Όχι στη βία, αλλά και ναι στην αλήθεια

Οι υγιείς δημοκρατικές δυνάμεις καλούν τον κόσμο σε ειρηνική μαζικοποίηση των κινητοποιήσεων και συγχρόνως την καταδίκη της βίας και των κουκουλοφόρων, με αποκορύφωμα ίσως τις δηλώσεις Κύρκου, και την (επιτέλους) ευθεία τοποθέτηση του Τσίπρα. Σε ένα μεγάλο βαθμό, τα γκάλοπ και η αναγνωσμένη πλέον αποτυχία του πολιτικού συστήματος και των συμμετεχόντων τους, έχει γεννήσει ένστικτα αυτοσυντήρησης και διατήρησης των πολιτικών κεκτημένων, βλέποντας τη μαζική αποκήρυξη της μικροπολιτικής από σχεδόν το ένα τρίτο του κόσμου. Ανεξάρτητα όμως από τα κίνητρα και τις προθέσεις, η ειρηνική αντιπαράθεση και αμφισβήτηση είναι επιθυμητή και απαραίτητη για την εγρήγορση και πολιτική δραστηριοποίηση του κόσμου, απέναντι σε ένα σύστημα που χρόνια νοσεί, εξαπατά και πληγώνει. Δεν υφίστανται πια συμβόλαια τιμής και αυτεπάγγελτες ηθικές επιταγές, αλλά διεκδίκηση, αντίσταση ακόμη και σύγκρουση, πάντα όμως με τους όρους της ανθρωπιάς και του λαϊκού δικαίου. Η βία φέρνει πάντα βία, και οποιαδήποτε μορφή βίας είναι και αντίστοιχα μια μορφή εξουσίας.

Σε αυτά τα λεκτικά και ιδεολογικά σχήματα όμως πρέπει να αναγνωρίζονται τα στάδια και οι θεμελιακές ενέργειες, οι οποίες επιτρέπουν τέτοιους προβληματισμούς σε εμάς τους ευγενείς ευπατρίδες. Κακά τα ψέματα, η δυναμικότητα των πρώτων ημερών, με τις όποιες κατακριτέες και καταδικαστέες βίαιες εκτροπές της –πολλές εκ των οποίων ήταν προϊόν των χειρισμών και των προκλήσεων της αστυνομίας και κινηματικά άσχετες-, έδωσε ένα μήνυμα με πολλούς και διαφορετικούς αποδέκτες. Όσο αυθόρμητες και μερικώς οργανωμένες ενέργειες έσειαν τους δρόμους της Αθήνας κι άλλων πόλεων σε μια ευθεία αντιπαράθεση με την κρατική καταστολή, οι κομματικοί χώροι μετρούσαν δυνάμεις, συσχετισμούς, ψήφους και κατέστρωναν επικοινωνιακές στρατηγικές αποδεικνύοντας περίτρανα τον γυάλινο κόσμο τους που συντηρείται από την ανοχή των μαζών. Αντίθετα, την ίδια ώρα οι πιθανοί πελάτες τους, εξεγείρονταν, έστηναν οδοφράγματα, κάνανε πορείες με κοινές απαιτήσεις και σαφώς επιλεγμένους στόχους αναγνωρισμένων όχι ταξικά, αλλά στο πρόσωπο του κράτους-εγκληματία, της αστυνομίας και τους υψηλού κεφαλαίου. Όσο ο μορφολογημένος πολιτικός κόσμος ψαχνότανε, αυτοί γινόντουσαν συνειδητά κουκουλοφόροι, αναρχικοί, αντι-εξουσιαστές, μπαχαλάκηδες, πλιατσικολόγοι, όσο οι πολιτικοί προσπαθούσαν να πείσουν νοικοκυραίους και φιλήσυχους πολίτες πως οι ευθύνες είναι περιστασιακές και όχι πολιτικές ή κοινωνικές, αυτοί σπάγανε βιτρίνες, καίγανε τράπεζες και αμάξια, θέτανε σε κίνδυνο τη ζωή τους και αυτήν των τριγύρω τους. Όπως πολύ ανοιχτά και σωστά μου είπε ένας γνωστός μου, ‘ας μην κοροϊδευόμαστε, χωρίς τα μπάχαλα δεν θα υπήρχε η μαζική αντίδραση, το θέμα θα είχε ξεχαστεί’.

Από την άλλη βέβαια, υπάρχουν και διαφορετικοί δέκτες του ίδιου μηνύματος. Μπορεί όντως η κρατική τρομοκρατία να ηττήθηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα, και όχι χάρη σε ιδεολογικές υπερβάσεις, αλλά στο απλό λαϊκό θυμικό ανεξαρτήτως ταξικών στρωμάτων, αλλά συγχρόνως ενισχύθηκε και το αίσθημα φόβου και αβεβαιότητας συνηγορούμενο πάντα από την παραπληροφόρηση, την υπερβολή και την στρατηγικά καθοδηγούμενη προπαγάνδα των ισχυρών συμφερόντων. Ο απλός κόσμος, αυτός ο μεγάλος άγνωστος, δεν ταυτίζεται με κόμματα, και ιδεολογίες, αλλά με ανάγκες και ελευθερίες, αυτός που γνωρίζει το κεφαλαιοκρατικό και κρατικό σύστημα όχι γνωσιακά και αφηρημένα, αλλά εμπειρικά, αυτός λοιπόν ο κόσμος στη μεγάλη του πλειοψηφία αρνήθηκε τη βία, φοβήθηκε τη σύγκρουση, πάντα με τις αγνότερες των προθέσεων. Όπως αρκετός κόσμος για πρώτη φορά βρέθηκε σε πορείες και ακαταλήψεις επειδή είδε πως η σύγκρουση είναι εφικτή, έτσι και πολύς άλλος κόσμος δεν τον εκφράζουν τέτοιου είδους κατευθύνσεις. Με την κρύα λογική λοιπόν των κερδών και των απωλειών, αν υπάρχει κάποιος αφελής που θέλει να ομαδοποιήσει όλες τις διαφορετικές κινητοποιήσεις (κομματικές, μαθητικές, φοιτητικές, συνδικαλιστικές, αναρχικές) κάτω από μια στέγη, τότε θα διαπιστώσει σαφώς πως οι λαϊκοί και κοινωνικοί αγώνες έχασαν πάρα πολύ από τις ακραίες και βίαιες ορισμένες φορές ενέργειες οι οποίες σαφώς πρέπει καταδικαστούν και να περιθωριοποιηθούν. Και για να μην παρεξηγηθώ, είμαι από εκείνους που καταδικάζουν κι αρνούνται τη βία ακόμη κι αν η συνολική αντίδραση απέναντι στην υπάρχουσα ολιγαρχία κέρδιζε από αυτή.

Μέσα λοιπόν στον ακόμη βραδύ εκφυλισμό των αντιδράσεων και των δράσεων, προδιαγράφεται ευτυχώς πως ακόμη και τα πιο ριζοσπαστικά μέτωπα αυτών (βλέπε αναρχικούς) θα αποφύγουν την αναπαραγωγή της κρατικής βίας (όπως αποδείχθηκε στην πορεία της Δευτέρας 16/12) και θα επιλέξουν με κάθε μέσο την μαζικοποίηση των συμμετεχόντων, την αναστολή των κρατικών μηχανισμών, και την αποκάλυψη των χαφιέδων και προβοκατόρων. Όπως η δίκαια αντίδραση σε έναν φόνο, μεταλλάχθηκε σε μια κοινωνική πάλη της οποίας ο στίβος ήταν χρόνια χαραγμένος, έτσι και τώρα φαίνεται πως το σύνολο των κινηματικών διαδικασιών περνάει σε μια άλλη φάση, η οποία απαιτεί συνοχή, αλληλεγγύη, πληροφόρηση και υπομονή. Όμως αν κάποτε μετά από χρόνια τα συζητάμε όλα αυτά γύρω από ένα πλούσιο ή και πιο φτωχό τραπέζι, με μπόλικο ή λίγο φαγητό, με ακριβά κρασιά ή με ρετσίνα, να μην διανοηθούμε να ξεχάσουμε πως οι άναρθρες κραυγές σχετικά λίγων ανθρώπων ήταν αυτές που ανάγκασαν τα κτήνη να κάνουν έστω και λίγο πίσω, να συμμαζευτούν και να κρυφτούν πίσω από ανακοινώσεις, κούφια λόγια, αίολες υποσχέσεις και ασπίδες των ΜΑΤ. Η βία δεν δικαιολογείται επ’ ουδενί, αλλά ως ένα σημείο ήταν αναμενόμενη και τα αίτια της ριζωμένα ακριβώς σε όλο αυτό το σύστημα το οποίο καταγγέλλεται και πολεμιέται από χιλιάδες κόσμου καθημερινά με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο οι συνέπειες της επίσης συντελούν στο συνολικό γίγνεσθαι των ημερών.

Σημ: Όταν χρησιμοποιώ τη λέξη βία προφανώς και δεν μιλάω για τις περίφημες σπασμένες τζαμαρίες, αλλά για ακραίους βανδαλισμούς και τις συγκρούσεις με την αστυνομία.