, έχουν επιστρέψει στην ενημέρωση. Στα πέριξ της Ολυμπίας η φωτιά είναι εκτός ελέγχου και γίνονται συνεχείς εκκενώσεις. Πλέον έρχονται φυσιολογικά τα νέα. Έχω ακόμη την αίσθηση πως τα χειρότερα περάσαν, αλλά δεν ξέρω, μάλλον επειδή πλέον δεν μετράμε νεκρούς, χωρίς βέβαια να ξέρουμε τον πραγματικό αριθμό. Θέλω να περάσει λίγο πιο γρήγορα η ώρα, να πυκνώσουν οι πληροφορίες, μπας και διαφανεί πως η κατάσταση μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο. Αδύνατο όμως. Ακόμα και να σβήσουν όλοι οι άνεμοι, που δεν πρόκειται με τη μέση πρόβλεψη των 5 και 6 μποφώρ, τα μέτωπα είναι τόσα πολλά και ισχυρά, που από άποψη χρόνου μονάχα δεν είναι δυνατόν να καταπολεμηθούν και να ελεγχθούν όλα. Θέλω να βγει το φως της ημέρας πιο γρήγορα.
Έξι και είκοσι δύο. Πετυχαίνω σε κανάλι μεσημεριανές δηλώσεις του Καρατζαφέρη από του Παπάγου να κάνει τον ίδιο παραλληλισμό που έκανα κι εγώ με την 11η Σεπτεμβρίου. Λίγο πιο υπερβολικά βέβαια, αλλά στην έλλειψη ψυχραιμίας γίνονται και λέγονται πολλά κωμικά και τραγικά. Δεν ξέρω τι από τα δύο είναι μια τέτοια σκέψη.
Έξι και είκοσιοχτώ. Το ALPHA ξαναδείχνει τα πλάνα από την Αρτέμιδα με τα αμάξια. Η πρώτη εντύπωση που είχα μάλλον είναι λανθασμένη. Ο ρεπόρτερ τα περιγράφει αλλιώς και πολλά πτώματα είναι ακριβώς δίπλα στα αμάξια. Οι περισσότερες πόρτες είναι ανοιχτές. Δεν έχει σημασία βέβαια. Όπως και να έγινε, το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο. Όσε εκδοχές και να προσφέρεις. Λίγο πιο πριν ο Κουϊκ από το ALTER υποσχόταν με ασφαλείς πληροφορίες τέσσερα πυροσβεστικά αεροσκάφη στη δήμαρχο Αλιβερίου.
Έξι και τριανταπέντε. Είναι πλέον μέρα με καθαρό ουρανό, και σε όλα σχεδόν τα κανάλια δήμαρχοι και κοινοτάρχες κάνουν έκκληση για πυροσβεστικά αεροσκάφη. Ο Μάνεσης στον ALPHA είναι ίσως ο πιο ψύχραιμος και ας προσπαθεί να εξηγεί και να απαντά πολλά. Στην πραγματικότητα υπερβάλλει αλλά μάλλον η αλαζονεία του ξερόλα του αποπνέει μια ηρεμία. Σε τέτοιες καταστάσεις νομίζεις πως βοηθάει κάποιος που να λέει 'έλα μωρέ, αυτό, αυτό και αυτό έγινε, για αυτό, αυτό και αυτό το λόγο'. Στα Καλύβια η κατάσταση δείχνει να είναι ελεγχόμενη, και όσο αποκαλύπτεται η ζημιά στα υπόλοιπα μέτωπα, το κέντρο βάρους μετατίθεται. Φαίνεται πως χάρη στην κοντινή απόσταση με την Αθήνα, η πυρκαγιά πήρε μεγαλύτερη τηλεοπτική έκταση από όση ίσως χρειαζότανε. Οι εφημερίδες δεν μασάνε τα λόγια τους. Οι αντιπολιτευτικές αποδίδουν ευθέως κατηγορίες ενώ οι κυβερνητικές μιλούν για οργανωμένο έγκλημα και επίθεση. Πιστεύω ακόμα πως τώρα δεν είναι ώρα για απόδοση ευθυνών.
Εφτά παρά δέκα. Στη Ζαχάρω η κατάσταση έχει ελεγχθεί πλήρως. Κυριολεκτικά δεν έχει μείνει τίποτα για να καεί. Ο Κίνδυνος πλέον είναι στην Ολυμπία, τα Στύρα, τη Καλαμάτα, τον Πύργο και το Αλιβέρι.
Τρία λεπτά πριν τις εφτά. Στο Star έχει Pokemon και το επεισόδιο περιστρέφεται γύρω από μια φωτιά που έχει πιάσει ένα γυμναστήριο. Ο Πίκατσου προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά σε ένα λουλούδι με ένα ποτηστήρι. Κάπως πρέπει να ενημερωθούν και τα μικρά παιδιά.Τηλεοπτικά και ενημερωτικά δεν φαίνεται να υπάρχουν πλέον απορίες. Έχουν υιοθετηθεί τα απαραίτητα σενάρια με κύριο άξονα από τη μια το εγκληματικό σχέδιο και από την άλλη την πλημελλή οργάνωση. Μέσα σε 48 ώρες υποστήκαμε μια εθνική καταστροφή και ήδη έχουμε τους ηθικούς ενόχους. Δεν μπορεί τόσο γρήγορα. Είναι λάθος. Το αναπάντητο e-mail είναι ακόμα ανοιχτό. Όλα δείχνουν πως η σημερινή μέρα θα είναι καλύτερη, αλλά η εικόνα παραμένει θολή.
Εφτά και δώδεκα. Στο Αλιβέρι μέρος της φωτιάς έσβησε στη θάλασσα. Ρεπόρτερ του ALPHA ενημερώνει πως από τα 99 πύρινα μέτωπα, περίπου τα σαράντα είναι από τις είκοσιτρεις του μηνός. Τα εναέρια μέσα προβλέπεται να εμφανισθούν στα μέτωπα μέσα στην ώρα. Στο έδαφος πολίτες και αρμόδιοι καλούνται να αποτιμήσουν τη ζημιά, και να προχωρήσουν με το μακάβριο έργο ανεύρεσης θυμάτων. Μακάρι να αποτύχουν.
Εφτάμησι. Τα κανάλια δείχνουν καμένες περιοχές. Στον ALPHA o Μάνεσης έχει ξεφύγει. Εδώ και είκοσι λεπτά έχει βαλθεί να κάνει ζωντανό ντοκυμαντέρ για τα κατά τόπους εμπρηστικά κυκλώματα. Ο Αντέννα κάνει ρεπορτάζ για τους άστεγους στη Ζαχάρω. Καμμία είδηση από τον Πάρνωνα ή τον Ταΰγετο. Δίνεται η αίσθηση πως οι φωτιές σβήνουν μόνες τους, αλλά τα μέτωπα σε Ολυμπία, Καλαμάτα και Πύργο μαίνονται.
Εφτά και σαράνταοχτώ. Τα νέα είναι ενθαρρυντικά. Οι άνεμοι έχουν κοπάσει αισθητά και τα περισσότερα μέτωπα έχουν εξασθενήσει και επιβραδυνθεί. Η Πυροσβεστική έχει προτιμήσει να διασκοπρίσει και πάλι τις δυνάμεις της σε μια προσπάθεια να σβηστούν αρκετές μικρές εστίες κοντά σε κατοικημένες περιοχές ώστε να επικεντρωθούν αργότερα στις πιο σημαντικές όπως αυτή της Λακωνίας. Οι δημοσιογράφοι έχουν αναθαρρύνει και περνάνε στο γνώριμο γάβγιμα που ευελπιστούν θα τους κάνει πιο πιστευτούς, πιο αξιόπιστους.
Οχτώ. Για κάποιο λόγο εκνευρίζομαι με την μανία που έχουν όλοι με τα Καλύβια ενώ όλες οι αναφορές και οι εικόνες παρουσιάζουν μια πλήρως ελεγχόμενη κατάσταση. Όπως εκνευρίστηκα και με το ρεπόρτερ του MEGA που μας έλεγε πως το 1998 τα πύρινα μέτωπα σε μια μέρα είχαν φθάσει τα 240. Λες και μπορούν να συγκριθούν τα μερικές εκατοντάδες μέτρα με τα χιλιόμετρα. Δεν είναι λογική αυτή. Ούτε η δική μου. Βιαζόμαστε απίστευτα πολύ να κρίνουμε και να ετυμηγορήσουμε. Σε λιγότερο από μια ώρα έχουμε νιώσει την διαβέβαιωση πως όλα τα μέτωπα βαίνουν σε ύφεση, και από κλίμα καταγραφής περνάμε σε κλίμα εσωτερικής πολιτικής. Φοβάμαι πως στις επόμενες μέρες θα υπάρχει μια ανευ προηγουμένου διαμάχηκαι σύγκρουση τοπικών αρχόντως, με υπουργούς και υπεύθυνους πυροσβεστικής. Πάνω από χίλιοι οι άστεγοι.
Οχτώ και σαραπέντε. Είμαι κουρασμένος, και το μόνο που έκανα ήταν να παρατηρώ. Με έχει πάρει ο ύπνος 2 φορές στη καρέκλα. Τώρα συνήλθα λίγο, πίνω κρύο γαλλικό. Δεν ξέρω τι γίνεται ακριβώς. Πάω στη τηλεόραση. Το ΣΚΑΪ έχει πάθει ψύχωση με τα Καλύβια, αλλά στην Ηλίεια η κατάσταση έχει χειροτερέψει με αναφορές για αποκλεισμένα χωρία. Τα μέτωπα στην Ολυμπία και στην Καλαμάτα είναι σε διαρκή εξέλιξη. Οι καλοί οιωνοί κράτησαν μονάχα για μιάμιση ώρα.
Δέκα και εφτά. Δεχόμαστε ενισχύσεις από όλη την Ευρώπη αλλά νιώθω πως είναι πολύ αργά. Από την άλλη όμως τίποτα δεν έχει εξασφαλίζει την επιτυχή έκβαση των πυροσβεστικών επιχειρήσεων. Το αίσθημα πανικού, εγκατάλειψης και ανημπορίας επιστρέφει με νέα ρεπορτάζ, με την Ολυμπία περικυκλωμένη, με εστίες οι οποίες ακόμα εξελίσσονται και δεν είναι κοντά στο να ελεγθούν. Από όσο φαίνεται σήμερα δεν θα είναι κούρσα, αλλά αγώνας αντοχής και οικονομίας, μάχη εξουδετέρωσης μικρών εστιών και περιορισμό μεγαλυτέρων όση ώρα γίνονται οι προσπάθειες συντονισμού των εκκενώσεων στις επικίνδυνες περιοχές. Σκάλα Λακωνίας, Πρασιδάκι, Γιαννιτσοχώρι, Κολύβι. Νέα τοπονύμια για μια νέα μέρα.
Έντεκα παρά εφτά. Αναζωπυρώσεις στο Αλιβέρι. Ακόμα δεν έχω καταλάβει πλήρως τις διαστάσεις της πραγματικότητας, για αυτό και θα γράψω μια λογική πρόταση χωρίς να την αντιλαμβάνομαι πλήρως. Παρά τη βελτιωμένη κατάσταση ολόκληρη την ημέρα, όλες οι δυνατές επίγειες και εναέριες δυνάμεις, και ύστερα το βράδυ μονάχα οι επίγειες, θα είναι απασχολημένες σε πάνω από σαράντα πύρινα μέτωπα. Σήμερα δεν είναι η ημέρα που θα λήξει ο εφιάλτης. Θα συνεχιστεί και θα παραταθεί. Δυστυχώς η αυτοθυσία κάποιων ανθρώπων δίνει την άνεση και ευκαιρία σε άλλους, εκ του ασφαλούς να βγάζουν συμπεράσματα, να καταγγέλουν και να χρησιμοποιούν την τραγωδία για ιδίους σκοπούς πριν καλά καλά λήξει η επίσημη περίοδος πένθους.
Εντεκάμιση. Αγωγός παραπληροφόρησης έγινε ο Κουϊκ. Κάποιοι διαισθάνθηκαν την αγωνία του για την αρχαία Ολυμπία και του είπαν πως καίγεται και η αρχαία Επίδαυρος. Αγαθοί των αγαθοτέρων είμαστε όλοι, μα ντρεπόμαστε να κοιτάξουμε το δημιούργημά μας στα μάτια. Κι άλλες μαύρες περιοχές προστίθενται στους εν έτει 2007 χάρτες της χώρας και. Δύσκολο να έχεις ολοκληρωμένη εικόνα, ειδικά όταν αποφεύγεις τη τηλεόραση. Δώδεκα παρά είκοσι. Τελικά οι πληροφορίες για την Επίδαυρο μπορεί να έχουν βάση. Στο Αλιβέρι η κατάσταση χειροτερεύει διαρκώς, και μάλλον είχε υπερκτιμηθεί η προσωρινή ύφεση. Η πληροφοριακή ροή έχει πυκνώσει και είναι ασυνάρτητη. Για κάποιο λόγο εξακολουθώ να πιστεύω πως τα μέτωπα είναι πιο ανίσχυρα, πιο χαμηλά και πιο αργά. Παρόλα αυτά εξακολουθούν και κερδίζουν έδαφος και παραδίδουν καμένη γη. Σε πολλά σημεία που βρίσκονται δημοσιογράφοι, οι κάτοικοι, ακόμα και οι τοπικοί άρχοντες διαμαρτύρονται για την ελλειπή παρουσία της πυροσβεστικής και την καθυστέρηση των εναέριων μέσων. Θυμάμαι κάπου στις εφτά το πρωί τη δήμαρχο του Αλιβερίου να ζητά πυροσβεστικά αεροσκάφη για μερικές ρίψεις για να εξουδετερωθούν οι μικρές τότε εστίες. Από ότι φαίνεται δεν έφθασαν ποτέ. Υπάρχουν κι άλλα μέτωπα,στη βόρεια Ελλάδα τα οποία δεν καλύπτονται τηλεοπτικά. Η έκτασή τους μικρότερη αλλά σημαντική χωρίς να υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για ανθρώπινες ζωές, τα οποία όμως απασχολούν σημαντικό κομμάτι της πυροσβεστικής δύναμης. Είναι και δύσκολο σε κάθε πλαγιά να βρίσκεται και ένα αεροσκάφος. Αναλυτές εκφράζουν την αγωνία για τη γρήγορη αξιοποίηση των ξένων αεροσκαφών πριν νυκτώσει. Το ιππικό δεν έχει φθάσει ακόμη σε πολλά σημεία.
Μία παρά τέταρτο. Είμαι μόνος στο ξενοδοχείο με μια μόνο καμαριέρα. Ανακαλύπτω λάθη της ρεσεψιόν συνεχώς. Εκνευρίζομαι, αλλά εγώ φταίω που δεν τις έχω μάθει τίποτα. Αναζωπυρώσεις στη Φαλαισία Αρκαδίας, υποψίες για εμπρησμό. Συνεχείς εκκλήσεις από χωριά για βοήθεια. Σαμικό, Πελόπιο, Κερασιά. Νέα μέτωπα. Ήρθαν σχεδόν μαζί ο Μ, τεχνίτης μας, και η Ο, παλιά πελάτισα.
Δύο. Η Ο ανυσηχεί για την κόρη της που είναι στο κέντρο της Καλαμάτας. Προσπαθούμε να την καθυσηχάσουμε. Στο Σοφικό Κορινθίας δημιουργήθηκαν νέα μέτωπα, με τους περίπολους να αναφέρουν εκρήξεις, άρα εμπρησμό. Στο Πελόπιο παρακαλούν για βοήθεια. Ενισχυμένες πυροσβεστικές προσπάθειες στην Αρχαία Ολυμπία. Παρόλω τις ενισχύσεις και τους σχετικά ευνοϊκούς ανέμους δεν υπάρχουν ορατά θετικά σημάδια. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις είναι διασκορπισμένες σε δεκάδες σημεία με αποτέλεσμα να μην γίνεται αισθητή η παρουσία τους σε πολλά άλλα. Το σενάριο των οργανωμένων εμπρησμών γίνεται ολοένα και πιο πιστευτό με τις συνεχώς νέες εστίες να αναδύωνται κάθε φορά που διαφένεται πως η πυροσβεστικές προσπάθειες φέρνουν αποτέλεσμα. Τα γεγονότα αρχίζουν και αποκτάνε την απόκοσμη υφή που είχαν εχθές τέτοια ώρα. Περνάνε πάλι σε εξωπραγματικές διαστάσεις. Το βράδυ θα είναι δυστυχώς φωτεινό με τις φλόγες και πάλι. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Το τέρας είναι επίμονο και δεν κάνει πίσω. Πόσα ακόμη χωριά θα χαθούνε; Ευτυχώς ο αριθμός των νεκρών δεν ανεβαίνει. Μέσα στην απίστευτη καταστροφή αυτό είναι το μοναδικό ευτυχές το οποίο φαίνεται στον ορίζοντα.
Δύο και τέταρτο. Σε δημοσκόπηση στο site του ΣΚΑΪ το 70% μέχρι στιγμής πιστεύει πως πρόκειται για οργανωμένο έγκλημα. Δέκα λεπτά μετά. Το σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ κόβεται στα δύο από φωτιά στο Λιανοκλάδι. Η κατάσταση στην Ηλεία παρεκτρέπεται με συνεχείς καταγγελίες για έλλειψη συντονισμού και απουσία πυροσβεστικών δυνάμεων. Τα πρώτα σπίτια στο Πελόπιο καίγονται, ενώ η Καλαμάτα απειλείται περισσότερο από ποτέ. Κάτοικοι στην Ηλεία απειλούν και βρίζουν. Τα ΜΜΕ δεν αναφέρουν που είναι η πυροσβεστική δράση παρά μόνο που δεν είναι. Είναι δυνατόν όλα αυτά τα χωριά να έχουν επιλεχθεί για να σωθούν άλλες περιοχές όπως η Αρχαία Ολυμπία; Με έκπληξη ακούω πως υπάρχει βενζινάδικο σε δασική περιοχή πίσω από το οποίο υπάρχουν σπίτια.
Τρεις παρά είκοσι. Συνεχώς εμφανίζονται κι άλλα χωριά εγκατελειμένα. Στο Σοφικό Κορίνθου μονάχα το μέτωπο της φωτιάς είναι 10 χιλιόμετρα και τα πυροσβεστικά αεροσκάφη προσπαθούν να το προλάβουν πριν αρχίσουν και φυσάνε δυνατοί άνεμοι. Οι εικόνες πανικού και απόγνωσης πολλαπλασιάζονται. Πλέον σχεδόν δε με ακουμπάνε. Αυτά που συμβαίνουν είναι το ίδιο φανταστικά με τη κρίση στο Νταρφούρ. Πάλι δεν καταλαβαίνω τι συμβαίνει, η πληροφόρηση από την τηλεόραση είναι απίστευτα παραπλανητική. Στις πέντε τα ξημερώματα όλοι ασχολιόντουσαν με τα Καλύβια και τώρα είναι πάλι ολόκληρη η Πελοπόννησος. Δεν μπορώ να ερμηνεύσω σωστά την αληλουχία των εικόνων. Κάθε φορά και διαφορετικό όνομα χωριού, διαφορετική φωνή αγανακτισμένου και απεγνωσμένου πολίτη. Άλλες έξι ώρες περίπου έχουν τα εναέρια μέσα. Τι θα γίνει μετά; Πάλι σιγά σιγά θα καταλαγιάσει η ενημέρωση μέχρι το επόμενο ξημέρωμα. Η φωτιά άραγε ακολουθεί αυτό το κύκλο. Δεν έχει σημασία. Πραγματικά δεν βλέπω τη διαφορά. Το ακούς και στις φωνές ορισμένων. 'Ότι είναι να κάψει θα κάψει'. Έτσι απλά. Μεγαλύτερος εμπρηστής και μεγαλύτερος πυροσβέστης, ο άνεμος. Όλα τα υπόλοιπα δεν φαίνεται να έχουν επιφέρει κάποια διαφορά. Φοβάμαι. Μέσα στο παραλογισμό, ένα νέο μέτωπο μακριά από τη Πελοπόννησο, ικανό να σπάσει τις πυροσβεστικές προσπάθειες κυριολεκτικά στη μέση. Φοβάμαι για τα νησιά. Είναι αποτρόπαιο, ανατριχιαστικό. Είναι και τρομακτικά πιθανό. Δεν ξέρω άμα η σκέψη μου έρχεται από κάποια λογική γωνία του μυαλού μου ή κάποια διαστροφική. Τέτοιου είδους μέτωπα, διασπαστικά φαίνεται πως είναι της Φθοιώτιδας και του Σοφικού. Οι λέξεις του Καραμανλή ηχούν μέσα μου: 'Δεν μπορεί να είναι σύμπτωση'. Αλλά και πολλά άλλα δεν είναι σύμπτωση, που μια μέρα του Φθινοπώρου χωρίς πυρκαγιές πρέπει να κάτσουμε να σκεφτούμε σοβαρά.
Τρεις και οχτώ. Ο οποιοσδήποτε κρατικός σχεδιασμός δείχνει να καταρρέει. Απ' έξω βλέπω τα φύλλα που κουνιούνται ήρεμα με το αεράκι. Το ίδιο αεράκι που αρχίζει να ξαναφουντώνει τις φωτιές. Πελόπιο, Πλάτανος και μετά είναι η αρχαία Ολυμπία. Η Γορτυνία περικυκλωμένη. Πολίτες με μικρές μάνικες κάνουν ότι μπορούν στα πουρνάρια που καίγονται. Όλη σχεδόν η Πελοπόννησος ζητάει βοήθεια από τα ενάερια μέσα, τα οποία δεν επαρκούν. Το Σοφικό δείχνει καταδικασμένο. Η πυκνή και ψηλή του βλάστηση είναι καύσιμο για μια πυρκαγιά που γιγαντώνεται με απίστευτους ρυθμούς παρά τους μέτριους ακόμα ανέμους. Από τις τηλεοράσεις ακούς συνεχώς φωνές ανθρώπων που ζητούν βοήθεια. Η Πυροσβεστική έχει ανακοινώσει πως κατέσβησε 42 μέτωπα τις τελευταίες 24 ώρες. Όμως δείχνει πως έχουν ξεφυτρώσει τα διπλάσια. Το Αλιβέρι ακόμα καίγεται μετά από τόσες ώρες. Η κατάσταση είναι απελπιστική ή τουλάχιστον έτσι περνάει από τους δέκτες μας. Αλλά μάλλον είναι και ακόμα χειρότερα.
Τέσσερις παρά δέκα. Το Πελόπιο έχει αποκλειστεί. Νέο χωριό που το φτάνουν οι φλόγες το Λεπρέο της Ηλείας. Όπως μεταφέρεται η κατάσταση, τίποτα δεν φαίνεται να λειτουργεί και όλα φαίνονται πως κρέμονται από μια κλωστή. Αυτό που ξεκίνησε σαν αστείο, έχει γίνει πραγματικότηα. Και η Ολυμπία και η Επίδαυρος απειλούνται από τη φωτιά. Το Σοφικό καταφλέγεται. Αποσπασματικά και υποκριτικά μεταφέρω αποτυπώνω αυτά που ακούω και βλέπω στη τηλεόραση, αυτά που διαβάζω στο internet. Τα πράματα διαρκώς χειροτερεύουν με το ένα χωριό μετά το άλλο να σβήνονται από το χάρτη. Οι πολίτες με πρωτόγονα και αυτοσχέδια μέσα καταβρέχουν τις κεραμιδοσκέπες τους, σταματούν τη φωτιά στα πουρνάρια. Ως πότε; Οι προβλέψεις του καιρού είναι ευνοϊκές ως προς τους ανέμους (3-4 μποφόρ) και πιθανές βροχές για κάποιες περιοχές (Αθήνα και Άργος) για τη Δευτέρα. Αλλά η περίφημη βοήθεια από το εξωτερικό δεν φαίνεται ακόμη πουθενά, ή τουλάχιστον δεν αναφέρεται. Η κατάσταση χειροτερεύει και οποιαδήποτε προσπάθεια κατάσβεσης φαντάζει μάταια μπροστά στην επιβεβλημένη ανάγκη για εκκένωση. Είμαστε μόνοι μας. Ψέμματα, αυτοί οι άνθρωποι είναι μόνοι τους. Ένα κομμάτι της Ελλάδας έχει αποκοπεί εντελώς, και προσπαθεί να αντέξει μόνο του. Αυτό το βράδυ θα είναι χειρότερο από το τελευταίο.
Τέσσερις και μισή. Άλλο ένα χωριό της Ηλείας, η Φασκομηλιά έχει αρχίσει να καίγεται. Κανείς από τα κανάλια δεν φαίνεται να ξέρει που επιχειρούν τα Super Puma ή τα Chinook. Τα κανάλια επιμένουν να δείχουν περιοχές που δεν χαίρουν καμμίας αρωγής. Τα εναέρια πυροσβεστικά μέσα έχουν λιγότερο από τέσσερις ώρες να συντελέσουν αποτελεσματικά στον περιορισμό των μετώπων πριν νυχτώσει και μείνουν οι επίγειες μονάδες μόνες τους και πάλι. Φωτιές σε Γρεβενά, Φλώρινα και Καστοριά. Πόσους δολοφόνους κρύβει αυτή η χώρα;
Πέντε παρά πέντε. Κάποια ευχάριστα. Το μέτωπο της Καλαμάτας έχει σταματήσει στα Γιαννιτσάνικα την τελευταία στιγμή. Κρανίου τόπος έξω από τη πόλη. Στο Σοφικό η Επίδαυρος πήρε παράταση ζωής, αλλά η υπόλοιπη πυρκαγιά μαίνεται συνεχώς. Στο Πλάτανο Ηλείας συμμετέχουν υδροφόρες του στρατού. Από την άλλη πλευρά η φωτιά μπαίνει στην Αρχαία Ολυμπία. Ανάμεικτα τα συναισθήματα. Κυρίως μια απότομη αποσύνδεση από τη πραγματικότητα. Δεν ξέρεις τι να νιώσεις.
Πέντε και δεκαοκτώ. Το αρχαίο στάδιο της Ολυμπίας μπορεί να καίγεται, μπορεί και να μην καίγεται. Τέσσερα λεπτά μετά. Τελικά δεν καίγεται, αλλά η φωτιά είναι περίπου στο μισό χιλιόμετρο. Η λέξη Ζαχάρω επαναλμβάνεται συνεχώς. Και η λέξη εκκένωση.
Πέντε και τριάντατέσσερα. Πέντε ελικόπτερα πάνε στη Φασκομηλιά για να απεγκλωβίσουν τους κατοίκους. Ισχυρές πυροσβεστικές δυνάμεις στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας. Ακούω τη τηλεόραση του ΣΚΑΪ. Η Πυροσβεστική και ο κρατικός μηχανισμός έχουν βάλει στοίχημα να σώσουν το παγκόσμιο μνημείο. Δεν καταλαβαίνω τίποτα. Ακούω τον ρεπόρτερ και ελπίζω να υπερβάλλει. Λέει πως τα αεροπλάνα έχουν αποσυρθεί λόγω των ισχυρών ανέμων και πως ένα πυροσβεστικό τανκ Leopard είναι μέσα στο στάδιο.
Έξι και τρία λεπτά. Σύμφωνα με την Πυροσβεστική η μάχη της αρχαίας Ολυμπίας κερδήθηκε με μερικά δέντρα του σταδίου καμένα. Όσο γράφω το ΣΚΑΪ έχει βάλει λεζάντα 'Εκτός ελέγχου η φωτιά στο αρχαίο στάδιο' . Η λεζάντα άλλαξε σε 'Οι φλόγες απειλούν...' Δεν μπορώ να σκεφθώ τη ψυχική κατάσταση στην οποία βρίσκονται όσοι είναι εκεί. Ένας πυροσβέστης ή εθελοντής που ήταν στην είσοδο είπε πως βγήκε από τον αρχαιολογικό χώρο γιατί έτρεμε από το φόβο. Δεν υπάρχουν καθαρές σκέψεις. Στην Εύβοια πλέον τα μέτωπα είναι τρία, από ένα το πρωί το οποίο ακόμα προχωρά. Δεν ξέρεις από που να πιαστείς. Δεν ξέρεις τι συμβαίνει.
Έξι και δεκαεννιά. Οι άνεμοι στην αρχαία Ολυμπία έχουν καταλαγιάσει και αμέσως επιχείρησαν 3 πυροσβεστικά αεροσκάφη. Ο κράτικος μηχανισμός διάλεξε να σώσει τα αρχαιολογικά πάση θυσία. Η πρώτη θυσία στο Μύστρο Ευβοίας με ένα νεκρό σύμφωνα με το ΣΚΑΪ. Τρεις ή τέσσερις αγνοούνται. Έχω πάψει να σκέφτομαι εδώ και ώρες. ακούω τις ειδήσεις και δεν καταλαβαίνω, δεν προσαρτώ τις πληροφορίες. Μια ερώτηση τριγυρίζει στο κεφάλι μου, πότε θα σταματήσει αυτός ο όλεθρος, αυτή η καταστροφή; Πότε; Λάθος ερώτηση. Πως;
Εξίμησι. Καμία λέξη δεν με συγκλονίζει. Έχουν χάσει το νόημά τους, τη βαρύτητά τους, τη σημασία τους. Περισσότερο γίνονται μεταλλικές, αιχμηρές νότες μιας εφιαλτικής μουσικής. Ο ήχος, το ψιθύρισμα, που κάνουν τα φύλλα όταν καίγονται. Γίνεσαι ένα με το τίποτα. Τι τρόμο νιώθει ο κόσμος στα πύρινα μέτωπα; Μερικά λεπτά μετά. Στην Εύβοια οι νεκροί είναι τέσσερις και δύο σε κωματώδη κατάσταση όπως λέει ο ρεπόρτερ. Κι άλλοι νεκροί.
Εφτά παρά δέκα. Κλείνω τα μάτια, και ακούω τις ειδήσεις. Τα ξανανοίγω.
Εφτά κι ένα. Πάω πάνω να ξαπλώσω.
Έφτα και είκοσι. Γράφω σε χαρτί τώρα. Οι νεκροί αυξήθηκαν. Συγκχυμένες πληροφορίες για την αρχαία Ολυμπία. Άλλοι μιλάνε για τα περιστύλια δέντρα, άλλοι για τα αρχαία. Τίποτα δεν είναι σίγουρο, και επίσημες ανακοινώσεις δεν βγαίνουν ή δεν εμφανίζονται. Το Σοφικό σώθηκε χάρη και στη γαλλική συνεισφορά.
Επτά και τριάνταέξι. Ο ήλιος φεύγει και μαζί του τα εναέρια μέσα. Ότι δεν έγινε σήμερα ελπίζω να γίνει αύριο που ο στόλος θα είναι ενισχυμένος και οι περιοχές για κάψιμο λιγότερες. Μακάρι να μην υπάρξουν αναζωπυρώσεις στο Σοφικό. Το Αλιβέρι από την άλλη είναι ίσως το χειρότερο δείγμα της ημέρα. Πέντε νεκροί από μια φωτιά που ίσως θα μπορούσε να είχε σταματήσει το πρωί. Το σοκ έχει υποχωρήσει και σε εμένα. Εξηγούσε σε ένα ζευγάρι πελατών για τους μέσους όρους πυρκαγιών και ζημιών τα προηγούμενα καλοκαίρια, για τους εποχιακούς, την παλιά δασοφυλακή. Σιγά, σιγά έρχεται ο θυμός. Η λογική δεν ξέρω από πότε έχει χαθεί.....
Επτά και σαράνταπέντε. Σε αντίθεση με την Επίδαυρο, τα νέα από την Ολυμπία δεν είναι θετικά. Υπάρχουν πληροφορίες για εισβολή της φωτιάς στο αρχαίο στάδιο, ενώ όλα τα παρακείμενα χωριά δεν έχουν λάβει καμμία βοήθεια λόγω της σύγκεντρωσης των πυροσβεστικών δυνάμεων στον αρχαιολογικό χώρο. Εξελίσσεται σε φιάσκο.
Επτά και πενήντα πέντε. Η επίσημη τοποθέτηση δια μέσου Βουλγαράκη είναι πως μέχρι στιγμής η επιχείρηση είναι επιτυχής και πως ο αρχαιολογικός χώρος είναι ανέπαφος.Αρνείται όμως να απαντήσει σε ερωτήσεις και οι κάτοικοι αποδοκιμάζουν. Εππικρατεί πανδαιμόνιο φωνών. Τίποτα δεν βγάζει νόημα, το σύστημα πυροπροστασίας του αρχαιολογικού χώρου και του μουσείου ηλεκτροδοτείται από εξωτερικό πυλώνα. Η κατάσταση εκτρέπεται με όλες τις δυνάμεις να εστιάζουν στα αρχαία και τα παρακείμενα χωριά να είναι αβοήθητα. Η Ηλεία ακόμα καίγεται.
Δέκα και δέκα. Η θεωρία της εσωτερικής απειλής υιοθετείται έντονα με τη συνεδρίαση του Πρωθυπουργού με τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων. Τίθεται ζήτημα αναδιοργάνωσης της εσωτερικής ασφάλειας με σύσταση νέου οργάνου. Από το φόβο στη τρομοκρατία, και από τη τρομοκρατία στην ασφάλεια. Μα η επόμενη μέρα δεν έχει έρθει ακόμα, και δεν θα είναι η αυριανή. Βέβαια όλα συνηγορούν προς την ισχύουσα θεωρία ή μήπως όχι; Είμαστε όντως σε πόλεμο; Και ποιός είναι ο αόρατος εχθρός; Δεν μπορώ τις ασυναρτησίες τώρα. Είμαι κουρασμένος, αλλά χρειάζεται ηρεμία και περισυλλογή.
Δέκα και εικοσιτρείς. Παρατάω το τετράδιο και ξαπλώνω αφήνοντας τη τηλεόραση να παίζει.
Δώδεκα, ξημερώματα Δευτέρας. Με ξυπνάνε πελάτες. Ένας που ήθελε να γαμήσει και ένας μεθυσμένος που θυμήθηκε τελευταία στιγμή να πληρώσει. Πως καταφέρνουν και μυρίζουν μερικοί αυτό το μείγμα μασχάλης, ιδρώτα, φθηνού αλκόολ και ληγμένη μπύρα. Του μυρωδιά του ακάθαρτου αλκοολικού χωρίς απαραίτητα να είσαι. Ασσύμετρη απειλή. Κανείς δε λέει αυτό που όλοι σκέφθονται σε τέτοιες υποθέσεις. Πως βασικός ύποπτος είναι η Τουρκία σε μια κλιμάκωση του τουριστικού πολέμου. Διψήφια ποσοστό αύξησης της κίνησης για εμάς και περίπου 7% πτώση για εκείνους με παρατεταμένη πολιτική κρίση λόγω των προεδρικών εκλογών και συνεχή προβλήματα με το Κουρδικό. Άμα μιλάμε για ασύμμετρη απειλή, τι άλλο εννοούμε πραγματικά; Τον 'Επαναστατικό Αγώνα'; Βιαζόμαστε απίστευτα. Φοβάμαι για τις εξελίξεις φοβάμαι ο κρατικός μηχανισμός που απέτυχε να προστατεύσει και να οργανώσει τη χώρα, αδυνατεί να έχει καθαρή και λογική κρίση για τα κίνητρα και τα στελέχη ενός οργανωμένου εγκληματικού κυκλώματος αν όντως υπάρχει. Δεν γνωρίζω. Εξήντα δύο νεκροί και με τη φωτιά ελεγχόμενη στην αρχαία Ολυμπία. Ο κατακριτέος Πολύδωρας φαίνεται συνεχώς λίγος και ανίκανος να ηγηθεί της προστασίας μας. Αδύνατο να τον εμπιστευτούμε. Τώρα ίσως καταλαβαίνει ο Πρωθυπουργός γιατί υπάρχουν και οι παραιτήσεις.Πολύς θυμός, φωτιά στη Κέρκυρα. Πολύς θυμός και χωρίς δίοδο. Αλλά χρειάζεται ψυχραιμία και λογική σκέψη. Η ασσύμετρη απειλή από ξένο δάκτυλο είναι μια πολύ λογική εκδοχή αλλά η αυτόματη υιοθέτησή της χωρίς αποδείξεις είναι εθελούσια τύφλωση.
Δώδεκα και τέταρτο. Προσπαθώ να θυμηθώ πως ξεκίνησε. Την Παρασκευή υπήρχαν εστίες στον Ταϋγετο. Τι άλλο καιγόταν πριν από εκεί για να μην μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στην επικείμενη καταστροφή;Δεν θυμάμαι. Κι άλλοι νεκροί.
Δώδεκα και είκοσιοχτώ. Ο θυμός φουντώνει. Ο κρατικός μηχανισμός λύνει ασύμμετρους γρίφους αλλά ακόμα δεν συντονίζεται. Κι άλλοι αγνοούμενοι.
Δευτέρα πρωί, οχτώ και πενηντα τρία. Είδα λίγο τηλεόραση πριν κατέβω. Η 'ασσύμετρη απειλή' κερδίζει έδαφος σαν θεωρία χωρίς να υπάρχουν σαφείς αποδείξεις και παραγνωρίζοντας κάποια άλλα στοιχεία. Οι πολιτικοί, πιο προσεκτικοί σήμερα, δεν υπονοούν πρός το παρών ξένες δυνάμεις, αλλά εσωτερικές, 'άρρωστων ιδεολογιών' όπως μας λέει ο Νομάρχης Θεσσαλονίκης. Μιλάνει για την επόμενη μέρα και πάλι. Καιεί ακόμα και σήμερα γαμώτο! Δεν το καταλαβαίνουν; Δεν καταλαβαίνουν πως ακόμα υπάρχουν εστίες φωτιάς, πως συμβαίνουν διαρκώς αναζωπυρώσεις; Δεν βλέπουν πως η Ηλεία ακόμα φλέγεται; Τόσο πολύ βιάζονται να κάνουν εκλογολικές συζητήσεις επί συζητήσεων; Εκτός κι αν όλα αυτά είναι στο κλιμα σταθεροποίησης, αλληλεγγύης και ενωτισμού. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Πυροσβεστικής, 89 νέες εστίες είχαμε εχθές.
Δέκα και εννιά. Τα μέσα ασχολούνται τόσο με τις φωτιές όσο και με τις εισαγωγικές βάσεις στα πανεπιστήμια. Θέλω να ειρωνευτώ, να ξεσπάσω, να κατηγορήσω, να καταγγείλω, αλλά θέλω και να το αποφύγω. Ακόμα δεν τελείωσε τίποτα. Συνάντηση πρωθυπουργού και προέδρου της Δημοκρατίας το μεσημέρι. Δεν έχω διάθεση για τίποτα. Σκέφτομαι να ποστάρω ότι έχω γράψει.
Δώδεκα και πενήντατρεις. Κοιμόμουν πίσω στο δωματιάκι του μπαρ. Είμαι εξαντλημένος. Με ξυπνάνε για τον συντηρητή του ανελκυστήρα. Στην τηλεόραση δυστυχώς τα γεγονότα με επιβεβαιώνουν. Η Ηλεία φλέγεται μαζικά. Σήμερα οι επιχειρήσεις εκκενώσεων δείχνουν να είναι πιο οργανωμένες και προοληπτικές. Ο κρατικός μηχανισμός γίνεται καλύτερος με κάθε μέρα που περνάει, απόδειξη της πλημμέλειας του. Αλογοσκούφης και Πολύδωρας επικύρηξαν τους εμπρηστές. Δημιουργήθηκε καταθετικός λογαριασμός στην Τράπεζα της Ελλάδαδος με σκοπό την ενίσχυση των πυρόπληκτων περιοχών και ανθρώπων. Είναι δύσκολο να παρακολουθήσω τις ειδήσεις στο internet, αφού δεν καταλαβαίνεις πότε έγινε η τελευταία ενημέρωση, ή ποιά είναι η ένταση της φωτιάς. Το site της Πυροσβεστικής είναι το μόνο που μπορώ να εμπιστευθώ για λίγο.
Μία και είκοσιέξι. Στο Mega αναφέρουν ξυλοδαρμό και σύλληψη εμπρηστών από κατοίκους της Κρέστενας. Πανελλαδικά τα μέτωπα φαντάζουν λιγότερα, αλλά τίποτα δεν έχει αλλάξει στην Ηλεία, με το ένα χωριό μετά το άλλο να κάνει συνεχείς εκκλήσεις για βοήθεια. Οι πύρινες εστίες και αναζωπυρώσεις είναι συνεχείς και διαρκείς. Είναι ακατανοήτο πως ακόμα δεν έχει περιοριστεί, πως ακόμα απειλούνται τόσα χωριά. Στην Εύβοια, η φωτιά συνεχίζει ακάθεκτη. Σκέφτομαι πως ότι γράφω, πρέπει να συγκλίνει προς κάποιο είδους νοήματος. Πως αυτή η δοκιμασία θα μας χαράξει και θα μας μεταλλάξει. Ο Πρετεντέρης προτάσσει το περιβάλλον ως το κυρίως αν όχι το μοναδικό άξονα της επόμενης κυβέρνησης, όποιας και αν είναι. Στον Πύργο, οι ξενοδόχοι χρεώνουν φυσιολογικές αν όχι υπέρογκες τιμές για αυτούς που έχουν φύγει από τα χωριά τους και ψάχνουν κάπου να κοιμηθούνε. Γιατί δεν έχουν επιταχθεί από τη νομαρχία ακόμα; Σκεφτόμουν εχθές πως το τελευταίο γεγονός που συγκλόνισε τη χώρα σε τέτοιο βαθμό ήταν το Πολυτεχνείο και η Κύπρος. Δεν υπάρχει σχεδόν καμμία επίσημη ενημέρωση. Όλα τα πληροφορούμαστε από τις τηλεοράσεις. Για να απεγκλωβιστείς πρέπει να παίρνεις τηλέφωνο στα κανάλια. Όλα αυτά είναι αποκαρδιωτικά και θλιβερά. Ποιό νόημα και ποιό συμπέρασμα να βγάλεις; Ακόμα δεν μπορεί να επικρατήσει η λογική και η ψυχραιμία. Τα πραγματικά δεδομένα, η έκταση της καταστροφής και κυρίως η επίπτωση που αυτή θα έχει, όλα είναι άγνωστα. Άγνωστα και τα αίτια, οι συνθήκες, ο τρόπος, το ιστορικό. Φοβάμαι πως η κοινή γνώμη καθοδηγείται τυφλά προς τις ασύμμετρε απειλές, παρόλω τις προσπάθειες των αντιπολιτευτικών ΜΜΕ. Δεν υπάρχει καθαρή εικόνα. Ακόμα δεν υπάρχει ενημέρωση για τη συνάντηση Καραμανλή - Παπούλια. Η σύγκληση των πολιτικών αρχηγών ή παράταση των εκλογών; Οι φωτιές κατακαίνε την Ηλεία και την Εύβοια. Υπάρχει ένας παρατεταμένος πανικός και μια απειλή που ελλίσεται, διαφεύγει, μειώνεται και ξανά αναπτύσσεται, δυναμώνει. Δεν μπορούν να υπάρχουν συμπεράσματα, όχι ακόμα. Οι εντυπώσεις είναι πολλές και χείριστες για τους διάφορους χειρισμούς, τους τωρινούς και αυτούς που υπάρχουν χρόνια. Αλλά η εικόνα δεν είναι καθαρή, ακόμα δεν έχει σταματήσει τίποτα. Ακόμα πολλές πυρκαγιές είναι σε εξέλιξη και απειλούνται ανθρώπινες ζωές. Δε μπορώ να σκεφθώ τίποτα. Ανδρίτσαινα, Πρασιδάκι και Φρίξα εκκενώνονται. Η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως απελπιστική και ο συντονισμός ως κάκιστος.
Δύο και είκοσι. Δεν λέει να τελειώσει, συνεχίζεται, δε σταματά. Η επόμενη μέρα δεν έρχεται. Ο απολογισμός θα αργήσει. Και η εξήγηση ακόμα περισσότερο. Τίποτα.
Τρεις παρά μια. Μοντάρω το κείμενο όσο βλέπω κι άλλα επεισόδια του Derren Brown. Δεν βρίσκω λόγο να πάω πάλι στη τηλεόραση. Ο χρόνος έχει κολλήσει, μόνο τα ονόματα αλλάζουν. Εξήντα τρεις νεκροί και δεκάδες πύρινα μέτωπα. Συνεχώς. Είμαστε αμέτοχοι παρατηρητές σε μια τραγωδία. Έχω χάσει την αίσθηση του χρόνου, της ευθύνης, της αντίληψης και της πραγματικότητας. Δεν υπάρχουν πολλά από τα οποία μπορείς να πιαστείς.
Τρεις και εικοσιεφτά. Publish post.
2 comments:
Μάγκα μου, τρείς χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, μόνο δάκρυα μπορείς να χύσεις! Τί 'ν' τούτο;!
To diabasa, tsatistika, sigkinithika, stenaxwrithika, kai ola auta giati eimai ellinas. Pisteuw file mou kale kai palie oti esi kai egw ftaime. Kathomaste stis wraies mas karekles kai den kanoume, opws les kai esi, tipota. Pou eimastan otan kaigontan h parnitha, o imitos, ola auta ta meri pou einai kai konta mas..??? Pou petame to apotsigaro mas iasonouli.?? Genika ftaime, den ftaei kanena kratos kanenas allos ektos apo emas ksexwrista. POsa tha mporousame na kanoume kai apla den to kanoume. To ethnos eixe ena arthro extes gia ta posa pou aporofise i ellada gia dasoprostasia. To diabases...????? Miden file mou, miden euro kai ta lefta apla xathikan giati den ipirxane sxedia gia na ta aporofisoune.
Post a Comment